նախ
Appearance
See also: նախ-
Armenian
[edit]Etymology
[edit]Learned borrowing from Old Armenian նախ (nax)
Pronunciation
[edit]- (Eastern Armenian) IPA(key): /nɑχ/, [nɑχ]
- (Western Armenian) IPA(key): /nɑχ/, [nɑχ]
Audio (Eastern Armenian): (file)
Adverb
[edit]նախ • (nax)
- first, in the first place, firstly
- նախ և առաջ ― nax ew aṙaǰ ― first of all
- նախ մտածի, նոր խոսա ― nax mtaci, nor xosa ― first think, then speak
Antonyms
[edit]- հետո (heto)
Old Armenian
[edit]Etymology
[edit]Probably of Iranian origin. Compare Middle Persian nxwst (naxwist, “first”), Persian نخست (noxost, “first”).
Adjective
[edit]նախ • (nax) indeclinable
- first
- նախ քան ― nax kʻan ― before, ere
- նախ քան զամենայն ― nax kʻan zamenayn ― first of all
Usage notes
[edit]This adjective was indeclinable. If it had to be declined, it was replaced by synonymous առաջին (aṙaǰin).
Adverb
[edit]նախ • (nax)
Derived terms
[edit]- աննախախնամագոյն (annaxaxnamagoyn)
- նախաբանեմ (naxabanem)
- նախաբանութիւն (naxabanutʻiwn)
- նախաբաշխութիւն (naxabašxutʻiwn)
- նախաբար (naxabar)
- նախաբարբառ (naxabarbaṙ)
- նախաբարձութիւն (naxabarjutʻiwn)
- նախաբերեմ (naxaberem)
- նախաբերութիւն (naxaberutʻiwn)
- նախաբժիշկ (naxabžišk)
- նախաբնակ (naxabnak)
- նախաբնաւորիմ (naxabnaworim)
- նախաբոյս (naxaboys)
- նախաբուրական (naxaburakan)
- նախագահ (naxagah)
- նախագահանստեալ (naxagahansteal)
- նախագահեմ (naxagahem)
- նախագահութիւն (naxagahutʻiwn)
- նախագաղափար (naxagałapʻar)
- նախագաղափարեմ (naxagałapʻarem)
- նախագաղափարութիւն (naxagałapʻarutʻiwn)
- նախագէտ (naxagēt)
- նախագիծ (naxagic)
- նախագիտակ (naxagitak)
- նախագիտական (naxagitakan)
- նախագիտապէս (naxagitapēs)
- նախագիտեմ (naxagitem)
- նախագիտութիւն (naxagitutʻiwn)
- նախագիր (naxagir)
- նախագիւտ (naxagiwt)
- նախագլուխ (naxaglux)
- նախագծեմ (naxagcem)
- նախագնաց (naxagnacʻ)
- նախագնացեալ (naxagnacʻeal)
- նախագոլ (naxagol)
- նախագոյ (naxagoy)
- նախագոյակ (naxagoyak)
- նախագոյանամ (naxagoyanam)
- նախագոյացուցանեմ (naxagoyacʻucʻanem)
- նախագոյն (naxagoyn)
- նախագոչեմ (naxagočʻem)
- նախագործ (naxagorc)
- նախագործաբար (naxagorcabar)
- նախագործական (naxagorcakan)
- նախագործեմ (naxagorcem)
- նախագործութիւն (naxagorcutʻiwn)
- նախագուշակ (naxagušak)
- նախագուշակական (naxagušakakan)
- նախագուշակութիւն (naxagušakutʻiwn)
- նախագտակ (naxagtak)
- նախագրեմ (naxagrem)
- նախագրութիւն (naxagrutʻiwn)
- նախադաս (naxadas)
- նախադասական (naxadasakan)
- նախադասեմ (naxadasem)
- նախադասութիւն (naxadasutʻiwn)
- նախադատ (naxadat)
- նախադատական (naxadatakan)
- նախադատեմ (naxadatem)
- նախադիպիմ (naxadipim)
- նախադիր (naxadir)
- նախադնեմ (naxadnem)
