սէր

From Wiktionary, the free dictionary
Jump to navigation Jump to search
See also: Appendix:Variations of "ser"

Old Armenian

[edit]

Etymology

[edit]

From Proto-Indo-European *ḱeyro-, grown from *ḱey- (“to lie down, settle; home, family; love; beloved”). The closest cognates are Old Norse hýrr (“pleasant, friendly”), Old English hēore (“pleasant, mild”) and German geheuer (“secure, safe”). The sense "agape, love feast" is a semantic loan from Ancient Greek ἀγάπη (agápē).

Noun

[edit]

սէր • (sēr)

  1. love; affection, fondness, tenderness; inclination, delight, liking, taste, fancy; love, passion, flame, salacity, love-suit
    հանգոյց սիրոյ ― hangoycʻ siroy ― love-knot
    տոմսակ սիրոյ ― tomsak siroy ― love-letter
    գաղտնիք սիրոյ ― gałtnikʻ siroy ― love-secret
    երգ սիրոյ ― erg siroy ― love-song
    վէպք սիրոյ ― vēpkʻ siroy ― love-tale
    ընծայ սիրոյ ― əncay siroy ― love-toy
    սէր առ Աստուած ― sēr aṙ Astuac ― love of God
    սէր առ ընկերն ― sēr aṙ ənkern ― love of ur neighbours or fellow-creatures
    սէր առ ազատութեան ― sēr aṙ azatutʻean ― love of liberty
    սէր առ հայրենեաց ― sēr aṙ hayreneacʻ ― love of our country
    սէր առ արուեստից ― sēr aṙ aruesticʻ ― love of arts
    սէր առ փառաց ― sēr aṙ pʻaṙacʻ ― love of glory
    սէր առ առաքինութեան ― sēr aṙ aṙakʻinutʻean ― love of virtue
    ամուսնական սէր ― amusnakan sēr ― connubial or conjugal love or affection
    մայրական/մայրենի սէր ― mayrakan/mayreni sēr ― maternal love or affection
    հայրական սէր ― hayrakan sēr ― paternallove or affection
    որդիական սէր ― ordiakan sēr ― filial love or affection
    սէր անձնական ― sēr anjnakan ― self-love, egoism, solipsism
    սէր աստուածային ― sēr astuacayin ― divine love
    սէր երկնային ― sēr erknayin ― celestial love
    սէր մաքուր/սուրբ ― sēr makʻur/surb ― pure love
    սէր նորաբողբոջ ― sēr norabołboǰ ― rising love
    սէր փոխադարձ ― sēr pʻoxadarj ― reciprocal or mutual love
    սէր համեստ ― sēr hamest ― honest love
    սէր օրինաւոր ― sēr ōrinawor ― lawful love
    սէր եռանդուն ― sēr eṙandun ― ardent love
    սէր սաստիկ ― sēr sastik ― lively love
    սէր բուռն ― sēr buṙn ― violent love
    սէր անչափ ― sēr ančʻapʻ ― extreme love
    սէր հաստատուն ― sēr hastatun ― constant love
    սէր հաւատարիմ ― sēr hawatarim ― faithful love
    սէր յաւիտենական ― sēr yawitenakan ― eternal love
    սէր երկրային ― sēr erkrayin ― earthly love
    սէր յողդողդ ― sēr yołdołd ― inconstant love
    սէր անցաւոր ― sēr ancʻawor ― fleeting or transitory love
    սէր զգայական ― sēr zgayakan ― sensual love
    սէր մարմնական ― sēr marmnakan ― carnal love
    սէր անկարգ ― sēr ankarg ― illicit love
    սէր պիղծ ― sēr piłc ― lustful love
    սէր յանցաւոր ― sēr yancʻawor ― culpable love
    սէր եղեռնաւոր ― sēr ełeṙnawor ― criminal love
    մոլենախանձ սէր ― molenaxanj sēr ― jealousy
    սէր կանանց ― sēr kanancʻ ― hymen, vulva; (figuratively) the quiver of love
    սէր վաղանցուկ ― sēr vałancʻuk ― amour, intrigue, love affair
    յօդակապք, ոլորք սիրոյ ― yōdakapkʻ, olorkʻ siroy ― ties, bonds of love
    վայելել սիրով ― vayelel sirov ― to make love to, to fall in love with, to court, to woo
    հալիլ մաշիլ սիրով ― halil mašil sirov ― to burn, to languish with love, to be love-sick
    հատուցանել ընդ սիրոյ ― hatucʻanel ənd siroy ― to give love for love, to re-love
    սէր ազդել ― sēr azdel ― to inspire with a passion
    դիւթել, բորբոքել զսէրն ― diwtʻel, borbokʻel zsērn ― to philter, to charm
    սէր ցուցանել ― sēr cʻucʻanel ― to show or demonstrate love for
    առնել սէր ― aṙnel sēr ― to be courteous, amiable, friendly; to do or confer favours
    սիրով ― sirov ― lovingly, tenderly, affectionately; with pleasure, willingly
    ի սէր Աստուծոյ ― i sēr Astucoy ― for God's sake
    ի սէր իմ ― i sēr im ― for me, for my sake
    արա ինձ սէր ― ara inj sēr ― do me the kindness or the pleasure to
    ամենայն սիրով ― amenayn sirov ― very willingly
    սէ՛ր իմ ― sḗr im ― my love! my dear!
  2. charity, supernatural love, Christian charity
  3. (Christianity) agape, love feast
    ուտել զսէր ― utel zsēr ― to eat together, to make love-feasts
  4. kiss
    դնել սէր ի բերան ― dnel sēr i beran ― to kiss, to embrace

Declension

[edit]
o-type
singular plural
nominative սէր (sēr) սէրք (sērkʻ)
genitive սիրոյ (siroy) սիրոց (sirocʻ)
dative սիրոյ (siroy) սիրոց (sirocʻ)
accusative սէր (sēr) սէրս (sērs)
ablative սիրոյ (siroy) սիրոց (sirocʻ)
instrumental սիրով (sirov) սիրովք (sirovkʻ)
locative սէր (sēr) սէրս (sērs)

Derived terms

[edit]

Descendants

[edit]
  • Armenian: սեր (ser), սիրուն (sirun)

References

[edit]
  • Petrosean, Matatʻeay (1879) “սէր”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn, Venice: S. Lazarus Armenian Academy
  • Ačaṙean, Hračʻeay (1971–1979) “սէր”, in Hayerēn armatakan baṙaran (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
  • Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “սէր”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
  • Thorsø, Rasmus (2023) Prehistoric loanwords in Armenian: Hurro-Urartian, Kartvelian, and the unclassified substrate‎[1], PhD dissertation, Leiden University, page 28
Retrieved from "https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=սէր&oldid=79312033"