अर्हति

Sanskrit

Alternative scripts

Alternative scripts

• অৰ্হতি (Assamese script)
• ᬅᬃᬳᬢᬶ (Balinese script)
• অর্হতি (Bengali script)
• 𑰀𑰨𑰿𑰮𑰝𑰰 (Bhaiksuki script)
• 𑀅𑀭𑁆𑀳𑀢𑀺 (Brahmi script)
• အရ်္ဟတိ (Burmese script)
• અર્હતિ (Gujarati script)
• ਅਰ੍ਹਤਿ (Gurmukhi script)
• 𑌅𑌰𑍍𑌹𑌤𑌿 (Grantha script)
• ꦄꦂꦲꦠꦶ (Javanese script)
• 𑂃𑂩𑂹𑂯𑂞𑂱 (Kaithi script)
• ಅರ್ಹತಿ (Kannada script)
• អហ៌តិ (Khmer script)
• ອຣ຺ຫຕິ (Lao script)
• അര്ഹതി (Malayalam script)
• ᠠᡵᡥᠠᢠᡳ (Manchu script)
• 𑘀𑘨𑘿𑘮𑘝𑘱 (Modi script)
• ᠠᠷᠾᠠᢐᠢ (Mongolian script)
• 𑦠𑧈𑧠𑧎𑦽𑧒 (Nandinagari script)
• 𑐀𑐭𑐟𑐶 (Newa script)
• ଅର୍ହତି (Odia script)
• ꢂꢬ꣄ꢲꢡꢶ (Saurashtra script)
• 𑆃𑆫𑇀𑆲𑆠𑆴 (Sharada script)
• 𑖀𑖨𑖿𑖮𑖝𑖰 (Siddham script)
• අර්‍හති (Sinhalese script)
• 𑩐𑩼 𑪙𑪂𑩫𑩑 (Soyombo script)
• 𑚀𑚤𑚶𑚩𑚙𑚮 (Takri script)
• அர்ஹதி (Tamil script)
• అర్హతి (Telugu script)
• อรฺหติ (Thai script)
• ཨ་རྷ་ཏི (Tibetan script)
• 𑒁𑒩𑓂𑒯𑒞𑒱 (Tirhuta script)
• 𑨀𑨫𑩇𑨱𑨙𑨁 (Zanabazar Square script)

Etymology

Inherited from Proto-Indo-Aryan *Hárźʰati, from Proto-Indo-Iranian *Hárǰʰati, from Proto-Indo-European *h₂elgʷʰ- (“to be worth; value; gain”). Cognate with Avestan 𐬀𐬭𐬆𐬘𐬀𐬌𐬙𐬌 (ar^əjaⁱti, “to be worth”), Persian ارزیدن (arzidan, “be of value, to be worth”), Ancient Greek ἀλφάνω (alphánō, “to have value; to fetch a price”). Related to अर्घ (arghá, “price, value”).

Pronunciation

• (Vedic) IPA^(key): /ɐ́ɾ.ɦɐ.ti/
• (Classical Sanskrit) IPA^(key): /ˈɐɾ.ɦɐ.t̪i/

Verb

अर्हति • (árhati) third-singular indicative (class 1, type P, root अर्ह्)

1. to be worth
2. to merit, to be worthy of, to deserve
3. to be entitled to, to have a claim

Conjugation

Forms of Sanskrit verbs are numerous and complicated. The following conjugation shows only a subset of all forms and should be treated as a guide.

Nonfinite Forms: अर्हितुम् (árhitum)
	Undeclinable
Infinitive	अर्हितुम् árhitum
Gerund	अर्हित्वा arhitvā́
	Participles
Masculine/Neuter Gerundive	अर्ह्य / अर्हितव्य / अर्हणीय árhya / arhitavya / arhaṇīya
Feminine Gerundive	अर्ह्या / अर्हितव्या / अर्हणीया árhyā / arhitavyā / arhaṇīyā
Masculine/Neuter Past Passive Participle	अर्हित arhitá
Feminine Past Passive Participle	अर्हिता arhitā́
Masculine/Neuter Past Active Participle	अर्हितवत् arhitávat
Feminine Past Active Participle	अर्हितवती arhitávatī

