նախածին
Old Armenian
[edit]Alternative forms
[edit]- նախծին (naxcin)
Etymology
[edit]նախ (nax) + -ա- (-a-) + ծնանիմ (cnanim)
Adjective
[edit]նախածին • (naxacin)
- created, born or produced first; firstborn
- Synonym: անդրանիկ (andranik)
- 6th century, Timothy Aelurus, Hakačaṙutʻiwn [Against the Definition of the Council of Chalcedon] :[1]
- որ է պատկեր Աստուծոյ անտեսանելոյ, նախծին ամենայն արարածոյ, զի նովաւ շինեցաւ ամենայն զ՚ ի յերկինս և զ՚ ի վերայ երկրիս […] եւ ինքն է գլուխ մարմնոյ եկեղեցւոյ, որ է սկիզբն, նախծին ի մեռելոց
- or ē patker Astucoy antesaneloy, naxcin amenayn araracoy, zi novaw šinecʻaw amenayn z’ i yerkins ew z’ i veray erkris […] ew inkʻn ē glux marmnoy ekełecʻwoy, or ē skizbn, naxcin i meṙelocʻ
- որ է պատկեր Աստուծոյ անտեսանելոյ, նախծին ամենայն արարածոյ, զի նովաւ շինեցաւ ամենայն զ՚ ի յերկինս և զ՚ ի վերայ երկրիս […] եւ ինքն է գլուխ մարմնոյ եկեղեցւոյ, որ է սկիզբն, նախծին ի մեռելոց
Usage notes
[edit]In Timothy Aelurus, translates Ancient Greek πρωτότοκος (prōtótokos).[2]
Declension
[edit]i-a-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | նախածին (naxacin) | նախածինք (naxacinkʻ) | |
| genitive | նախածնի (naxacni) | նախածնաց (naxacnacʻ) | |
| dative | նախածնի (naxacni) | նախածնաց (naxacnacʻ) | |
| accusative | նախածին (naxacin) | նախածինս (naxacins) | |
| ablative | նախածնէ (naxacnē) | նախածնաց (naxacnacʻ) | |
| instrumental | նախածնաւ (naxacnaw) | նախածնաւք = նախածնօք (naxacnawkʻ = naxacnōkʻ) | |
| locative | նախածնի (naxacni) | նախածինս (naxacins) |
i-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | նախածին (naxacin) | նախածինք (naxacinkʻ) | |
| genitive | նախածնի (naxacni) | նախածնից (naxacnicʻ) | |
| dative | նախածնի (naxacni) | նախածնից (naxacnicʻ) | |
| accusative | նախածին (naxacin) | նախածինս (naxacins) | |
| ablative | նախածնէ (naxacnē) | նախածնից (naxacnicʻ) | |
| instrumental | նախածնիւ (naxacniw) | նախածնիւք (naxacniwkʻ) | |
| locative | նախածնի (naxacni) | նախածինս (naxacins) |
Descendants
[edit]- → Armenian: նախածին (naxacin) (learned)
References
[edit]- ^ Timotʻēos Kuz (1908) K. Ter-Mekerttschian and E. Ter-Minassiantz, editors, Timotʻēosi episkaposapeti Ałekʻsandreay Hakačaṙutʻiwn aṙ sahmanealsn i žołovoyn Kʻałkedovni [Refutation of the Decrees of the Council of Chalcedon by the Archbishop of Alexandria Timothy Aelurus], Vagharshapat: Mother See of Holy Etchmiadzin, page 313
- ^ Muradyan, Gohar (2005) Physiologus: The Greek and Armenian Versions with a Study of Translation Technique (Hebrew University Armenian Studies; 6)[1], Leuven – Paris – Dudley: Peeters, page 61, footnote 95
Further reading
[edit]- Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “նախածին”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “նախծին”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Petrosean, Matatʻeay (1879) “նախածին”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy