վայել
Jump to navigation
Jump to search
Armenian
[edit]Pronunciation
[edit]- (Eastern Armenian) IPA(key): /vɑˈjel/, [vɑjél]
- (Western Armenian) IPA(key): /vɑˈjel/, [vɑjél]
Etymology 1
[edit]From Old Armenian վայել (vayel).
Adjective
[edit]վայել • (vayel) (superlative ամենավայել)
Declension
[edit]| nominalized, i-type (Eastern Armenian) | ||||
|---|---|---|---|---|
| singular | plural | |||
| nominative | վայել (vayel) | վայելներ (vayelner) | ||
| dative | վայելի (vayeli) | վայելների (vayelneri) | ||
| ablative | վայելից (vayelicʻ) | վայելներից (vayelnericʻ) | ||
| instrumental | վայելով (vayelov) | վայելներով (vayelnerov) | ||
| locative | վայելում (vayelum) | վայելներում (vayelnerum) | ||
| definite forms | ||||
| nominative | վայելը/վայելն (vayelə/vayeln) | վայելները/վայելներն (vayelnerə/vayelnern) | ||
| dative | վայելին (vayelin) | վայելներին (vayelnerin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | վայելս (vayels) | վայելներս (vayelners) | ||
| dative | վայելիս (vayelis) | վայելներիս (vayelneris) | ||
| ablative | վայելիցս (vayelicʻs) | վայելներիցս (vayelnericʻs) | ||
| instrumental | վայելովս (vayelovs) | վայելներովս (vayelnerovs) | ||
| locative | վայելումս (vayelums) | վայելներումս (vayelnerums) | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | վայելդ (vayeld) | վայելներդ (vayelnerd) | ||
| dative | վայելիդ (vayelid) | վայելներիդ (vayelnerid) | ||
| ablative | վայելիցդ (vayelicʻd) | վայելներիցդ (vayelnericʻd) | ||
| instrumental | վայելովդ (vayelovd) | վայելներովդ (vayelnerovd) | ||
| locative | վայելումդ (vayelumd) | վայելներումդ (vayelnerumd) | ||
Etymology 2
[edit]From Old Armenian վայեմ (vayem).
Verb
[edit]վայել • (vayel) (intransitive)
- to cry out in distress, pain or grief, to wail
- to hoot (to make the cry of an owl)
- (figuratively) to make dire predictions, to doomsay
Inflection
[edit]-el conjugation (Eastern Armenian)
| infinitive | վայել (vayel) | imperfective converb | վայում (vayum) | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| passive | — | simultaneous converb | վայելիս (vayelis) | ||||
| causative | — | perfective converb | վայել (vayel) | ||||
| aorist stem | վայ- (vay-) | future converb I | վայելու (vayelu) | ||||
| resultative participle | վայած (vayac) | future converb II | վայելիք (vayelikʻ) | ||||
| subject participle | վայող (vayoġ) | connegative converb | վայի (vayi) | ||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | վայում եմ (vayum em) | վայում ես (vayum es) | վայում է (vayum ē) | վայում ենք (vayum enkʻ) | վայում եք (vayum ekʻ) | վայում են (vayum en) | |
| past imperfective | վայում էի (vayum ēi) | վայում էիր (vayum ēir) | վայում էր (vayum ēr) | վայում էինք (vayum ēinkʻ) | վայում էիք (vayum ēikʻ) | վայում էին (vayum ēin) | |