Present: अर्हति (árhati)
	Active			Mediopassive
	Singular	Dual	Plural	Singular	Dual	Plural
Indicative
Third	अर्हति árhati	अर्हतः árhataḥ	अर्हन्ति árhanti	- -	- -	- -
Second	अर्हसि árhasi	अर्हथः árhathaḥ	अर्हथ árhatha	- -	- -	- -
First	अर्हामि árhāmi	अर्हावः árhāvaḥ	अर्हामः / अर्हामसि¹ árhāmaḥ / árhāmasi¹	- -	- -	- -
Imperative
Third	अर्हतु árhatu	अर्हताम् árhatām	अर्हन्तु árhantu	- -	- -	- -
Second	अर्ह árha	अर्हतम् árhatam	अर्हत árhata	- -	- -	- -
First	अर्हाणि árhāṇi	अर्हाव árhāva	अर्हाम árhāma	- -	- -	- -
Optative/Potential
Third	अर्हेत् árhet	अर्हेताम् árhetām	अर्हेयुः árheyuḥ	- -	- -	- -
Second	अर्हेः árheḥ	अर्हेतम् árhetam	अर्हेत árheta	- -	- -	- -
First	अर्हेयम् árheyam	अर्हेव árheva	अर्हेम árhema	- -	- -	- -
Subjunctive
Third	अर्हात् / अर्हाति árhāt / árhāti	अर्हातः árhātaḥ	अर्हान् árhān	- -	- -	- -
Second	अर्हाः / अर्हासि árhāḥ / árhāsi	अर्हाथः árhāthaḥ	अर्हाथ árhātha	- -	- -	- -
First	अर्हाणि árhāṇi	अर्हाव árhāva	अर्हाम árhāma	- -	- -	- -
Participles
	अर्हत् árhat			- -
Notes	The subjunctive is only used in Vedic Sanskrit. ¹Vedic

Imperfect: आर्हत् (ā́rhat)
	Active			Mediopassive
	Singular	Dual	Plural	Singular	Dual	Plural
Indicative
Third	आर्हत् ā́rhat	आर्हताम् ā́rhatām	आर्हन् ā́rhan	- -	- -	- -
Second	आर्हः ā́rhaḥ	आर्हतम् ā́rhatam	आर्हत ā́rhata	- -	- -	- -
First	आर्हम् ā́rham	आर्हाव ā́rhāva	आर्हाम ā́rhāma	- -	- -	- -

Future: अर्हिष्यति (arhiṣyáti), अर्हिष्यते (arhiṣyáte)
	Active			Mediopassive
	Singular	Dual	Plural	Singular	Dual	Plural
Indicative
Third	अर्हिष्यति arhiṣyáti	अर्हिष्यतः arhiṣyátaḥ	अर्हिष्यन्ति arhiṣyánti	अर्हिष्यते arhiṣyáte	अर्हिष्येते arhiṣyéte	अर्हिष्यन्ते arhiṣyánte
Second	अर्हिष्यसि arhiṣyási	अर्हिष्यथः arhiṣyáthaḥ	अर्हिष्यथ arhiṣyátha	अर्हिष्यसे arhiṣyáse	अर्हिष्येथे arhiṣyéthe	अर्हिष्यध्वे arhiṣyádhve
First	अर्हिष्यामि arhiṣyā́mi	अर्हिष्यावः arhiṣyā́vaḥ	अर्हिष्यामः / अर्हिष्यामसि¹ arhiṣyā́maḥ / arhiṣyā́masi¹	अर्हिष्ये arhiṣyé	अर्हिष्यावहे arhiṣyā́vahe	अर्हिष्यामहे arhiṣyā́mahe
Participles
	अर्हिष्यत् arhiṣyát			अर्हिष्यमाण arhiṣyámāṇa
Notes	¹Vedic

Conditional: आर्हिष्यत् (ā́rhiṣyat), आर्हिष्यत (ā́rhiṣyata)
	Active			Mediopassive
	Singular	Dual	Plural	Singular	Dual	Plural
Indicative
Third	आर्हिष्यत् ā́rhiṣyat	आर्हिष्यताम् ā́rhiṣyatām	आर्हिष्यन् ā́rhiṣyan	आर्हिष्यत ā́rhiṣyata	आर्हिष्येताम् ā́rhiṣyetām	आर्हिष्यन्त ā́rhiṣyanta
Second	आर्हिष्यः ā́rhiṣyaḥ	आर्हिष्यतम् ā́rhiṣyatam	आर्हिष्यत ā́rhiṣyata	आर्हिष्यथाः ā́rhiṣyathāḥ	आर्हिष्येथाम् ā́rhiṣyethām	आर्हिष्यध्वम् ā́rhiṣyadhvam
First	आर्हिष्यम् ā́rhiṣyam	आर्हिष्याव ā́rhiṣyāva	आर्हिष्याम ā́rhiṣyāma	आर्हिष्ये ā́rhiṣye	आर्हिष्यावहि ā́rhiṣyāvahi	आर्हिष्यामहि ā́rhiṣyāmahi