- նախադուռն (naxaduṙn)
- նախադուրք (naxadurkʻ)
- նախադրական (naxadrakan)
- նախադրեմ (naxadrem)
- նախադրուատ (naxadruat)
- նախադրութիւն (naxadrutʻiwn)
- նախազարդ (naxazard)
- նախազգեցիկ (naxazgecʻik)
- նախազգուշութիւն (naxazgušutʻiwn)
- նախազդեմ (naxazdem)
- նախազեկոյց (naxazekoycʻ)
- նախազեկուցանեմ (naxazekucʻanem)
- նախազեղում (naxazełum)
- նախազօրավար (naxazōravar)
- նախաթարգմանեալ (naxatʻargmaneal)
- նախաթիւ (naxatʻiw)
- նախաթոռ (naxatʻoṙ)
- նախաթոռութիւն (naxatʻoṙutʻiwn)
- նախաթուեմ (naxatʻuem)
- նախաժաման (naxažaman)
- նախաժամանակ (naxažamanak)
- նախաժամանեմ (naxažamanem)
- նախախաբ (naxaxab)
- նախախնամ (naxaxnam)
- նախախնամաբար (naxaxnamabar)
- նախախնամագոյն (naxaxnamagoyn)
- նախախնամական (naxaxnamakan)
- նախախնամապէս (naxaxnamapēs)
- նախախնամեմ (naxaxnamem)
- նախախնամիչ (naxaxnamičʻ)
- նախախնամող (naxaxnamoł)
- նախախնամողական (naxaxnamołakan)
- նախախնամողութիւն (naxaxnamołutʻiwn)
- նախախնամութիւն (naxaxnamutʻiwn)
- նախախոկումն (naxaxokumn)
- նախախոհութիւն (naxaxohutʻiwn)
- նախախոնարհ (naxaxonarh)
- նախախոստովանեալ (naxaxostovaneal)
- նախախորհեալ (naxaxorheal)
- նախախորհութիւն (naxaxorhutʻiwn)
- նախախորհրդագէտ (naxaxorhrdagēt)
- նախախորհրդութիւն (naxaxorhrdutʻiwn)
- նախախտութիւն (naxaxtutʻiwn)
- նախախօս (naxaxōs)
- նախածագեմ (naxacagem)
- նախածան (naxacan)
- նախածանուցանիմ (naxacanucʻanim)
- նախածանօթ (naxacanōtʻ)
- նախածանօթագոյն (naxacanōtʻagoyn)
- նախածանօթութիւն (naxacanōtʻutʻiwn)
- նախածին (naxacin)
- նախածնող (naxacnoł)
- նախածնունդ (naxacnund)
- նախածնօղ (naxacnōł)
- նախակ (naxak)
- նախակազմեմ (naxakazmem)
- նախակապուտ (naxakaput)
- նախակատար (naxakatar)
- նախակարգ (naxakarg)
- նախակարգաբար (naxakargabar)
- նախակարգեմ (naxakargem)
- նախակարգութիւն (naxakargutʻiwn)
- նախակարծ (naxakarc)
- նախակերող (naxakeroł)
- նախակերտ (naxakert)
- նախակերտեալ (naxakerteal)
- նախակիր (naxakir)
- նախակնիք (naxaknikʻ)
- նախակոչ (naxakočʻ)
- նախակոչեալ (naxakočʻeal)
- նախակոչեցեալ (naxakočʻecʻeal)
- նախակործան (naxakorcan)
- նախակրթակ (naxakrtʻak)
- նախակրթական (naxakrtʻakan)
- նախակրթանք (naxakrtʻankʻ)
- նախակրթեմ (naxakrtʻem)
- նախակրթութիւն (naxakrtʻutʻiwn)
- նախակրօն (naxakrōn)
- նախահաղորդեալ (naxahałordeal)
- նախահաճութիւն (naxahačutʻiwn)
- նախահամար (naxahamar)
- նախահայեաց (naxahayeacʻ)
- նախահայեցութիւն (naxahayecʻutʻiwn)
- նախահայր (naxahayr)
- նախահայրեան (naxahayrean)
- նախահասակ (naxahasak)
- նախահաւ (naxahaw)
- նախահաւակ (naxahawak)
- նախահաւատ (naxahawat)
- նախահաւեմ (naxahawem)
- նախահետեւող (naxahetewoł)
- նախահնարեալ (naxahnareal)
- նախահոգ (naxahog)
- նախահոգակ (naxahogak)
- նախահոգական (naxahogakan)
