խաբել

Armenian

Etymology

From Old Armenian խաբեմ (xabem).

Pronunciation

• (Eastern Armenian) IPA^(key): /χɑˈpʰel/, [χɑpʰél]
• (Western Armenian) IPA^(key): /χɑˈpel/, [χɑpʰél]

• Audio (Eastern Armenian):

  (file)

Verb

խաբել • (xabel)

1. to lie

   Synonym: ստել (stel)

2. to deceive, to trick

   Synonyms: գցել (gcʻel), ֆռռացնել (fṙṙacʻnel)

Inflection

-el conjugation (Eastern Armenian)

infinitive		խաբել (xabel)		imperfective converb		խաբում (xabum)
passive		խաբվել (xabvel)		simultaneous converb		խաբելիս (xabelis)
causative		—		perfective converb		խաբել (xabel)
aorist stem		խաբ- (xab-)		future converb I		խաբելու (xabelu)
resultative participle		խաբած (xabac)		future converb II		խաբելիք (xabelikʻ)
subject participle		խաբող (xaboġ)		connegative converb		խաբի (xabi)
person		singular			plural
		1st person	2nd person	3rd person	1st person	2nd person	3rd person
indicative		ես	դու	նա	մենք	դուք	նրանք
	present	խաբում եմ (xabum em)	խաբում ես (xabum es)	խաբում է (xabum ē)	խաբում ենք (xabum enkʻ)	խաբում եք (xabum ekʻ)	խաբում են (xabum en)
	past imperfective	խաբում էի (xabum ēi)	խաբում էիր (xabum ēir)	խաբում էր (xabum ēr)	խաբում էինք (xabum ēinkʻ)	խաբում էիք (xabum ēikʻ)	խաբում էին (xabum ēin)
	future	խաբելու եմ (xabelu em)	խաբելու ես (xabelu es)	խաբելու է (xabelu ē)	խաբելու ենք (xabelu enkʻ)	խաբելու եք (xabelu ekʻ)	խաբելու են (xabelu en)
	past future	խաբելու էի (xabelu ēi)	խաբելու էիր (xabelu ēir)	խաբելու էր (xabelu ēr)	խաբելու էինք (xabelu ēinkʻ)	խաբելու էիք (xabelu ēikʻ)	խաբելու էին (xabelu ēin)
	present perfect	խաբել եմ (xabel em)	խաբել ես (xabel es)	խաբել է (xabel ē)	խաբել ենք (xabel enkʻ)	խաբել եք (xabel ekʻ)	խաբել են (xabel en)
	pluperfect	խաբել էի (xabel ēi)	խաբել էիր (xabel ēir)	խաբել էր (xabel ēr)	խաբել էինք (xabel ēinkʻ)	խաբել էիք (xabel ēikʻ)	խաբել էին (xabel ēin)
	aorist (past perfective)	խաբեցի, խաբի* (xabecʻi, xabi*)	խաբեցիր, խաբիր* (xabecʻir, xabir*)	խաբեց (xabecʻ)	խաբեցինք, խաբինք* (xabecʻinkʻ, xabinkʻ*)	խաբեցիք, խաբիք* (xabecʻikʻ, xabikʻ*)	խաբեցին, խաբին* (xabecʻin, xabin*)
subjunctive		ես	դու	նա	մենք	դուք	նրանք
	present	խաբեմ (xabem)	խաբես (xabes)	խաբի (xabi)	խաբենք (xabenkʻ)	խաբեք (xabekʻ)	խաբեն (xaben)
	past	խաբեի (xabei)	խաբեիր (xabeir)	խաբեր (xaber)	խաբեինք (xabeinkʻ)	խաբեիք (xabeikʻ)	խաբեին (xabein)
conditional		ես	դու	նա	մենք	դուք	նրանք
	future	կխաբեմ (kxabem)	կխաբես (kxabes)	կխաբի (kxabi)	կխաբենք (kxabenkʻ)	կխաբեք (kxabekʻ)	կխաբեն (kxaben)
	past	կխաբեի (kxabei)	կխաբեիր (kxabeir)	կխաբեր (kxaber)	կխաբեինք (kxabeinkʻ)	կխաբեիք (kxabeikʻ)	կխաբեին (kxabein)
imperative		—	(դու)	—	—	(դուք)	—
		—	խաբի՛ր, խաբի՛* (xabír, xabí*)	—	—	խաբե՛ք, խաբեցե՛ք** (xabékʻ, xabecʻékʻ**)

*colloquial   **dated

-el negative conjugation (Eastern Armenian)

infinitive				չխաբել (čʻxabel)
resultative participle				չխաբած (čʻxabac)
subject participle				չխաբող (čʻxaboġ)
person		singular			plural
		1st person	2nd person	3rd person	1st person	2nd person	3rd person
indicative		ես	դու	նա	մենք	դուք	նրանք
	present	չեմ խաբում (čʻem xabum)	չես խաբում (čʻes xabum)	չի խաբում (čʻi xabum)	չենք խաբում (čʻenkʻ xabum)	չեք խաբում (čʻekʻ xabum)	չեն խաբում (čʻen xabum)
	past imperfective	չէի խաբում (čʻēi xabum)	չէիր խաբում (čʻēir xabum)	չէր խաբում (čʻēr xabum)	չէինք խաբում (čʻēinkʻ xabum)	չէիք խաբում (čʻēikʻ xabum)	չէին խաբում (čʻēin xabum)
	future	չեմ խաբելու (čʻem xabelu)	չես խաբելու (čʻes xabelu)	չի խաբելու (čʻi xabelu)	չենք խաբելու (čʻenkʻ xabelu)	չեք խաբելու (čʻekʻ xabelu)	չեն խաբելու (čʻen xabelu)
	past future	չէի խաբելու (čʻēi xabelu)	չէիր խաբելու (čʻēir xabelu)	չէր խաբելու (čʻēr xabelu)	չէինք խաբելու (čʻēinkʻ xabelu)	չէիք խաբելու (čʻēikʻ xabelu)	չէին խաբելու (čʻēin xabelu)
	present perfect	չեմ խաբել (čʻem xabel)	չես խաբել (čʻes xabel)	չի խաբել (čʻi xabel)	չենք խաբել (čʻenkʻ xabel)	չեք խաբել (čʻekʻ xabel)	չեն խաբել (čʻen xabel)
	pluperfect	չէի խաբել (čʻēi xabel)	չէիր խաբել (čʻēir xabel)	չէր խաբել (čʻēr xabel)	չէինք խաբել (čʻēinkʻ xabel)	չէիք խաբել (čʻēikʻ xabel)	չէին խաբել (čʻēin xabel)
	aorist (past perfective)	չխաբեցի, չխաբի* (čʻxabecʻi, čʻxabi*)	չխաբեցիր, չխաբիր* (čʻxabecʻir, čʻxabir*)	չխաբեց (čʻxabecʻ)	չխաբեցինք, չխաբինք* (čʻxabecʻinkʻ, čʻxabinkʻ*)	չխաբեցիք, չխաբիք* (čʻxabecʻikʻ, čʻxabikʻ*)	չխաբեցին, չխաբին* (čʻxabecʻin, čʻxabin*)
subjunctive		ես	դու	նա	մենք	դուք	նրանք
	present	չխաբեմ (čʻxabem)	չխաբես (čʻxabes)	չխաբի (čʻxabi)	չխաբենք (čʻxabenkʻ)	չխաբեք (čʻxabekʻ)	չխաբեն (čʻxaben)
	past	չխաբեի (čʻxabei)	չխաբեիր (čʻxabeir)	չխաբեր (čʻxaber)	չխաբեինք (čʻxabeinkʻ)	չխաբեիք (čʻxabeikʻ)	չխաբեին (čʻxabein)
conditional		ես	դու	նա	մենք	դուք	նրանք
	future	չեմ խաբի (čʻem xabi)	չես խաբի (čʻes xabi)	չի խաբի (čʻi xabi)	չենք խաբի (čʻenkʻ xabi)	չեք խաբի (čʻekʻ xabi)	չեն խաբի (čʻen xabi)
	past	չէի խաբի (čʻēi xabi)	չէիր խաբի (čʻēir xabi)	չէր խաբի (čʻēr xabi)	չէինք խաբի (čʻēinkʻ xabi)	չէիք խաբի (čʻēikʻ xabi)	չէին խաբի (čʻēin xabi)
imperative		—	(դու)	—	—	(դուք)	—
		—	մի՛ խաբիր, մի՛ խաբի* (mí xabir, mí xabi*)	—	—	մի՛ խաբեք, մի՛ խաբեցեք** (mí xabekʻ, mí xabecʻekʻ**)

*colloquial   **dated

declension of the nominalized infinitive, u-type, inanimate (Eastern Armenian)

	singular (singulare tantum)
nominative	խաբել (xabel)
dative	խաբելու (xabelu)
ablative	խաբելուց (xabelucʻ)
instrumental	խաբելով (xabelov)
locative	խաբելում (xabelum)
	definite forms
nominative	խաբելը/խաբելն (xabelə/xabeln)
dative	խաբելուն (xabelun)
	1st person possessive forms (my)
nominative	խաբելս (xabels)
dative	խաբելուս (xabelus)
ablative	խաբելուցս (xabelucʻs)
instrumental	խաբելովս (xabelovs)
locative	խաբելումս (xabelums)
	2nd person possessive forms (your)
nominative	խաբելդ (xabeld)
dative	խաբելուդ (xabelud)
ablative	խաբելուցդ (xabelucʻd)
instrumental	խաբելովդ (xabelovd)
locative	խաբելումդ (xabelumd)

Descendants

• Kurdish:

  → Northern Kurdish: xapîn, xapandin

  → Central Kurdish: خاوان (xawan), خاواندن (xawandin)

• → Zazaki: харıtene, xapnaene