ustawa

See also: ùstawa, ustawą, ustawã, ùstawã, and ùstawą

Old Polish

Etymology

Inherited from Proto-Slavic *ustava. By surface analysis, deverbal from ustawić. First attested in the 15th century.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /ustava/
• IPA^(key): (15^th CE) /ustava/

Noun

ustawa f

1. (law, attested in Lesser Poland) ordinance, legal provision, legal principle, statute
   • 1895 [Fifteenth century], Franciszek Piekosiński, editor, Tłumaczenia polskie statutów ziemskich. Kodeks Działyńskich I‎^[1], Lesser Poland, page 24:

     Kto syą vkorzy, yvsz gest rozgrzeszon, ale to podlug boga, ale nye vstawy czyrekwie swiątey

     [Kto się ukorzy, już jest rozgrzeszon, ale to podług Boga, ale nie ustawy cyrekwie świętej]

Derived terms

verbs

• ustawować impf

 

Related terms

adjectives

• ustawiczny

 

adverbs

• ustawicznie
• ustawiczno
• ustawnie

 

nouns

• ustawca
• ustawianie
• ustawiciel
• ustawictwo
• ustawiczeństwo
• ustawiczność
• ustawienie
• ustawieństwo
• ustawnoć
• ustawność

 

verbs

• ustawić pf, ustawiać impf

 

Descendants

• Polish: ustawa
• Silesian: ustawa

References

• Boryś, Wiesław (2005) “ustawa”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
• Mańczak, Witold (2017) “ustawa”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “ustawa”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Polish

Etymology

Inherited from Old Polish ustawa. By surface analysis, deverbal from ustawić.

Pronunciation

 

• IPA^(key): /uˈsta.va/

• (Middle Polish) IPA^(key): /uˈsta.va/

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -ava
• Syllabification: u‧sta‧wa

Noun

ustawa f (related adjective ustawowy, abbreviation ust.)

1. (law) act; statute; bill; law (generally applicable legal act, adopted by the highest state authorities, relating to a specific field) [with o (+ locative) ‘about/on what’]
2. (obsolete, sometimes collective) rule (norm of behavior in some group)
3. (obsolete) institution (act of instituting, enacting, or appoint)

   Synonym: ustanowienie

4. (obsolete, law) sanction (penalty, punishment, or some coercive measure, intended to ensure compliance)

   Synonym: sankcja

5. (obsolete) agreement; arrangement

   Synonyms: ugoda, układ

6. (obsolete) placement (act of placing)

   Synonym: ustawienie

7. (obsolete, philosophy) composition, makeup (that which makes up something; the way it is organized)

Declension

Declension of ustawa

	singular	plural
nominative	ustawa	ustawy
genitive	ustawy	ustaw
dative	ustawie	ustawom
accusative	ustawę	ustawy
instrumental	ustawą	ustawami
locative	ustawie	ustawach
vocative	ustawo	ustawy

Related terms

adverbs

• ustawowo

 

Further reading

• ustawa in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• ustawa in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “ustawa”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• “USTAWA”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 09.09.2011
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “ustawa”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “ustawa”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1919), “ustawa”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 7, Warsaw, page 375

Silesian

Etymology

Inherited from Old Polish ustawa. By surface analysis, deverbal from ustawić.

Pronunciation

• IPA^(key): /uˈsta.va/
• Rhymes: -ava
• Syllabification: u‧sta‧wa

Noun

ustawa f

1. (rare, law) act; statute; bill (generally applicable legal act, adopted by the highest state authorities, relating to a specific field)

   Synonyms: gezec, ordōnek, zakōn

Further reading

• Henryk Jaroszewicz (2022) “ustawa”, in Zasady pisowni języka śląskiego (in Polish), Siedlce: Wydawnictwo Naukowe IKR[i]BL, page 147