zmówca

See also: zmwówcą

Old Polish

Etymology

From zmówić +‎ -ca. First attested in 1402.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /zmɔːft͡sa/
• IPA^(key): (15^th CE) /zmoft͡sa/

Noun

zmówca m animacy unattested

1. (attested in Greater Poland) mediator of a deal or agreement
   • 1974 [1402], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty kaliskie‎^[1], volume IV, number 54, Kalisz:

     Yakom bil smowczø medzi Anna a medzi Grzimasem, ysze meli prziyaczele swescz o dzedzinø

     [Jakom był smowcą miedzy Anną a miedzy Grzymaszem, iże mieli przyjaciele zwieść o dziedzinę]

2. (attested in Masovia) matchmaker
   • 1879 [1457], Jan Tadeusz Lubomirski, editor, Księga ziemi czerskiej 1404-1425. Liber terrae Cernensis‎^[2], Masovia, page LXXXIV:

     Jacom ya szmowczą byl w they rzeczy, *gyedy Yadwigą zmavano za monsch za Stanislawa

     [Jakom ja zmowcą był w tej rzeczy, kiedy Jadwigę zmawiano za mąż za Stanisława]

   • 1930 [c. 1455], “Jud”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[3], 11, 10:

     Pan, gensze to sliszi, ten smowcza (mediator) y swyadek gest

     [Pan, jenże to słyszy, ten smowca (mediator) i świadek jest]

3. signer of a deal or agreement
   • 1930 [c. 1455], “Neh”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[4], 10, 1:

     S tich smovyecz bily (signatores autem fuerunt): Neemyas... a Sedechias... a Azarias

     [Z tych smowiec byli (signatores autem fuerunt): Neemijasz... a Sedechyjasz... a Azaryjasz]

Related terms

adjective

• zmowny

 

nouns

• zmowa
• zmówienie

 

verbs

• mówić impf
• zmówić pf, zmawiać impf

 

Descendants

• Polish: zmówca

References

• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “zmówca”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Polish

Etymology

Inherited from Old Polish zmówca. By surface analysis, zmówić +‎ -ca.

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈzmuf.t͡sa/
• Rhymes: -uft͡sa
• Syllabification: zmów‧ca

Noun

zmówca m pers

1. (obsolete) dealmaker

Declension

Declension of zmówca

	singular	plural
nominative	zmówca	zmówcy/zmówce (deprecative)
genitive	zmówcy	zmówców
dative	zmówcy	zmówcom
accusative	zmówcę	zmówców
instrumental	zmówcą	zmówcami
locative	zmówcy	zmówcach
vocative	zmówco	zmówcy

Related terms

adjective

• zmowny

 

adverb

• zmownie

 

nouns

• zmowa
• zmowność
• zmówiny

 

verbs

• mówić impf
• zmówić pf, zmawiać impf

 

Further reading

• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “zmowca”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “zmówca”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “zmówca”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861