Aorist: आर्हीत् (ā́rhīt), आर्हिष्ट (ā́rhiṣṭa)
	Active			Mediopassive
	Singular	Dual	Plural	Singular	Dual	Plural
Indicative
Third	आर्हीत् ā́rhīt	आर्हिष्टाम् ā́rhiṣṭām	आर्हिषुः ā́rhiṣuḥ	आर्हिष्ट ā́rhiṣṭa	आर्हिषाताम् ā́rhiṣātām	आर्हिषत ā́rhiṣata
Second	आर्हीः ā́rhīḥ	आर्हिष्टम् ā́rhiṣṭam	आर्हिष्ट ā́rhiṣṭa	आर्हिष्ठाः ā́rhiṣṭhāḥ	आर्हिषाथाम् ā́rhiṣāthām	आर्हिढ्वम् ā́rhiḍhvam
First	आर्हिषम् ā́rhiṣam	आर्हिष्व ā́rhiṣva	आर्हिष्म ā́rhiṣma	आर्हिषि ā́rhiṣi	आर्हिष्वहि ā́rhiṣvahi	आर्हिष्महि ā́rhiṣmahi
Injunctive
Third	अर्हीत् árhīt	अर्हिष्टाम् árhiṣṭām	अर्हिषुः árhiṣuḥ	अर्हिष्ट árhiṣṭa	अर्हिषाताम् árhiṣātām	अर्हिषत árhiṣata
Second	अर्हीः árhīḥ	अर्हिष्टम् árhiṣṭam	अर्हिष्ट árhiṣṭa	अर्हिष्ठाः árhiṣṭhāḥ	अर्हिषाथाम् árhiṣāthām	अर्हिढ्वम् árhiḍhvam
First	अर्हिषम् árhiṣam	अर्हिष्व árhiṣva	अर्हिष्म árhiṣma	अर्हिषि árhiṣi	अर्हिष्वहि árhiṣvahi	अर्हिष्महि árhiṣmahi
Subjunctive
Third	अर्हिषत् / अर्हिषति árhiṣat / árhiṣati	अर्हिषतः árhiṣataḥ	अर्हिषन् árhiṣan	अर्हिषते / अर्हिषातै árhiṣate / árhiṣātai	अर्हिषैते árhiṣaite	अर्हिषन्त árhiṣanta
Second	अर्हिषः / अर्हिषसि árhiṣaḥ / árhiṣasi	अर्हिषथः árhiṣathaḥ	अर्हिषथ árhiṣatha	अर्हिषसे / अर्हिषासै árhiṣase / árhiṣāsai	अर्हिषैथे árhiṣaithe	अर्हिषध्वे / अर्हिषाध्वै árhiṣadhve / árhiṣādhvai
First	अर्हिषाणि árhiṣāṇi	अर्हिषाव árhiṣāva	अर्हिषाम árhiṣāma	अर्हिषै árhiṣai	अर्हिषावहे árhiṣāvahe	अर्हिषामहे / अर्हिषामहै árhiṣāmahe / árhiṣāmahai
Notes	The subjunctive is only used in Vedic Sanskrit.

Benedictive/Precative: अर्ह्यात् (arhyā́t) or अर्ह्याः (arhyā́ḥ), अर्हिषीष्ट (arhiṣīṣṭá)
	Active			Mediopassive
	Singular	Dual	Plural	Singular	Dual	Plural
Optative/Potential
Third	अर्ह्यात् / अर्ह्याः¹ arhyā́t / arhyā́ḥ¹	अर्ह्यास्ताम् arhyā́stām	अर्ह्यासुः arhyā́suḥ	अर्हिषीष्ट arhiṣīṣṭá	अर्हिषीयास्ताम्² arhiṣīyā́stām²	अर्हिषीरन् arhiṣīrán
Second	अर्ह्याः arhyā́ḥ	अर्ह्यास्तम् arhyā́stam	अर्ह्यास्त arhyā́sta	अर्हिषीष्ठाः arhiṣīṣṭhā́ḥ	अर्हिषीयास्थाम्² arhiṣīyā́sthām²	अर्हिषीढ्वम् arhiṣīḍhvám
First	अर्ह्यासम् arhyā́sam	अर्ह्यास्व arhyā́sva	अर्ह्यास्म arhyā́sma	अर्हिषीय arhiṣīyá	अर्हिषीवहि arhiṣīváhi	अर्हिषीमहि arhiṣīmáhi
Notes	¹Vedic ²Uncertain

Perfect: आनर्ह (ānárha), आनर्हे (ānarhé)
	Active			Mediopassive
	Singular	Dual	Plural	Singular	Dual	Plural
Indicative
Third	आनर्ह ānárha	आनर्हतुः ānarhátuḥ	आनर्हुः ānarhúḥ	आनर्हे ānarhé	आनर्हाते ānarhā́te	आनर्हिरे ānarhiré
Second	आनर्हिथ ānárhitha	आनर्हथुः ānarháthuḥ	आनर्ह ānarhá	आनर्हिषे ānarhiṣé	आनर्हाथे ānarhā́the	आनर्हिध्वे ānarhidhvé
First	आनर्ह ānárha	आनर्हिव ānarhivá	आनर्हिम ānarhimá	आनर्हे ānarhé	आनर्हिवहे ānarhiváhe	आनर्हिमहे ānarhimáhe
Participles
	आनर्ह्वांस् ānarhvā́ṃs			आनर्हाण ānarhāṇá

Descendants

• Pali: arahati

References

• Monier Williams (1899) “अर्हति”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 93.