| future | վայելու եմ (vayelu em) | վայելու ես (vayelu es) | վայելու է (vayelu ē) | վայելու ենք (vayelu enkʻ) | վայելու եք (vayelu ekʻ) | վայելու են (vayelu en) | |
| past future | վայելու էի (vayelu ēi) | վայելու էիր (vayelu ēir) | վայելու էր (vayelu ēr) | վայելու էինք (vayelu ēinkʻ) | վայելու էիք (vayelu ēikʻ) | վայելու էին (vayelu ēin) | |
| present perfect | վայել եմ (vayel em) | վայել ես (vayel es) | վայել է (vayel ē) | վայել ենք (vayel enkʻ) | վայել եք (vayel ekʻ) | վայել են (vayel en) | |
| pluperfect | վայել էի (vayel ēi) | վայել էիր (vayel ēir) | վայել էր (vayel ēr) | վայել էինք (vayel ēinkʻ) | վայել էիք (vayel ēikʻ) | վայել էին (vayel ēin) | |
| aorist (past perfective) | վայեցի, վայի* (vayecʻi, vayi*) | վայեցիր, վայիր* (vayecʻir, vayir*) | վայեց (vayecʻ) | վայեցինք, վայինք* (vayecʻinkʻ, vayinkʻ*) | վայեցիք, վայիք* (vayecʻikʻ, vayikʻ*) | վայեցին, վային* (vayecʻin, vayin*) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | վայեմ (vayem) | վայես (vayes) | վայի (vayi) | վայենք (vayenkʻ) | վայեք (vayekʻ) | վայեն (vayen) | |
| past | վայեի (vayei) | վայեիր (vayeir) | վայեր (vayer) | վայեինք (vayeinkʻ) | վայեիք (vayeikʻ) | վայեին (vayein) | |
| conditional | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| future | կվայեմ (kvayem) | կվայես (kvayes) | կվայի (kvayi) | կվայենք (kvayenkʻ) | կվայեք (kvayekʻ) | կվայեն (kvayen) | |
| past | կվայեի (kvayei) | կվայեիր (kvayeir) | կվայեր (kvayer) | կվայեինք (kvayeinkʻ) | կվայեիք (kvayeikʻ) | կվայեին (kvayein) | |
| imperative | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| — | վայի՛ր, վայի՛* (vayír, vayí*) | — | — | վայե՛ք, վայեցե՛ք** (vayékʻ, vayecʻékʻ**) | — | ||
| *colloquial **dated | |||||||
-el negative conjugation (Eastern Armenian)
| infinitive | չվայել (čʻvayel) | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| resultative participle | չվայած (čʻvayac) | ||||||
| subject participle | չվայող (čʻvayoġ) | ||||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | չեմ վայում (čʻem vayum) | չես վայում (čʻes vayum) | չի վայում (čʻi vayum) | չենք վայում (čʻenkʻ vayum) | չեք վայում (čʻekʻ vayum) | չեն վայում (čʻen vayum) | |
| past imperfective | չէի վայում (čʻēi vayum) | չէիր վայում (čʻēir vayum) | չէր վայում (čʻēr vayum) | չէինք վայում (čʻēinkʻ vayum) | չէիք վայում (čʻēikʻ vayum) | չէին վայում (čʻēin vayum) | |
| future | չեմ վայելու (čʻem vayelu) | չես վայելու (čʻes vayelu) | չի վայելու (čʻi vayelu) | չենք վայելու (čʻenkʻ vayelu) | չեք վայելու (čʻekʻ vayelu) | չեն վայելու (čʻen vayelu) | |
| past future | չէի վայելու (čʻēi vayelu) | չէիր վայելու (čʻēir vayelu) | չէր վայելու (čʻēr vayelu) | չէինք վայելու (čʻēinkʻ vayelu) | չէիք վայելու (čʻēikʻ vayelu) | չէին վայելու (čʻēin vayelu) | |
| present perfect | չեմ վայել (čʻem vayel) | չես վայել (čʻes vayel) | չի վայել (čʻi vayel) | չենք վայել (čʻenkʻ vayel) | չեք վայել (čʻekʻ vayel) | չեն վայել (čʻen vayel) | |
