կքեմ

Old Armenian

Etymology

According to Petersson the root is *կիք- (*kikʻ-), from Proto-Indo-European *giswo- (compare Russian dialectal жи́хать (žíxatʹ, “to bend, to give way, to yield to, to sway”), жихля́ть (žixljátʹ, “to cause to stagger”)), grown by the suffix *-sw- from the root *gey- (“to turn, to bend”). This is accepted by Pokorny with a question mark but rejected by Ačaṙyan who leaves the origin open.

Based on the dialectal forms կիք (kikʻ, “firm, close”) and կուք (kukʻ, “compact, huddled, firm, close”) J̌ahukyan assumes that we are dealing with a contamination of two roots, *կիք- (*kikʻ-) and *կուք- (*kukʻ-), respectively from the Proto-Indo-European roots *gey- (“to turn, to bend”) and *gew- (“to bend, to curve”) grown with the augment *-k-. According to him, dialectal կուչ (kučʻ) is probably related to *կուք- (*kukʻ-).

Verb

կքեմ • (kkʻem)

1. (transitive) to curve, to bend, to bow
2. (mediopassive, intransitive) to be bent, folded
3. (mediopassive, intransitive, figurative) to be humbled, dejected

Conjugation

active

infinitive		կքել (kkʻel)		participle	կքեցեալ, կքեալ (kkʻecʻeal, kkʻeal)
causative		կքեցուցանեմ (kkʻecʻucʻanem)		aorist stem	կքեց- (kkʻecʻ-)
		singular			plural
		1st person	2nd person	3rd person	1st person	2nd person	3rd person
indicative
	present	կքեմ (kkʻem)	կքես (kkʻes)	կքէ (kkʻē)	կքեմք (kkʻemkʻ)	կքէք (kkʻēkʻ)	կքեն (kkʻen)
	imperfect	կքէի, կքեի* (kkʻēi, kkʻei*)	կքէիր, կքեիր* (kkʻēir, kkʻeir*)	կքէր (kkʻēr)	կքէաք, կքեաք* (kkʻēakʻ, kkʻeakʻ*)	կքէիք, կքեիք* (kkʻēikʻ, kkʻeikʻ*)	կքէին, կքեին* (kkʻēin, kkʻein*)
	aorist	կքեցի (kkʻecʻi)	կքեցեր (kkʻecʻer)	կքեաց (kkʻeacʻ)	կքեցաք (kkʻecʻakʻ)	կքեցէք, կքեցիք (kkʻecʻēkʻ, kkʻecʻikʻ)	կքեցին (kkʻecʻin)
subjunctive
	present	կքիցեմ (kkʻicʻem)	կքիցես (kkʻicʻes)	կքիցէ (kkʻicʻē)	կքիցեմք (kkʻicʻemkʻ)	կքիցէք (kkʻicʻēkʻ)	կքիցեն (kkʻicʻen)
	aorist	կքեցից (kkʻecʻicʻ)	կքեսցես (kkʻescʻes)	կքեսցէ (kkʻescʻē)	կքեսցուք (kkʻescʻukʻ)	կքեսջիք (kkʻesǰikʻ)	կքեսցեն (kkʻescʻen)
imperatives
	imperative	—	կքեա՛ (kkʻeá)	—	—	կքեցէ՛ք (kkʻecʻḗkʻ)	—
	cohortative	—	կքեսջի՛ր (kkʻesǰír)	—	—	կքեսջի՛ք (kkʻesǰíkʻ)	—
	prohibitive	—	մի՛ կքեր (mí kkʻer)	—	—	մի՛ կքէք (mí kkʻēkʻ)	—

• rare
  a participle form կքրեալ (kkʻreal) is once attested but it should probably be amended to կքեալ (kkʻeal)

mediopassive

infinitive		կքել, կքիլ* (kkʻel, kkʻil*)		participle	կքեցեալ, կքեալ (kkʻecʻeal, kkʻeal)
causative		կքեցուցանեմ (kkʻecʻucʻanem)		aorist stem	կքեց- (kkʻecʻ-)
		singular			plural
		1st person	2nd person	3rd person	1st person	2nd person	3rd person
indicative
	present	կքիմ (kkʻim)	կքիս (kkʻis)	կքի (kkʻi)	կքիմք (kkʻimkʻ)	կքիք (kkʻikʻ)	կքին (kkʻin)
	imperfect	կքէի (kkʻēi)	կքէիր (kkʻēir)	կքէր, կքիւր (kkʻēr, kkʻiwr)	կքէաք (kkʻēakʻ)	կքէիք (kkʻēikʻ)	կքէին (kkʻēin)
	aorist	կքեցայ (kkʻecʻay)	կքեցար (kkʻecʻar)	կքեցաւ (kkʻecʻaw)	կքեցաք (kkʻecʻakʻ)	կքեցայք (kkʻecʻaykʻ)	կքեցան (kkʻecʻan)
subjunctive
	present	կքիցիմ (kkʻicʻim)	կքիցիս (kkʻicʻis)	կքիցի (kkʻicʻi)	կքիցիմք (kkʻicʻimkʻ)	կքիցիք (kkʻicʻikʻ)	կքիցին (kkʻicʻin)
	aorist	կքեցայց (kkʻecʻaycʻ)	կքեսցիս (kkʻescʻis)	կքեսցի (kkʻescʻi)	կքեսցուք (kkʻescʻukʻ)	կքեսջիք (kkʻesǰikʻ)	կքեսցին (kkʻescʻin)
imperatives
	imperative	—	կքեա՛ց (kkʻeácʻ)	—	—	կքեցարո՛ւք (kkʻecʻarúkʻ)	—
	cohortative	—	կքեսջի՛ր (kkʻesǰír)	—	—	կքեսջի՛ք (kkʻesǰíkʻ)	—
	prohibitive	—	մի՛ կքիր (mí kkʻir)	—	—	մի՛ կքիք (mí kkʻikʻ)	—

• post-classical
  a participle form կքրեալ (kkʻreal) is once attested but it should probably be amended to կքեալ (kkʻeal)

Derived terms

• անկքելի (ankkʻeli)
• կքեցուցանեմ (kkʻecʻucʻanem)
• կքումն (kkʻumn)

Descendants

• Armenian: կքել (kkʻel)
• Middle Armenian: կքալ (kkʻal)

References

• Petrosean, Matatʻeay (1879) “կքեմ”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
• Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “կքեմ”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
• Ačaṙean, Hračʻeay (1973) “կքել”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, volume II, Yerevan: University Press, page 686ab
• Pokorny, Julius (1959) “gei-”, in Indogermanisches etymologisches Wörterbuch [Indo-European Etymological Dictionary] (in German), volume 2, Bern, München: Francke Verlag, pages 354, 355
• Pokorny, Julius (1959) “gēu-, gǝu-, gū-”, in Indogermanisches etymologisches Wörterbuch [Indo-European Etymological Dictionary] (in German), volume 2, Bern, München: Francke Verlag, pages 393, 354
• J̌ahukyan, Geworg (1963) “Stugabanutʻyunner [Etymologies]”, in Patma-banasirakan handes [Historical-Philological Journal]‎^[1] (in Armenian), number 4, Yerevan: Academy Press, page 92