Jump to content

utrącić

From Wiktionary, the free dictionary

Old Polish

[edit]

Alternative forms

[edit]

Etymology

[edit]

From u- +‎ trącić. First attested in 1420.

Pronunciation

[edit]
  • IPA(key): (10th–15th CE) /utrɑ̃t͡ɕit͡ɕ/
  • IPA(key): (15th CE) /utrɑ̃t͡ɕit͡ɕ/

Verb

[edit]

utrącić pf

  1. (attested in Greater Poland) to hit or jostle hard, with force
    • 1967 [1420], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty kościańskie, volume III, number 836, Kościan:
      Jaco Jan... ne gąl *Vanczinczewego czloweka gwaltem y ne bil go ani policzcowal, any swlekal, any mv nogy vtrączil
      [Jako Jan... nie jął Więceńcewego człowieka gwałtem i nie bił go ani policzkował, ani swlekał, ani mu nogi utrącił]
  2. (reflexive with się, attested in Greater Poland) to be hit hard
    • 1977-1980 [c. 1470], urowska-Górowska Wanda, Kyas Vladimir, editors, Mamotrekty staropolskie[1], [2], [3], Lubin, page 134:
      Non inpinget nye wyasnye aut nye vtraczy syą (tunc ambulabis fiducialiter in via tua et pes tuus non impinget Prov 3, 23)
      [Non inpinget nie uwięźnie aut nie utrąci się (tunc ambulabis fiducialiter in via tua et pes tuus non impinget Prov 3, 23)]
  3. to form, to shape
    • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa[4], page 9:
      Gdysz ivsch v zyvoczye svyatą Anny plod ten vyelyebny [] czala podlvg przyrodzenya popelnylo, yze yvsch bylo vtrączono podlvg obraza czlovyeczego (cum... in effigiem hominis formatus foret)
      [Gdyż już w żywocie święte Anny płod ten wielebny [] ciała podług przyrodzenia popełniło, iże już było utrącono podług obraza człowieczego (cum... in effigiem hominis formatus foret)]

Descendants

[edit]
  • Polish: utrącić

References

[edit]

Polish

[edit]

Etymology

[edit]

Inherited from Old Polish utrącić. By surface analysis, u- +‎ trącić.

Pronunciation

[edit]
 
  • IPA(key): /uˈtrɔɲ.t͡ɕit͡ɕ/
  • Audio:(file)
  • Rhymes: -ɔɲt͡ɕit͡ɕ
  • Syllabification: u‧trą‧cić

Verb

[edit]

utrącić pf (imperfective utrącać)

  1. (transitive) to hit off (to remove by hitting) [with instrumental ‘with what’]
  2. (transitive) to knock out (to remove the possibility of promotion or out of a position)
    Synonym: uwalić
  3. (transitive) to reject a proposal
    Synonym: uwalić
  4. (transitive, obsolete) to damage by jostling
  5. (transitive, obsolete) to kill
    Synonym: zabić
  6. (reflexive with się, Middle Polish) This term needs a translation to English. Please help out and add a translation, then remove the text {{rfdef}}.

Conjugation

[edit]
Conjugation of utrącić pf
person singular plural
masculine feminine neuter virile nonvirile
infinitive utrącić
future tense 1st utrącę utrącimy
2nd utrącisz utrącicie
3rd utrąci utrącą
impersonal utrąci się
past tense 1st utrąciłem,
-(e)m utrącił
utrąciłam,
-(e)m utrąciła
utrąciłom,
-(e)m utrąciło
utrąciliśmy,
-(e)śmy utrącili
utrąciłyśmy,
-(e)śmy utrąciły
2nd utrąciłeś,
-(e)ś utrącił
utrąciłaś,
-(e)ś utrąciła
utrąciłoś,
-(e)ś utrąciło
utrąciliście,
-(e)ście utrącili
utrąciłyście,
-(e)ście utrąciły
3rd utrącił utrąciła utrąciło utrącili utrąciły
impersonal utrącono
conditional 1st utrąciłbym,
bym utrącił
utrąciłabym,
bym utrąciła
utrąciłobym,
bym utrąciło
utrącilibyśmy,
byśmy utrącili
utrąciłybyśmy,
byśmy utrąciły
2nd utrąciłbyś,
byś utrącił
utrąciłabyś,
byś utrąciła
utrąciłobyś,
byś utrąciło
utrącilibyście,
byście utrącili
utrąciłybyście,
byście utrąciły
3rd utrąciłby,
by utrącił
utrąciłaby,
by utrąciła
utrąciłoby,
by utrąciło
utrąciliby,
by utrącili
utrąciłyby,
by utrąciły
impersonal utrącono by
imperative 1st niech utrącę utrąćmy
2nd utrąć utrąćcie
3rd niech utrąci niech utrącą
passive adjectival participle utrącony utrącona utrącone utrąceni utrącone
anterior adverbial participle utrąciwszy
verbal noun utrącenie
[edit]
verbs

Further reading

[edit]
  • utrącić in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
  • utrącić in Polish dictionaries at PWN
  • Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “utrącić”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
  • Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “utrącić się”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
  • UTRĄCIĆ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 26.11.2019
  • Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “utrącić”, in Słownik języka polskiego
  • Aleksander Zdanowicz (1861) “utrącić”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
  • J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1919), “utrącić”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 7, Warsaw, page 402