urządzenie

See also: ùrządzenié

Old Polish

Etymology

From urzędzić +‎ -enie. First attested in c. 1450.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /ur̝ɑ̃d͡zɛɲɛː/
• IPA^(key): (15^th CE) /ur̝ɑ̃d͡zɛɲe/

Noun

urządzenie n

1. pact, deal, agreement
   • 1885-2024 [c. 1450], Jan Baudouina de Courtenay, Jan Karłowicz, Antoni Adam Kryńskiego, Malinowski Lucjan, editors, Prace Filologiczne‎^[1], volume IV, page 569:

     Convencione nayem, vrzandzenye (conventione autem facta cum operariis ex denario diurno, misit eos in vineam suam Mat 20, 2)

     [Convencione najem, urządzenie (conventione autem facta cum operariis ex denario diurno, misit eos in vineam suam Mat 20, 2)]

Related terms

adjectives

• urządzony

 

nouns

• urząd

 

verbs

• rzędzić impf
• urzędzić pf, urzędzać impf

 

Descendants

• Polish: urządzenie
  • → Kashubian: ùrządzenié (semantic loan)

References

• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “urządzenie”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Polish

Etymology

Inherited from Old Polish urządzenie. By surface analysis, urządzić +‎ -enie.

Pronunciation

 

• IPA^(key): /u.ʐɔnˈd͡zɛ.ɲɛ/

• (Middle Polish) IPA^(key): (16^th c.) /u.r̝ɔ̃ˈd͡zɛ.ɲe/, (17^th–18^th c.) /u.ʐɔ̃ˈd͡zɛ.ɲe/

• Audio 1:

  (file)

• Audio 2:

  (file)

• Rhymes: -ɛɲɛ
• Syllabification: u‧rzą‧dze‧nie

Noun

urządzenie n

1. (uncountable) verbal noun of urządzić
2. (countable, technology) device (piece of equipment made for a particular purpose, especially a mechanical or electrical one)

   Synonyms: aparat, ustrojstwo

3. (countable, archaic) furniture (large movable items)

   Synonyms: umeblowanie, wyposażenie

4. (countable, obsolete) system (forms of organisation)
5. (countable, obsolete) statute, rule, regulation, ordinance, edict

   Synonyms: regulamin, rozporządzenie, ustawa

6. (uncountable, obsolete) construction (act of building)

   Synonyms: budowa, konstrukcja

Declension

Declension of urządzenie

	singular	plural
nominative	urządzenie	urządzenia
genitive	urządzenia	urządzeń
dative	urządzeniu	urządzeniom
accusative	urządzenie	urządzenia
instrumental	urządzeniem	urządzeniami
locative	urządzeniu	urządzeniach
vocative	urządzenie	urządzenia

Descendants

• → Kashubian: ùrządzenié (semantic loan)

Trivia

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), urządzenie is one of the most used words in Polish, appearing 82 times in scientific texts, 45 times in news, 40 times in essays, 5 times in fiction, and 1 time in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 173 times, making it the 333rd most common word in a corpus of 500,000 words.

Further reading

• urządzenie in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• urządzenie in Polish dictionaries at PWN
• Aleksandra Wieczorek (18.02.2019) “URZĄDZENIE”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century]
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “urządzenie”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “urządzenie”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1919), “urządzenie”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 7, Warsaw, page 357