- նախահոգակութիւն (naxahogakutʻiwn)
- նախահոգամ (naxahogam)
- նախահոգութիւն (naxahogutʻiwn)
- նախահրաման (naxahraman)
- նախահրաշ (naxahraš)
- նախահրաւէր (naxahrawēr)
- նախահրաւիրեալ (naxahrawireal)
- նախահրաւիրումն (naxahrawirumn)
- նախաձայն (naxajayn)
- նախաձայնեմ (naxajaynem)
- նախաձայնութիւն (naxajaynutʻiwn)
- նախաձեռն (naxajeṙn)
- նախաձեռնարկեմ (naxajeṙnarkem)
- նախաձեռնեմ (naxajeṙnem)
- նախաձեռնութիւն (naxajeṙnutʻiwn)
- նախաձիգ (naxajig)
- նախաղի (naxałi)
- նախաճանապարհ (naxačanaparh)
- նախաճանապարհորդեցուցանեմ (naxačanaparhordecʻucʻanem)
- նախաճանապարհորդութիւն (naxačanaparhordutʻiwn)
- նախաճաշակ (naxačašak)
- նախաճաշակիչ (naxačašakičʻ)
- նախաճառ (naxačaṙ)
- նախաճառեմ (naxačaṙem)
- նախաճառութիւն (naxačaṙutʻiwn)
- նախամամ (naxamam)
- նախամայր (naxamayr)
- նախամասնութիւն (naxamasnutʻiwn)
- նախամատոյց (naxamatoycʻ)
- նախամարգարէ (naxamargarē)
- նախամարդ (naxamard)
- նախամարտիկ (naxamartik)
- նախամարտիւրոս (naxamartiwros)
- նախամարտկութիւն (naxamartkutʻiwn)
- նախամաքրիմ (naxamakʻrim)
- նախամեծար (naxamecar)
- նախամեծարեմ (naxamecarem)
- նախամեղ (naxameł)
- նախամեռելութիւն (naxameṙelutʻiwn)
- նախամիջօրեայ (naxamiǰōreay)
- նախամուտ (naxamut)
- նախամրցողական (naxamrcʻołakan)
- նախայայտ (naxayayt)
- նախայայտաբար (naxayaytabar)
- նախայայտեմ (naxayaytem)
- նախայայտնի (naxayaytni)
- նախայայտութիւն (naxayaytutʻiwn)
- նախայանց (naxayancʻ)
- նախայանցանք (naxayancʻankʻ)
- նախայաջորդ (naxayaǰord)
- նախայառաջեալ (naxayaṙaǰeal)
- նախայարձակ (naxayarjak)
- նախայարմարեմ (naxayarmarem)
- նախայարուցեալ (naxayarucʻeal)
- նախայաւիտեան (naxayawitean)
- նախայաւիտենական (naxayawitenakan)
- նախայիշատակեալ (naxayišatakeal)
- նախայիշող (naxayišoł)
- նախայլք (naxaylkʻ)
- նախայօժար (naxayōžar)
- նախայօժարական (naxayōžarakan)
- նախայօժարիմ (naxayōžarim)
- նախայօժարութիւն (naxayōžarutʻiwn)
- նախան (naxan)
- նախանահատակիմ (naxanahatakim)
- նախանահատակութիւն (naxanahatakutʻiwn)
- նախաներածութիւն (naxaneracutʻiwn)
- նախանիստ (naxanist)
- նախանկատ (naxankat)
- նախանկար (naxankar)
- նախանկարեմ (naxankarem)
- նախանկարութիւն (naxankarutʻiwn)
- նախանմանող (naxanmanoł)
- նախանշան (naxanšan)
- նախանշանակ (naxanšanak)
- նախանուէր (naxanuēr)
- նախանստութիւն (naxanstutʻiwn)
- նախանցիկ (naxancʻik)
- նախաշար (naxašar)
- նախաշաւեղ (naxašaweł)
- նախաշաւիղ (naxašawił)
- նախաշէն (naxašēn)
- նախաշխարհ (naxašxarh)
- նախաչար (naxačʻar)
- նախապաշտիմ (naxapaštim)
- նախապատիր (naxapatir)
- նախապատիւ (naxapatiw)
- նախապատճառ (naxapatčaṙ)
- նախապատմելի (naxapatmeli)
- նախապատմեմ (naxapatmem)
- նախապատմութիւն (naxapatmutʻiwn)
- նախապատուագոյն (naxapatuagoyn)
