тӱҥ

Eastern Mari

Etymology

From Proto-Mari *tü̆ŋ, from Proto-Uralic *tüŋe. Cognate with Western Mari тӹнг (tÿng).

Pronunciation

• IPA^(key): /tyŋ/
• Rhymes: -yŋ
• Hyphenation: тӱҥ

Adjective

тӱҥ • (tüŋ) (comparative тӱҥрак)

1. main, fundamental, basic, principal, essential, primary
2. head, chief, main, senior
3. original, primordial, radical, native, indigenous
4. direct (relative)
5. (linguistics) nonderived

Noun

тӱҥ • (tüŋ)

1. foundation, basis, base
2. beginning, start
3. essence, heart, core, essentials, gist
4. (biology) base (of a tree trunk)
5. (the) main thing, the most important thing (is that/to...)

   эн тӱҥжӧ - шукырак книгам лудаш

   en tüŋžö - šukyrak kńigam ludaš

   the most important thing is to read more books

Declension

Declension of тӱҥ

		singular	plural
nominative		тӱҥ (tüŋ)	тӱҥ-влак (tüŋ-vlak)
accusative		тӱҥым (tüŋym)	тӱҥ-влакым (tüŋ-vlakym)
genitive		тӱҥын (tüŋyn)	тӱҥ-влакын (tüŋ-vlakyn)
dative		тӱҥлан (tüŋlan)	тӱҥ-влаклан (tüŋ-vlaklan)
comitative		тӱҥге (tüŋge)	тӱҥ-влакге (tüŋ-vlakge)
comparative		тӱҥла (tüŋla)	тӱҥ-влакла (tüŋ-vlakla)
inessive		тӱҥыштӧ (tüŋyštö)	тӱҥ-влакыште (tüŋ-vlakyšte)
illative	short	тӱҥыш (tüŋyš)	тӱҥ-влакыш (tüŋ-vlakyš)
	long	тӱҥышкӧ (tüŋyškö)	тӱҥ-влакышке (tüŋ-vlakyške)
lative		тӱҥеш (tüŋeš)	тӱҥ-влакеш (tüŋ-vlakeš)

Possessed forms of тӱҥ

	singular	plural
1st person	тӱҥем (tüŋem)	тӱҥна (tüŋna)
2nd person	тӱҥет (tüŋet)	тӱҥда (tüŋda)
3rd person	тӱҥжӧ (tüŋžö)	тӱҥышт (tüŋyšt)

Derived terms

nouns

• муттӱҥ (muttüŋ)

References

• J. Bradley et al. (2023) “тӱҥ”, in The Mari Web Project: Mari-English Dictionary, University of Vienna