अन्तर

See also: अन्तर् and अनांत्र

Hindi

Noun

अन्तर • (antar) m (Urdu spelling انتر)

1. Alternative spelling of अंतर (antar)

Declension

Declension of अन्तर (masc cons-stem)

	singular	plural
direct	अन्तर antar	अन्तर antar
oblique	अन्तर antar	अन्तरों antarõ
vocative	अन्तर antar	अन्तरो antaro

Sanskrit

Alternative forms

Alternative scripts

• অন্তৰ (Assamese script)
• ᬅᬦ᭄ᬢᬭ (Balinese script)
• অন্তর (Bengali script)
• 𑰀𑰡𑰿𑰝𑰨 (Bhaiksuki script)
• 𑀅𑀦𑁆𑀢𑀭 (Brahmi script)
• အန္တရ (Burmese script)
• અન્તર (Gujarati script)
• ਅਨ੍ਤਰ (Gurmukhi script)
• 𑌅𑌨𑍍𑌤𑌰 (Grantha script)
• ꦄꦤ꧀ꦠꦫ (Javanese script)
• 𑂃𑂢𑂹𑂞𑂩 (Kaithi script)
• ಅನ್ತರ (Kannada script)
• អន្តរ (Khmer script)
• ອນ຺ຕຣ (Lao script)
• അന്തര (Malayalam script)
• ᠠᠨᢠᠠᡵᠠ (Manchu script)
• 𑘀𑘡𑘿𑘝𑘨 (Modi script)
• ᠠᠨᢐᠠᠷᠠ᠋ (Mongolian script)
• 𑦠𑧁𑧠𑦽𑧈 (Nandinagari script)
• 𑐀𑐣𑑂𑐟𑐬 (Newa script)
• ଅନ୍ତର (Odia script)
• ꢂꢥ꣄ꢡꢬ (Saurashtra script)
• 𑆃𑆤𑇀𑆠𑆫 (Sharada script)
• 𑖀𑖡𑖿𑖝𑖨 (Siddham script)
• අන‍්තර (Sinhalese script)
• 𑩐𑩯 𑪙𑩫𑩼 (Soyombo script)
• 𑚀𑚝𑚶𑚙𑚤 (Takri script)
• அந்தர (Tamil script)
• అన్తర (Telugu script)
• อนฺตร (Thai script)
• ཨ་ནྟ་ར (Tibetan script)
• 𑒁𑒢𑓂𑒞𑒩 (Tirhuta script)
• 𑨀𑨝𑩇𑨙𑨫 (Zanabazar Square script)

Etymology

From Proto-Indo-Aryan *Hántaras, from Proto-Indo-Iranian *Hántaras, from a merger of two Proto-Indo-European adjectives with different initial laryngeals:

• *h₁énteros (“inner; what is inside”), derived from the adverb *h₁entér (“between”), whence also अन्तर् (antár). Cognate with Old Persian 𐎠𐎫𐎼 (aⁿtar, “among, within”), Old Latin *interos (whence Latin interior (“inner, interior”), intrā (“inside, within”)), Venetic 𐌀𐌍𐌕𐌓𐌀 (antra, “within”), Ancient Greek ἔντερον (énteron, “intestine, bowel, belly”) and Old Armenian ընդերք (ənderkʻ, “entrails”). Compare English inner and innards for similar formations. See also अन्त्र (ántra).
• *h₂énteros (“other, beyond, second”), from a lost adverb *h₂entér. Cognate with Avestan 𐬀𐬧𐬙𐬀𐬭𐬀 (aṇtara), Ossetian ӕндӕ́р (ændǽr, “other, different, else”), Lithuanian añtras (“second, secondary”), Old Latin *anteros (whence Latin anterior (“foremost; former”, comparative)) and Proto-Germanic *anþeraz (“other, second”), whence English other.

Pronunciation

• (Vedic) IPA^(key): /ɐ́n.tɐ.ɾɐ/
• (Classical Sanskrit) IPA^(key): /ɐn̪.t̪ɐ.ɾɐ/

Adjective

अन्तर • (ántara)

1. being in the interior, interior
2. within
3. near, proximate, related, intimate
4. lying adjacent to
5. distant
6. different from

Declension

Masculine a-stem declension of अन्तर

	singular	dual	plural
nominative	अन्तरः (antaraḥ)	अन्तरौ (antarau) अन्तरा¹ (antarā¹)	अन्तराः (antarāḥ) अन्तरासः¹ (antarāsaḥ¹)
vocative	अन्तर (antara)	अन्तरौ (antarau) अन्तरा¹ (antarā¹)	अन्तराः (antarāḥ) अन्तरासः¹ (antarāsaḥ¹)
accusative	अन्तरम् (antaram)	अन्तरौ (antarau) अन्तरा¹ (antarā¹)	अन्तरान् (antarān)
instrumental	अन्तरेण (antareṇa)	अन्तराभ्याम् (antarābhyām)	अन्तरैः (antaraiḥ) अन्तरेभिः¹ (antarebhiḥ¹)
dative	अन्तराय (antarāya)	अन्तराभ्याम् (antarābhyām)	अन्तरेभ्यः (antarebhyaḥ)
ablative	अन्तरात् (antarāt)	अन्तराभ्याम् (antarābhyām)	अन्तरेभ्यः (antarebhyaḥ)
genitive	अन्तरस्य (antarasya)	अन्तरयोः (antarayoḥ)	अन्तराणाम् (antarāṇām)
locative	अन्तरे (antare)	अन्तरयोः (antarayoḥ)	अन्तरेषु (antareṣu)

• ¹Vedic

Feminine ā-stem declension of अन्तरा

	singular	dual	plural
nominative	अन्तरा (antarā)	अन्तरे (antare)	अन्तराः (antarāḥ)
vocative	अन्तरे (antare)	अन्तरे (antare)	अन्तराः (antarāḥ)
accusative	अन्तराम् (antarām)	अन्तरे (antare)	अन्तराः (antarāḥ)
instrumental	अन्तरया (antarayā) अन्तरा¹ (antarā¹)	अन्तराभ्याम् (antarābhyām)	अन्तराभिः (antarābhiḥ)
dative	अन्तरायै (antarāyai)	अन्तराभ्याम् (antarābhyām)	अन्तराभ्यः (antarābhyaḥ)
ablative	अन्तरायाः (antarāyāḥ) अन्तरायै² (antarāyai²)	अन्तराभ्याम् (antarābhyām)	अन्तराभ्यः (antarābhyaḥ)
genitive	अन्तरायाः (antarāyāḥ) अन्तरायै² (antarāyai²)	अन्तरयोः (antarayoḥ)	अन्तराणाम् (antarāṇām)
locative	अन्तरायाम् (antarāyām)	अन्तरयोः (antarayoḥ)	अन्तरासु (antarāsu)

• ¹Vedic
• ²Brāhmaṇas

Neuter a-stem declension of अन्तर

	singular	dual	plural
nominative	अन्तरम् (antaram)	अन्तरे (antare)	अन्तराणि (antarāṇi) अन्तरा¹ (antarā¹)
vocative	अन्तर (antara)	अन्तरे (antare)	अन्तराणि (antarāṇi) अन्तरा¹ (antarā¹)
accusative	अन्तरम् (antaram)	अन्तरे (antare)	अन्तराणि (antarāṇi) अन्तरा¹ (antarā¹)
instrumental	अन्तरेण (antareṇa)	अन्तराभ्याम् (antarābhyām)	अन्तरैः (antaraiḥ) अन्तरेभिः¹ (antarebhiḥ¹)
dative	अन्तराय (antarāya)	अन्तराभ्याम् (antarābhyām)	अन्तरेभ्यः (antarebhyaḥ)
ablative	अन्तरात् (antarāt)	अन्तराभ्याम् (antarābhyām)	अन्तरेभ्यः (antarebhyaḥ)
genitive	अन्तरस्य (antarasya)	अन्तरयोः (antarayoḥ)	अन्तराणाम् (antarāṇām)
locative	अन्तरे (antare)	अन्तरयोः (antarayoḥ)	अन्तरेषु (antareṣu)

• ¹Vedic

Noun

अन्तर • (ántara) stem, n

1. the interior
2. a hole, opening
3. the interior part of a thing, the contents
4. soul, heart, supreme soul
5. interval, intermediate space or time
6. period
7. term
8. opportunity, occasion
9. place
10. distance, absence
11. difference, remainder
12. property, peculiarity
13. weakness, weak side
14. representation
15. surety, guaranty
16. respect, regard
17. (at the end of a compound) different, other, another

    देशान्तरम् (deśā*ntaram) — another country

Declension

Neuter a-stem declension of अन्तर

	singular	dual	plural
nominative	अन्तरम् (ántaram)	अन्तरे (ántare)	अन्तराणि (ántarāṇi) अन्तरा¹ (ántarā¹)
vocative	अन्तर (ántara)	अन्तरे (ántare)	अन्तराणि (ántarāṇi) अन्तरा¹ (ántarā¹)
accusative	अन्तरम् (ántaram)	अन्तरे (ántare)	अन्तराणि (ántarāṇi) अन्तरा¹ (ántarā¹)
instrumental	अन्तरेण (ántareṇa)	अन्तराभ्याम् (ántarābhyām)	अन्तरैः (ántaraiḥ) अन्तरेभिः¹ (ántarebhiḥ¹)
dative	अन्तराय (ántarāya)	अन्तराभ्याम् (ántarābhyām)	अन्तरेभ्यः (ántarebhyaḥ)
ablative	अन्तरात् (ántarāt)	अन्तराभ्याम् (ántarābhyām)	अन्तरेभ्यः (ántarebhyaḥ)
genitive	अन्तरस्य (ántarasya)	अन्तरयोः (ántarayoḥ)	अन्तराणाम् (ántarāṇām)
locative	अन्तरे (ántare)	अन्तरयोः (ántarayoḥ)	अन्तरेषु (ántareṣu)

• ¹Vedic

Descendants

• Pali: antara
• Early Assamese: আন্তৰ (antoro)
  • Assamese: আঁতৰ (ãtor)
• Paisaci Prakrit:
  • Punjabi: ਅੰਦਰ (andar, “inside, interior”)
• → Bengali: অন্তর (ontor) (learned)
• → Old Gujarati: अंतर (aṃtara)
• → Hindi: अंतर (antar) (learned)
• → Malay: antara
  • Indonesian: antara
• → Punjabi: ਅੰਤਰ (antar) (learned)
• → Romani: andre

References

• Monier Williams (1899) “अन्तर”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 0043.