| pluperfect | չէի վայել (čʻēi vayel) | չէիր վայել (čʻēir vayel) | չէր վայել (čʻēr vayel) | չէինք վայել (čʻēinkʻ vayel) | չէիք վայել (čʻēikʻ vayel) | չէին վայել (čʻēin vayel) | |
| aorist (past perfective) | չվայեցի, չվայի* (čʻvayecʻi, čʻvayi*) | չվայեցիր, չվայիր* (čʻvayecʻir, čʻvayir*) | չվայեց (čʻvayecʻ) | չվայեցինք, չվայինք* (čʻvayecʻinkʻ, čʻvayinkʻ*) | չվայեցիք, չվայիք* (čʻvayecʻikʻ, čʻvayikʻ*) | չվայեցին, չվային* (čʻvayecʻin, čʻvayin*) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | չվայեմ (čʻvayem) | չվայես (čʻvayes) | չվայի (čʻvayi) | չվայենք (čʻvayenkʻ) | չվայեք (čʻvayekʻ) | չվայեն (čʻvayen) | |
| past | չվայեի (čʻvayei) | չվայեիր (čʻvayeir) | չվայեր (čʻvayer) | չվայեինք (čʻvayeinkʻ) | չվայեիք (čʻvayeikʻ) | չվայեին (čʻvayein) | |
| conditional | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| future | չեմ վայի (čʻem vayi) | չես վայի (čʻes vayi) | չի վայի (čʻi vayi) | չենք վայի (čʻenkʻ vayi) | չեք վայի (čʻekʻ vayi) | չեն վայի (čʻen vayi) | |
| past | չէի վայի (čʻēi vayi) | չէիր վայի (čʻēir vayi) | չէր վայի (čʻēr vayi) | չէինք վայի (čʻēinkʻ vayi) | չէիք վայի (čʻēikʻ vayi) | չէին վայի (čʻēin vayi) | |
| imperative | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| — | մի՛ վայիր, մի՛ վայի* (mí vayir, mí vayi*) | — | — | մի՛ վայեք, մի՛ վայեցեք** (mí vayekʻ, mí vayecʻekʻ**) | — | ||
| *colloquial **dated | |||||||
| declension of the nominalized infinitive, u-type, inanimate (Eastern Armenian) | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| singular (singulare tantum) | ||||||||
| nominative | վայել (vayel) | |||||||
| dative | վայելու (vayelu) | |||||||
| ablative | վայելուց (vayelucʻ) | |||||||
| instrumental | վայելով (vayelov) | |||||||
| locative | վայելում (vayelum) | |||||||
| definite forms | ||||||||
| nominative | վայելը/վայելն (vayelə/vayeln) | |||||||
| dative | վայելուն (vayelun) | |||||||
| 1st person possessive forms (my) | ||||||||
| nominative | վայելս (vayels) | |||||||
| dative | վայելուս (vayelus) | |||||||
| ablative | վայելուցս (vayelucʻs) | |||||||
| instrumental | վայելովս (vayelovs) | |||||||
| locative | վայելումս (vayelums) | |||||||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||||||
| nominative | վայելդ (vayeld) | |||||||
| dative | վայելուդ (vayelud) | |||||||
| ablative | վայելուցդ (vayelucʻd) | |||||||
| instrumental | վայելովդ (vayelovd) | |||||||
| locative | վայելումդ (vayelumd) | |||||||
plain -el conjugation (Western Armenian)
| infinitive | վայել (vayel) | evidential participle | վայեր (vayer) | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| passive | — | future converb 1 | վայելու (vayelu) | ||||
| causative | — | future converb 2 | վայելիք (vayelikʻ) | ||||
| aorist stem | վայ- (vay-) | connegative converb (present) | վայեր (vayer) | ||||
