zwarzyć

Old Polish

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /zvar̝it͡ɕ/
• IPA^(key): (15^th CE) /zvar̝it͡ɕ/

Etymology 1

Inherited from Proto-Slavic *sъvariti (“weld together”).

Verb

zwarzyć pf

1. (metallurgy, attested in Sieradz-Łęczyca) to weld together (to join two materials (especially two metals) together by applying heat)

   Synonyms: skować, spiec

   • 1874-1891 [1466], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności‎^{[1], [2], [3]}, volume XXII, Łęczyca, page 19:

     Ferrum conflatur, szwarzono, candoreque purificatur, sic rubigo rei pellitur igne dei

     [Ferrum conflatur, zwarzono, candoreque purificatur, sic rubigo rei pellitur igne de]

2. (figuratively) to combine
   • 1901 [1477], Materiały i Prace Komisji Językowej Akademii Umiejętności w Krakowie, volume II, page 323:

     Deinde promisit dare claues regni celorum Petro dominus, sed tunc non dedit, quia adhuc non fuerunt fabricate in crvce et sangwine suo combinate szwarzon[y]e, spusczon[y]e

     [Deinde promisit dare claues regni celorum Petro dominus, sed tunc non dedit, quia adhuc non fuerunt fabricate in crvce et sangwine suo combinate zwarzon[i]e, spuszczon[i]e]

Etymology 2

Inherited from Proto-Slavic *sъvariti (“to boil”). By surface analysis, z- +‎ warzyć.

Verb

zwarzyć pf

1. (of plants, attested in Masovia) to blast, to blight, to nip, to shrivel

   Hypernym: wysuszać

   • 1937 [c. 1400], Paul von Diels, editor, Der älteste polnische Cisiojanus‎^[4], Płock:

     Warzinecz swarzi

     [Warzyniec zwarzy]

2. (cooking) to cook (to prepare food for eating by heating it)

   Synonyms: nawarzyć, uwarzyć

   • 1874-1891 [1436], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności‎^{[5], [6], [7]}, volume XXIII, page 277:

     Sicud quatuor digestionibus, gl. excoccionibus, predisposicionibus svarzenim, cibus percoquitur svaron biva

     [Sicud quatuor digestionibus, gl. excoccionibus, predisposicionibus zwarzenim, cibus percoquitur zwarzon bywa]

Related terms

nouns

• war
• wir

 

verb

• wrzeć impf

 

Descendants

• Polish: zwarzyć

Further reading

• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “zwarzyć”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Polish

Etymology

Inherited from Old Polish zwarzyć. By surface analysis, z- +‎ warzyć.

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈzva.ʐɘt͡ɕ/
• Rhymes: -aʐɘt͡ɕ
• Syllabification: zwa‧rzyć
• Homophone: zważyć

Verb

zwarzyć pf

1. (transitive, cooking) to curdle milk

   Synonym: ściąć

2. (transitive, of frost or heat/sun) to blast, to blight, to nip, to shrivel (plants)
3. (transitive, literary) to sour, to spoil, to mar

   Hypernym: zepsuć

4. (transitive, archaic, cooking) to cook (to prepare food for eating by heating it)

   Synonyms: ugotować, uwarzyć

5. (reflexive with się, of milk) to curdle

   Synonyms: ściąć się, zsiąść się

6. (reflexive with się, of plants) to blast, to blight, to wither
7. (reflexive with się, literary, of mood) to go/turn sour

Conjugation

Conjugation of zwarzyć pf
	person	singular			plural
		masculine	feminine	neuter	virile	nonvirile
infinitive		zwarzyć
future tense	1st	zwarzę			zwarzymy
	2nd	zwarzysz			zwarzycie
	3rd	zwarzy			zwarzą
	impersonal	zwarzy się
past tense	1st	zwarzyłem, -(e)m zwarzył	zwarzyłam, -(e)m zwarzyła	zwarzyłom, -(e)m zwarzyło	zwarzyliśmy, -(e)śmy zwarzyli	zwarzyłyśmy, -(e)śmy zwarzyły
	2nd	zwarzyłeś, -(e)ś zwarzył	zwarzyłaś, -(e)ś zwarzyła	zwarzyłoś, -(e)ś zwarzyło	zwarzyliście, -(e)ście zwarzyli	zwarzyłyście, -(e)ście zwarzyły
	3rd	zwarzył	zwarzyła	zwarzyło	zwarzyli	zwarzyły
	impersonal	zwarzono
conditional	1st	zwarzyłbym, bym zwarzył	zwarzyłabym, bym zwarzyła	zwarzyłobym, bym zwarzyło	zwarzylibyśmy, byśmy zwarzyli	zwarzyłybyśmy, byśmy zwarzyły
	2nd	zwarzyłbyś, byś zwarzył	zwarzyłabyś, byś zwarzyła	zwarzyłobyś, byś zwarzyło	zwarzylibyście, byście zwarzyli	zwarzyłybyście, byście zwarzyły
	3rd	zwarzyłby, by zwarzył	zwarzyłaby, by zwarzyła	zwarzyłoby, by zwarzyło	zwarzyliby, by zwarzyli	zwarzyłyby, by zwarzyły
	impersonal	zwarzono by
imperative	1st	niech zwarzę			zwarzmy
	2nd	zwarz			zwarzcie
	3rd	niech zwarzy			niech zwarzą
passive adjectival participle		zwarzony	zwarzona	zwarzone	zwarzeni	zwarzone
anterior adverbial participle		zwarzywszy
verbal noun		zwarzenie

Derived terms

adjective

• zwarzony

 

Related terms

adjective

• wrzący

 

nouns

• war
• wir
• wrzątek
• zwara

 

verb

• wrzeć impf

 

Further reading

• zwarzyć in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• zwarzyć in Polish dictionaries at PWN