- նախապատուելագոյն (naxapatuelagoyn)
- նախապատուելի (naxapatueli)
- նախապատուեմ (naxapatuem)
- նախապատում (naxapatum)
- նախապատուութիւն (naxapatuutʻiwn)
- նախապատրաստեմ (naxapatrastem)
- նախապարգեւ (naxapargew)
- նախապարիսպ (naxaparisp)
- նախապետ (naxapet)
- նախապետաբար (naxapetabar)
- նախապետական (naxapetakan)
- նախապետութիւն (naxapetutʻiwn)
- նախապէս (naxapēs)
- նախապսակ (naxapsak)
- նախապտուղ (naxaptuł)
- նախառեալ (naxaṙeal)
- նախառութիւն (naxaṙutʻiwn)
- նախասական (naxasakan)
- նախասահմանադրութիւն (naxasahmanadrutʻiwn)
- նախասահմանեմ (naxasahmanem)
- նախասահմանութիւն (naxasahmanutʻiwn)
- նախասառոյց (naxasaṙoycʻ)
- նախասարկաւագ (naxasarkawag)
- նախասաց (naxasacʻ)
- նախասացեալ (naxasacʻeal)
- նախասացիկ (naxasacʻik)
- նախասացութիւն (naxasacʻutʻiwn)
- նախասերմանեմ (naxasermanem)
- նախասերտեալ (naxaserteal)
- նախասկզբնաբար (naxaskzbnabar)
- նախասկզբնական (naxaskzbnakan)
- նախասկզբնաւորութիւն (naxaskzbnaworutʻiwn)
- նախասկիզբն (naxaskizbn)
- նախասող (naxasoł)
- նախասպան (naxaspan)
- նախասպնջական (naxaspnǰakan)
- նախաստացեալ (naxastacʻeal)
- նախաստացող (naxastacʻoł)
- նախաստեղծ (naxastełc)
- նախաստեղծեալ (naxastełceal)
- նախաստեղծեցեալ (naxastełcecʻeal)
- նախաստեղծիկ (naxastełcik)
- նախաստիճան (naxastičan)
- նախասրբեալ (naxasrbeal)
- նախավախճան (naxavaxčan)
- նախավախճանեալ (naxavaxčaneal)
- նախավաղ (naxavał)
- նախավաճառող (naxavačaṙoł)
- նախավաստակ (naxavastak)
- նախավարկաբար (naxavarkabar)
- նախավարկանեմ (naxavarkanem)
- նախավարկեմ (naxavarkem)
- նախավարձեմ (naxavarjem)
- նախավարձիմ (naxavarjim)
- նախավերակ (naxaverak)
- նախավկայ (naxavkay)
- նախավկայեմ (naxavkayem)
- նախավկայութիւն (naxavkayutʻiwn)
- նախավկայուհի (naxavkayuhi)
- նախավճռեմ (naxavčṙem)
- նախատարածեմ (naxataracem)
- նախատեղեակութիւն (naxatełeakutʻiwn)
- նախատեղեկութիւն (naxatełekutʻiwn)
- նախատես (naxates)
- նախատեսական (naxatesakan)
- նախատեսակիմ (naxatesakim)
- նախատեսեմ (naxatesem)
- նախատեսութիւն (naxatesutʻiwn)
- նախատեսուչ (naxatesučʻ)
- նախատիպ (naxatip)
- նախատիրեմ (naxatirem)
- նախատուն (naxatun)
- նախատունկ (naxatunk)
- նախատուր (naxatur)
- նախատպագոյն (naxatpagoyn)
- նախատպաւորական (naxatpaworakan)
- նախատպաւորեմ (naxatpaworem)
- նախատպաւորութիւն (naxatpaworutʻiwn)
- նախատպեմ (naxatpem)
- նախատպութիւն (naxatputʻiwn)
- նախատրաբար (naxatrabar)
- նախատրապէս (naxatrapēs)
- նախատօն (naxatōn)
- նախատօնակ (naxatōnak)
- նախարդար (naxardar)
- նախարկեմ (naxarkem)
- նախարշաւ (naxaršaw)
- նախացուցակ (naxacʻucʻak)
- նախացուցանեմ (naxacʻucʻanem)
- նախաւորութիւն (naxaworutʻiwn)
- նախափայլեմ (naxapʻaylem)
- նախաքարոզ (naxakʻaroz)
- նախգիտական (naxgitakan)
- նախգիտութիւն (naxgitutʻiwn)