| resultative participle | վայած (vayac) | connegative converb (past imperfect) | վայեր (vayer) | ||||
| subject participle | վայող (vayoġ) | ||||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դուն | ան | մենք | դուք | անոնք | |
| present | կը վայեմ (kə vayem) | կը վայես (kə vayes) | կը վայէ (kə vayē) | կը վայենք (kə vayenkʻ) | կը վայէք (kə vayēkʻ) | կը վայեն (kə vayen) | |
| past imperfective | կը վայէի (kə vayēi) | կը վայէիր (kə vayēir) | կը վայէր (kə vayēr) | կը վայէինք (kə vayēinkʻ) | կը վայէիք (kə vayēikʻ) | կը վայէին (kə vayēin) | |
| future | պիտի վայեմ (piti vayem) | պիտի վայես (piti vayes) | պիտի վայէ (piti vayē) | պիտի վայենք (piti vayenkʻ) | պիտի վայէք (piti vayēkʻ) | պիտի վայեն (piti vayen) | |
| past future | պիտի վայէի (piti vayēi) | պիտի վայէիր (piti vayēir) | պիտի վայէր (piti vayēr) | պիտի վայէինք (piti vayēinkʻ) | պիտի վայէիք (piti vayēikʻ) | պիտի վայէին (piti vayēin) | |
| present perfect (non-evidential) | վայած եմ (vayac em) | վայած ես (vayac es) | վայած է (vayac ē) | վայած ենք (vayac enkʻ) | վայած էք (vayac ēkʻ) | վայած են (vayac en) | |
| pluperfect (non-evidential) | վայած էի (vayac ēi) | վայած էիր (vayac ēir) | վայած էր (vayac ēr) | վայած էինք (vayac ēinkʻ) | վայած էիք (vayac ēikʻ) | վայած էին (vayac ēin) | |
| present perfect (evidential) | վայեր եմ (vayer em) | վայեր ես (vayer es) | վայեր է (vayer ē) | վայեր ենք (vayer enkʻ) | վայեր էք (vayer ēkʻ) | վայեր են (vayer en) | |
| pluperfect (evidential) | վայեր էի (vayer ēi) | վայեր էիր (vayer ēir) | վայեր էր (vayer ēr) | վայեր էինք (vayer ēinkʻ) | վայեր էիք (vayer ēikʻ) | վայեր էին (vayer ēin) | |
| aorist (past perfective) | վայեցի (vayecʻi) | վայեցիր (vayecʻir) | վայեց (vayecʻ) | վայեցինք (vayecʻinkʻ) | վայեցիք (vayecʻikʻ) | վայեցին (vayecʻin) | |
| subjunctive | ես | դուն | ան | մենք | դուք | անոնք | |
| present | վայեմ (vayem) | վայես (vayes) | վայէ (vayē) | վայենք (vayenkʻ) | վայէք (vayēkʻ) | վայեն (vayen) | |
| past | վայէի (vayēi) | վայէիր (vayēir) | վայէր (vayēr) | վայէինք (vayēinkʻ) | վայէիք (vayēikʻ) | վայէին (vayēin) | |
| imperative | — | (դուն) | — | — | (դուք) | — | |
| — | վայէ՛ (vayḗ) | — | — | վայեցէ՛ք (vayecʻḗkʻ) | — | ||
| *colloquial | |||||||
plain -el negative conjugation (Western Armenian)
| infinitive | չվայել (čʻvayel) | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| resultative participle | չվայած (čʻvayac) | ||||||
| subject participle | չվայող (čʻvayoġ) | ||||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դուն | ան | մենք | դուք | անոնք | |
| present | չեմ վայեր (čʻem vayer) | չես վայեր (čʻes vayer) | չի վայեր (čʻi vayer) | չենք վայեր (čʻenkʻ vayer) | չէք վայեր (čʻēkʻ vayer) | չեն վայեր (čʻen vayer) | |
