կոչեմ
Jump to navigation
Jump to search
Old Armenian
[edit]Etymology
[edit]From Proto-Indo-European *gʷotyeti, from *gʷet- (“to say”).
Verb
[edit]կոչեմ • (kočʻem)
- to call, to invite, to invoke
- ի մի վայր կոչել ― i mi vayr kočʻel ― to convoke, to call together, to assemble
- կոչել յօգնութիւն ― kočʻel yōgnutʻiwn ― to call on for help, to invoke
- կոչել զօք յետս ― kočʻel zōkʻ yets ― to call back, to revoke; to call off, to bring back
- յետս կոչել զբանսն ― yets kočʻel zbansn ― to unsay, to recall what one has said, to retract, to recant, to revoke
- կոչել ի դատ ― kočʻel i dat ― to cite, to summon
- վկայս կոչել ― vkays kočʻel ― to subpoena, to summon witnesses
- կոչել ի վկայութիւն ― kočʻel i vkayutʻiwn ― to quote, to cite
- to name
- կոչեցեալ ― kočʻecʻeal ― called, surnamed; renowned
- 5th? century, Movsēs Xorenacʻi, Patmutʻiwn Hayocʻ [History of Armenia] 2.74:
- Սիմն կոչեցեալ լերինն
- Simn kočʻecʻeal lerinn
- 2006 translation by Robert W. Thompson
- the mountain called Sim
- Սիմն կոչեցեալ լերինն
Conjugation
[edit]active
| infinitive | կոչել (kočʻel) | participle | կոչեցեալ, կոչեալ (kočʻecʻeal, kočʻeal) | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| causative | — | aorist stem | կոչեց- (kočʻecʻ-) | ||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | կոչեմ (kočʻem) | կոչես (kočʻes) | կոչէ (kočʻē) | կոչեմք (kočʻemkʻ) | կոչէք (kočʻēkʻ) | կոչեն (kočʻen) | |
| imperfect | կոչէի, կոչեի* (kočʻēi, kočʻei*) | կոչէիր, կոչեիր* (kočʻēir, kočʻeir*) | կոչէր (kočʻēr) | կոչէաք, կոչեաք* (kočʻēakʻ, kočʻeakʻ*) | կոչէիք, կոչեիք* (kočʻēikʻ, kočʻeikʻ*) | կոչէին, կոչեին* (kočʻēin, kočʻein*) | |
| aorist | կոչեցի (kočʻecʻi) | կոչեցեր (kočʻecʻer) | կոչեաց (kočʻeacʻ) | կոչեցաք (kočʻecʻakʻ) | կոչեցէք, կոչեցիք (kočʻecʻēkʻ, kočʻecʻikʻ) | կոչեցին (kočʻecʻin) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | կոչիցեմ (kočʻicʻem) | կոչիցես (kočʻicʻes) | կոչիցէ (kočʻicʻē) | կոչիցեմք (kočʻicʻemkʻ) | կոչիցէք (kočʻicʻēkʻ) | կոչիցեն (kočʻicʻen) | |
| aorist | կոչեցից (kočʻecʻicʻ) | կոչեսցես (kočʻescʻes) | կոչեսցէ (kočʻescʻē) | կոչեսցուք (kočʻescʻukʻ) | կոչեսջիք (kočʻesǰikʻ) | կոչեսցեն (kočʻescʻen) | |
| imperatives | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| imperative | — | կոչեա՛ (kočʻeá) | — | — | կոչեցէ՛ք (kočʻecʻḗkʻ) | — | |
| cohortative | — | կոչեսջի՛ր (kočʻesǰír) | — | — | կոչեսջի՛ք (kočʻesǰíkʻ) | — | |
| prohibitive | — | մի՛ կոչեր (mí kočʻer) | — | — | մի՛ կոչէք (mí kočʻēkʻ) | — | |
| *rare | |||||||
mediopassive
| infinitive | կոչել, կոչիլ* (kočʻel, kočʻil*) | participle | կոչեցեալ, կոչեալ (kočʻecʻeal, kočʻeal) | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| causative | — | aorist stem | կոչեց- (kočʻecʻ-) | ||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | կոչիմ (kočʻim) | կոչիս (kočʻis) | կոչի (kočʻi) | կոչիմք (kočʻimkʻ) | կոչիք (kočʻikʻ) | կոչին (kočʻin) | |
