węgiel
Appearance
Old Polish
[edit]Alternative forms
[edit]Etymology
[edit]Inherited from Proto-Slavic *ǫ̀glь. First attested in the 15th century.
Pronunciation
[edit]Noun
[edit]węgiel m animacy unattested
- (attested in Greater Poland) coal; charcoal
- Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa[1], page 124:
- Tedy on, vz[v]yawszy vegla v lono svey suknye, ponyosl
- [Tedy on wźwiąwszy węgla w łono swej suknie poniosł]
- spark of a fire
- [c. 1500], rękopiśmienne ekscerpty - glosy z rozariusza w rkpsie Biblioteki Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Lwowie, obecnie we Wrocławiu, o sygn. 381, z r. 1457, page 86ra:
- Favilla dicitur extincta scintilla Et scintilla proprie dicitur accenssa Et favilla aphos graece id est ignis latine wągyel
- [Favilla dicitur extincta scintilla Et scintilla proprie dicitur accenssa Et favilla aphos graece id est ignis latine wągiel]
Derived terms
[edit]nouns
Descendants
[edit]- Polish: węgiel
- Silesian: wōngel, wōngiel, wůngel (Steuers Silesian alphabet)
References
[edit]- Boryś, Wiesław (2005) “węgiel”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
- Mańczak, Witold (2017) “węgiel”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
- B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “węgiel czy wągiel, wągl, też coll. wągle czy węgle”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
- Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “węgiel”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych [Dictionaries of Polish glosses, an Internet database] (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk
Polish
[edit]Chemical element | |
---|---|
C | |
Previous: bor (B) | |
Next: azot (N) |
Etymology
[edit]Inherited from Old Polish węgiel.
Pronunciation
[edit]Audio: (file) - Rhymes: -ɛŋɡjɛl
- Syllabification: wę‧giel
- Homophones: Wengiel, Węgiel
Noun
[edit]węgiel m inan (diminutive węgielek, related adjective węglowy or węgielny)
- (uncountable) coal; charcoal (black mineral)
- (countable) coal; charcoal (single piece or lump of such a mineral)
- (uncountable, chemistry) carbon (chemical element (symbol C) with an atomic number of 6)
- dwutlenek węgla ― carbon dioxide
- (uncountable, pharmacology) carbon (chemical element carbon used against poison and diarrhea)
- (countable) carbon (stick of charcoal - a substance used for sketching on paper)
Declension
[edit]Declension of węgiel
Derived terms
[edit]adjectives
adverbs
nouns
verbs
Further reading
[edit]- węgiel in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
- węgiel in Polish dictionaries at PWN
- Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “węgiel”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
- Paweł Kupiszewski (19.01.2022) “WĘGIEL”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century]
- Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “węgiel”, in Słownik języka polskiego
- Aleksander Zdanowicz (1861) “węgiel”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
- J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1919), “węgiel”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 7, Warsaw, page 523
Categories:
- Old Polish terms derived from Proto-Balto-Slavic
- Old Polish terms inherited from Proto-Balto-Slavic
- Old Polish terms derived from Proto-Indo-European
- Old Polish terms inherited from Proto-Indo-European
- Old Polish terms inherited from Proto-Slavic
- Old Polish terms derived from Proto-Slavic
- Old Polish terms with IPA pronunciation
- Old Polish lemmas
- Old Polish nouns
- Old Polish masculine nouns
- Greater Poland Old Polish
- Old Polish terms with quotations
- zlw-opl:Natural resources
- pl:Chemical elements
- Polish terms derived from Proto-Slavic
- Polish terms inherited from Proto-Slavic
- Polish terms derived from Proto-Balto-Slavic
- Polish terms inherited from Proto-Balto-Slavic
- Polish terms derived from Proto-Indo-European
- Polish terms inherited from Proto-Indo-European
- Polish terms inherited from Old Polish
- Polish terms derived from Old Polish
- Polish 2-syllable words
- Polish terms with IPA pronunciation
- Polish terms with audio pronunciation
- Rhymes:Polish/ɛŋɡjɛl
- Rhymes:Polish/ɛŋɡjɛl/2 syllables
- Polish terms with homophones
- Polish lemmas
- Polish nouns
- Polish masculine nouns
- Polish inanimate nouns
- Polish uncountable nouns
- Polish countable nouns
- pl:Chemistry
- Polish terms with collocations
- pl:Pharmacology
- pl:Natural resources