| past imperfective | չէի վայեր (čʻēi vayer) | չէիր վայեր (čʻēir vayer) | չէր վայեր (čʻēr vayer) | չէինք վայեր (čʻēinkʻ vayer) | չէիք վայեր (čʻēikʻ vayer) | չէին վայեր (čʻēin vayer) | |
| future | պիտի չվայեմ (piti čʻvayem) | պիտի չվայես (piti čʻvayes) | պիտի չվայէ (piti čʻvayē) | պիտի չվայենք (piti čʻvayenkʻ) | պիտի չվայէք (piti čʻvayēkʻ) | պիտի չվայեն (piti čʻvayen) | |
| past future | պիտի չվայէի (piti čʻvayēi) | պիտի չվայէիր (piti čʻvayēir) | պիտի չվայէր (piti čʻvayēr) | պիտի չվայէինք (piti čʻvayēinkʻ) | պիտի չվայէիք (piti čʻvayēikʻ) | պիտի չվայէին (piti čʻvayēin) | |
| present perfect (non-evidential) | չեմ վայած (čʻem vayac) | չես վայած (čʻes vayac) | չէ վայած (čʻē vayac) | չենք վայած (čʻenkʻ vayac) | չէք վայած (čʻēkʻ vayac) | չեն վայած (čʻen vayac) | |
| pluperfect (non-evidential) | չէի վայած (čʻēi vayac) | չէիր վայած (čʻēir vayac) | չէր վայած (čʻēr vayac) | չէինք վայած (čʻēinkʻ vayac) | չէիք վայած (čʻēikʻ vayac) | չէին վայած (čʻēin vayac) | |
| present perfect (evidential) | չեմ վայեր (čʻem vayer) | չես վայեր (čʻes vayer) | չէ վայեր (čʻē vayer) | չենք վայեր (čʻenkʻ vayer) | չէք վայեր (čʻēkʻ vayer) | չեն վայեր (čʻen vayer) | |
| pluperfect (evidential) | չէի վայեր (čʻēi vayer) | չէիր վայեր (čʻēir vayer) | չէր վայեր (čʻēr vayer) | չէինք վայեր (čʻēinkʻ vayer) | չէիք վայեր (čʻēikʻ vayer) | չէին վայեր (čʻēin vayer) | |
| aorist (past perfective) | չվայեցի (čʻvayecʻi) | չվայեցիր (čʻvayecʻir) | չվայեց (čʻvayecʻ) | չվայեցինք (čʻvayecʻinkʻ) | չվայեցիք (čʻvayecʻikʻ) | չվայեցին (čʻvayecʻin) | |
| subjunctive | ես | դուն | ան | մենք | դուք | անոնք | |
| present | չվայեմ (čʻvayem) | չվայես (čʻvayes) | չվայէ (čʻvayē) | չվայենք (čʻvayenkʻ) | չվայէք (čʻvayēkʻ) | չվայեն (čʻvayen) | |
| past | չվայէի (čʻvayēi) | չվայէիր (čʻvayēir) | չվայէր (čʻvayēr) | չվայէինք (čʻvayēinkʻ) | չվայէիք (čʻvayēikʻ) | չվայէին (čʻvayēin) | |
| imperative | — | (դուն) | — | — | (դուք) | — | |
| — | մի՛ վայեր (mí vayer) | — | — | մի՛ վայէք (mí vayēkʻ) | — | ||
| *colloquial | |||||||
declension of the nominalized infinitive, u-type, inanimate (Western Armenian)
| singular (singulare tantum) | ||||
|---|---|---|---|---|
| nominative | վայել (vayel) | |||
| dative | վայելու (vayelu) | |||
| ablative | վայելէ (vayelē) | |||
| instrumental | վայելով (vayelov) | |||
| definite forms | ||||
| nominative | վայելը/վայելն (vayelə/vayeln) | |||
| dative | վայելուն (vayelun) | |||
| ablative | վայելէն (vayelēn) | |||
| instrumental | վայելովը/վայելովն (vayelovə/vayelovn) | |||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | վայելս (vayels) | |||
| dative | վայելուս (vayelus) | |||
| ablative | վայելէս (vayelēs) | |||
| instrumental | վայելովս (vayelovs) | |||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | վայելդ (vayeld) | |||
| dative | վայելուդ (vayelud) | |||
| ablative | վայելէդ (vayelēd) | |||
| instrumental | վայելովդ (vayelovd) | |||