- նախգոյն (naxgoyn)
- նախդիր (naxdir)
- նախելուզակ (naxeluzak)
- նախեկեղեցի (naxekełecʻi)
- նախեկող (naxekoł)
- նախեղակ (naxełak)
- նախեղեալ (naxełeal)
- նախեղութիւն (naxełutʻiwn)
- նախենթակայ (naxentʻakay)
- նախենթակացեալ (naxentʻakacʻeal)
- նախերախայրիք (naxeraxayrikʻ)
- նախերգաբար (naxergabar)
- նախերգակ (naxergak)
- նախերգան (naxergan)
- նախերգեմ (naxergem)
- նախերգութիւն (naxergutʻiwn)
- նախերեսութիւն (naxeresutʻiwn)
- նախերեւակ (naxerewak)
- նախերջանիկ (naxerǰanik)
- նախէ (naxē)
- նախըղձիկք (naxəłjikkʻ)
- նախըմպեմ (naxəmpem)
- նախընդել (naxəndel)
- նախընդունակ (naxəndunak)
- նախընթանամ (naxəntʻanam)
- նախընթաց (naxəntʻacʻ)
- նախընթացիկ (naxəntʻacʻik)
- նախընթացութիւն (naxəntʻacʻutʻiwn)
- նախընթրակ (naxəntʻrak)
- նախընծայ (naxəncay)
- նախընծայեալ (naxəncayeal)
- նախընծայեցեալ (naxəncayecʻeal)
- նախընկալ (naxənkal)
- նախընձեռեմ (naxənjeṙem)
- նախընտել (naxəntel)
- նախընտիր (naxəntir)
- նախընտրեալ (naxəntreal)
- նախիղձիկք (naxiłjikkʻ)
- նախիմաց (naximacʻ)
- նախիմացական (naximacʻakan)
- նախիմացութիւն (naximacʻutʻiwn)
- նախիշխանութիւն (naxišxanutʻiwn)
- նախծին (naxcin)
- նախկի (naxki)
- նախկին (naxkin)
- նախկնաբար (naxknabar)
- նախկնագոյն (naxknagoyn)
- նախկնութիւն (naxknutʻiwn)
- նախկրթականք (naxkrtʻakankʻ)
- նախհան (naxhan)
- նախհաշտութիւն (naxhaštutʻiwn)
- նախնագոյն (naxnagoyn)
- նախնական (naxnakan)
- նախնակերտ (naxnakert)
- նախնեակ (naxneak)
- նախնեկ (naxnek)
- նախնի (naxni)
- նախնութիւն (naxnutʻiwn)
- նախողջոյնք (naxołǰoynkʻ)
- նախունակ (naxunak)
- նախունական (naxunakan)
- նախուսնեալ (naxusneal)
- նախուստ (naxust)
- նախպահպանութիւն (naxpahpanutʻiwn)
- նախտեսութիւն (naxtesutʻiwn)
Related terms
[edit]Descendants
[edit]- Armenian: նախ (nax)
References
[edit]- Ačaṙean, Hračʻeay (1971–1979) “նախ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
- Petrosean, Matatʻeay (1879) “նախ”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “նախ”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Abrahamyan, Ašot (1976) Grabari jeṙnark [A Handbook of Old Armenian][1] (in Armenian), 4th edition, Yerevan: Luys
Categories:
- Armenian terms borrowed from Old Armenian
- Armenian learned borrowings from Old Armenian
- Armenian terms derived from Old Armenian
- Armenian terms with IPA pronunciation
- Armenian terms with audio pronunciation
- Armenian lemmas
- Armenian adverbs
- Armenian terms with usage examples
- Old Armenian terms derived from Iranian languages
- Old Armenian lemmas
- Old Armenian adjectives
- Old Armenian indeclinable adjectives
- Old Armenian terms with usage examples
- Old Armenian adverbs