| imperfect | կոչէի (kočʻēi) | կոչէիր (kočʻēir) | կոչէր, կոչիւր (kočʻēr, kočʻiwr) | կոչէաք (kočʻēakʻ) | կոչէիք (kočʻēikʻ) | կոչէին (kočʻēin) | |
| aorist | կոչեցայ (kočʻecʻay) | կոչեցար (kočʻecʻar) | կոչեցաւ (kočʻecʻaw) | կոչեցաք (kočʻecʻakʻ) | կոչեցայք (kočʻecʻaykʻ) | կոչեցան (kočʻecʻan) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | կոչիցիմ (kočʻicʻim) | կոչիցիս (kočʻicʻis) | կոչիցի (kočʻicʻi) | կոչիցիմք (kočʻicʻimkʻ) | կոչիցիք (kočʻicʻikʻ) | կոչիցին (kočʻicʻin) | |
| aorist | կոչեցայց (kočʻecʻaycʻ) | կոչեսցիս (kočʻescʻis) | կոչեսցի (kočʻescʻi) | կոչեսցուք (kočʻescʻukʻ) | կոչեսջիք (kočʻesǰikʻ) | կոչեսցին (kočʻescʻin) | |
| imperatives | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| imperative | — | կոչեա՛ց (kočʻeácʻ) | — | — | կոչեցարո՛ւք (kočʻecʻarúkʻ) | — | |
| cohortative | — | կոչեսջի՛ր (kočʻesǰír) | — | — | կոչեսջի՛ք (kočʻesǰíkʻ) | — | |
| prohibitive | — | մի՛ կոչիր (mí kočʻir) | — | — | մի՛ կոչիք (mí kočʻikʻ) | — | |
| *post-classical | |||||||
Derived terms
[edit]- անկոչ (ankočʻ)
- անուանակոչեմ (anuanakočʻem)
- անուանակոչութիւն (anuanakočʻutʻiwn)
- առակոչութիւն (aṙakočʻutʻiwn)
- առկոչեմ (aṙkočʻem)
- առկոչութիւն (aṙkočʻutʻiwn)
- աստուածակոչ (astuacakočʻ)
- բացակոչեմ (bacʻakočʻem)
- գետնակոչ (getnakočʻ)
- գետնակոչութիւն (getnakočʻutʻiwn)
- դժուարակոչ (džuarakočʻ)
- դիւակոչ (diwakočʻ)
- դիւրակոչելի (diwrakočʻeli)
- եկակոչ (ekakočʻ)
- երանակոչ (eranakočʻ)
- ինքնակոչ (inkʻnakočʻ)
- խառնակոչութիւն (xaṙnakočʻutʻiwn)
- կոչ (kočʻ)
- կոչած (kočʻac)
- կոչական (kočʻakan)
- կոչարան (kočʻaran)
- կոչաւորութիւն (kočʻaworutʻiwn)
- կոչելի (kočʻeli)
- կոչեցած (kočʻecʻac)
- կոչիւն (kočʻiwn)
- կոչնակ (kočʻnak)
- կոչնական (kočʻnakan)
- կոչնահրաւէր (kočʻnahrawēr)
- կոչնատէր (kočʻnatēr)
- կոչողութիւն (kočʻołutʻiwn)
- կոչութիւն (kočʻutʻiwn)
- կոչումն (kočʻumn)
- կոչունք (kočʻunkʻ)
- կոչօնք (kočʻōnkʻ)
- հայրակոչ (hayrakočʻ)
- մակակոչեմ (makakočʻem)
- մակակոչութիւն (makakočʻutʻiwn)
- մեծակոչ (mecakočʻ)
- նախակոչ (naxakočʻ)
- նախակոչեալ (naxakočʻeal)
- նախակոչեցեալ (naxakočʻecʻeal)
- նորակոչ (norakočʻ)
- որովայնակոչ (orovaynakočʻ)
- վերակոչեմ (verakočʻem)
- վերակոչութիւն (verakočʻutʻiwn)
- վերակոչումն (verakočʻumn)
- տիեզերակոչ (tiezerakočʻ)
- փոխակոչեալ (pʻoxakočʻeal)
- քրիստոսակոչ (kʻristosakočʻ)
- օձակոչ (ōjakočʻ)
Descendants
[edit]References
[edit]- Ačaṙean, Hračʻeay (1971–1979) “կոչ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
- Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “կոչեմ”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Martirosyan, Hrach (2010) Etymological Dictionary of the Armenian Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 8), Leiden and Boston: Brill, page 371
- Petrosean, Matatʻeay (1879) “կոչեմ”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy