անձն
Jump to navigation
Jump to search
Old Armenian
[edit]Etymology
[edit]Probably from Proto-Indo-European *h₂enh₁-ǵʰ-, from *h₂enh₁- (“to breathe”).[1][2][3]
Noun
[edit]անձն • (anjn)
- person
- անձամբ ― anjamb ― personally
- անձամբ անձին ― anjamb anjin ― by oneself, personally
- զանձամբ դառնալ ― zanjamb daṙnal ― to turn back
- զանձամբ արկանել ― zanjamb arkanel ― to put on
- յանձին բերել ― yanjin berel ― to imitate
- յանձին ունել ― yanjin unel ― to accept, to approve
- չառնուլ յանձն ― čʻaṙnul yanjn ― to refuse, to deny
- յանձն առնել ― yanjn aṙnel ― to recommend, to confide
- յանձն լինել ― yanjn linel ― to commend oneself, to have confidence in, to confide in, to be committed
- soul; mind; heart
- երդնում յանձն իմ, թէ այդ այդպէս է ― erdnum yanjn im, tʻē ayd aydpēs ē ― on my soul, it is so
- անձին առնել ― anjin aṙnel ― to commit suicide
- զգաստանալ յանձին ― zgastanal yanjin ― to revive, to recover one's senses
- -self: myself, thyself, himself
- սիրէ նա զանձն իւր ― sirē na zanjn iwr ― he loves himself
- վասն անձին եւեթ տամ պատասխանի ― vasn anjin ewetʻ tam patasxani ― I only answer for myself
- փոյթ ունի նա վասն անձին ― pʻoytʻ uni na vasn anjin ― he takes care of himself
- ձեռն յանձին հարկանել ― jeṙn yanjin harkanel ― to boast of, to flatter oneself, to prick oneself
Usage notes
[edit]This noun may be used in a reflexive role: սիրէ նա զանձն իւր (sirē na zanjn iwr, “he loves himself”).
Declension
[edit]n-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | անձն (anjn) | անձինք (anjinkʻ) | |
| genitive | անձին (anjin) | անձանց (anjancʻ) | |
| dative | անձին (anjin) | անձանց (anjancʻ) | |
| accusative | անձն (anjn) | անձինս (anjins) | |
| ablative | անձնէ (anjnē) | անձանց (anjancʻ) | |
| instrumental | անձամբ (anjamb) | անձամբք (anjambkʻ) | |
| locative | անձին (anjin) | անձինս (anjins) | |
| Plural accusative անձունս (anjuns) is also attested. | |||
Derived terms
[edit]- անանձն (ananjn)
- անանձնասիրութիւն (ananjnasirutʻiwn)
- անանձնաւոր (ananjnawor)
- անանձնգով (ananjngov)
- անանձնյարգութիւն (ananjnyargutʻiwn)
- անձնագեղ (anjnageł)
- անձնագով (anjnagov)
- անձնագովութիւն (anjnagovutʻiwn)
- անձնադատ (anjnadat)
- անձնադիւր (anjnadiwr)
- անձնադրութիւն (anjnadrutʻiwn)
- անձնազօր (anjnazōr)
- անձնախրոխտ (anjnaxroxt)
- անձնածութիւն (anjnacutʻiwn)
- անձնակամ (anjnakam)
- անձնակամակ (anjnakamak)
- անձնակամակութիւն (anjnakamakutʻiwn)
- անձնական (anjnakan)
- անձնակից (anjnakicʻ)
- անձնակործան (anjnakorcan)
- անձնակորոյս (anjnakoroys)
- անձնահաճ (anjnahač)
- անձնահաճական (anjnahačakan)
- անձնահաճոյ (anjnahačoy)
- անձնահաճութիւն (anjnahačutʻiwn)
- անձնահամայն (anjnahamayn)
- անձնահամբոյր (anjnahamboyr)
- անձնահանճար (anjnahančar)
- անձնահարութիւն (anjnaharutʻiwn)
- անձնամահ (anjnamah)
- անձնամահութիւն (anjnamahutʻiwn)
- անձնամատն (anjnamatn)
- անձնամարտ (anjnamart)
- անձնայորդոր (anjnayordor)
- անձնանախատ (anjnanaxat)
- անձնանամ (anjnanam)
- անձնանէծ (anjnanēc)
- անձնաչափ (anjnačʻapʻ)
- անձնապահ (anjnapah)
- անձնապահապետ (anjnapahapet)
- անձնապանծ (anjnapanc)
- անձնապաշտ (anjnapašt)
- անձնապատրաստ (anjnapatrast)
- անձնապարար (anjnaparar)
- անձնապարարտ (anjnaparart)
- անձնապարտ (anjnapart)
- անձնապէս (anjnapēs)
- անձնապուր (anjnapur)
- անձնապուրծ (anjnapurc)
- անձնասէր (anjnasēr)
- անձնասիրութիւն (anjnasirutʻiwn)
- անձնասպան (anjnaspan)
- անձնասպանութիւն (anjnaspanutʻiwn)
- անձնավաճառ (anjnavačaṙ)
- անձնատեաց (anjnateacʻ)
- անձնատէր (anjnatēr)
- անձնատոչոր (anjnatočʻor)
- անձնատուր (anjnatur)
- անձնացոյց (anjnacʻoycʻ)
- անձնացուցանեմ (anjnacʻucʻanem)
- անձնաւոր (anjnawor)
- անձնաւորական (anjnaworakan)
- անձնաւորապէս (anjnaworapēs)
- անձնաւորիմ (anjnaworim)
- անձնաւորութիւն (anjnaworutʻiwn)
- անձնգովութիւն (anjngovutʻiwn)
- անձնդիւր (anjndiwr)
- անձնդիւրութիւն (anjndiwrutʻiwn)
- անձնեայ (anjneay)
- անձնեղ (anjneł)
- անձնընդիր (anjnəndir)
- անձնընտիր (anjnəntir)
- անձնիկ (anjnik)
- անձնիշխան (anjnišxan)
- անձնիշխանաբար (anjnišxanabar)
- անձնիշխանակամութիւն (anjnišxanakamutʻiwn)
- անձնիշխանական (anjnišxanakan)
- անձնիշխանապէս (anjnišxanapēs)
- անձնիշխանութիւն (anjnišxanutʻiwn)
- անձնիւր (anjniwr)
- անձնիք (anjnikʻ)
- անձնկամակ (anjnkamak)
- անձնկամակութիւն (anjnkamakutʻiwn)
- անձնհաճ (anjnhač)
- անձնհաճոյ (anjnhačoy)
- անձնհաճութիւն (anjnhačutʻiwn)
- անձնյարգութիւն (anjnyargutʻiwn)
- անձնպուրծ (anjnpurc)
- անձնսիրութիւն (anjnsirutʻiwn)
- անձնտէր (anjntēr)
- անձնտուր (anjntur)
- անձնօրէն (anjnōrēn)
- անյանձնառող (anyanjnaṙoł)
- աններանձնաւոր (anneranjnawor)
- անցնիւր (ancʻniwr)
- անցնուրոյն (ancʻnuroyn)
- առանձին (aṙanjin)
- առանձինն (aṙanjinn)
- առանձնաբար (aṙanjnabar)
- առանձնագոյն (aṙanjnagoyn)
- առանձնագործ (aṙanjnagorc)
- առանձնակ (aṙanjnak)
- առանձնական (aṙanjnakan)
- առանձնականութիւն (aṙanjnakanutʻiwn)
- առանձնակաց (aṙanjnakacʻ)
- առանձնակի (aṙanjnaki)
- առանձնակութիւն (aṙanjnakutʻiwn)
- առանձնային (aṙanjnayin)
- առանձնանամ (aṙanjnanam)
- առանձնաշնորհութիւն (aṙanjnašnorhutʻiwn)
- առանձնապէս (aṙanjnapēs)
- առանձնացուցանեմ (aṙanjnacʻucʻanem)
- առանձնաւոր (aṙanjnawor)
- առանձնաւորական (aṙanjnaworakan)
- առանձնաւորակից (aṙanjnaworakicʻ)
- առանձնաւորապէս (aṙanjnaworapēs)
- առանձնաւորիմ (aṙanjnaworim)
- առանձնաւորութիւն (aṙanjnaworutʻiwn)
- առանձնեմ (aṙanjnem)
- առանձնոց (aṙanjnocʻ)
- առանձնութիւն (aṙanjnutʻiwn)
- առոգանձն (aṙoganjn)
- առոյգանձն (aṙoyganjn)
- գերանձնական (geranjnakan)
- դատարկանձն (datarkanjn)
- եռանձնաթիւ (eṙanjnatʻiw)
- եռանձնական (eṙanjnakan)
- եռանձնաւորութիւն (eṙanjnaworutʻiwn)
- եռանձնեայ (eṙanjneay)
- եռանձնեան (eṙanjnean)
- եռանձնութիւն (eṙanjnutʻiwn)
- երեքանձնական (erekʻanjnakan)
- երեքանձնաւորական (erekʻanjnaworakan)
- երեքանձնեայ (erekʻanjneay)
- երեքանձնեան (erekʻanjnean)
- ըստանձնեմ (əstanjnem)
- ըստանձնեցուցանեմ (əstanjnecʻucʻanem)
- ըստանձնութիւն (əstanjnutʻiwn)
- ժրանձնակ (žranjnak)
- կարակնանձնակ (karaknanjnak)
- կիսանձն (kisanjn)
- կիսանձնեայ (kisanjneay)
- կոպտարանձն (koptaranjn)
- համանձն (hamanjn)
- հաստանձն (hastanjn)
- մեծանձն (mecanjn)
- մեծանձնութիւն (mecanjnutʻiwn)
- մենանձն (menanjn)
- միանձն (mianjn)
- միանձնաբար (mianjnabar)
- միանձնական (mianjnakan)
- միանձնականութիւն (mianjnakanutʻiwn)
- միանձնանամ (mianjnanam)
- միանձնանոց (mianjnanocʻ)
- միանձնապէս (mianjnapēs)
- միանձնաւորութիւն (mianjnaworutʻiwn)
- միանձնութիւն (mianjnutʻiwn)
- յանձանձաբար (yanjanjabar)
- յանձանձանք (yanjanjankʻ)
- յանձանձեմ (yanjanjem)
- յանձանձիչ (yanjanjičʻ)
- յանձնապաստան (yanjnapastan)
- յանձնառական (yanjnaṙakan)
- յանձնառութիւն (yanjnaṙutʻiwn)
- յանձնարարական (yanjnararakan)
- յանձնարարութիւն (yanjnararutʻiwn)
- յանձնեմ (yanjnem)
- յանձնեցուցանեմ (yanjnecʻucʻanem)
- յանձնկալութիւն (yanjnkalutʻiwn)
- ներանձն (neranjn)
- ներանձնական (neranjnakan)
- ներանձնացեալ (neranjnacʻeal)
- ներանձնաւոր (neranjnawor)
- ներանձնեան (neranjnean)
- ներանձնութիւն (neranjnutʻiwn)
- չանձնաւոր (čʻanjnawor)
- սիգանձն (siganjn)
- ստանձնակիր (stanjnakir)
- ստանձնաւոր (stanjnawor)
- ստանձնեմ (stanjnem)
- վեհանձն (vehanjn)
- վեցանձնական (vecʻanjnakan)
- փոքրանձնութիւն (pʻokʻranjnutʻiwn)
Descendants
[edit]References
[edit]- ^ Ačaṙyan, Hračʻya (1940) Hayocʻ lezvi patmutʻyun (in Armenian), volume I, Yerevan: University Press, pages 36–37
- ^ Ačaṙean, Hračʻeay (1971–1979) “անձն”, in Hayerēn armatakan baṙaran (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
- ^ Martirosyan, Hrach (2010) “anjn”, in Etymological Dictionary of the Armenian Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 8), Leiden and Boston: Brill, page 93
Further reading
[edit]- Petrosean, Matatʻeay (1879) “անձն”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn, Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “անձն”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy