umowa

See also: umową

Old Polish

Alternative forms

• umołwa

Etymology

Deverbal from umówić. First attested in 1391.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /umɔva/
• IPA^(key): (15^th CE) /umɔva/

Noun

umowa f

1. (attested in Greater Poland) agreement (understanding between entities to follow a specific course of conduct)
   • 1959 [1391], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty poznańskie, volume I, number 104, Poznań:

     Jacom nigedne vmovi s Przedslauem ne mal, gedno jaco list *piszøn

     [Jakom nijedne umowy z Przedsławem nie miał, jedno jako list pisan]

   • 1930 [c. 1455], “Num”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[1], section 25,13:

     Owa dawam gemv slvb mirv mego, a bødze takes gemv iako semyenyv gego vmowø (pro vmowa) kaplanstwa wyecznego (pactum sacerdotii sempiternum)

     [Owa dawam jemu ślub miru mego, a będzie takież jemu jako siemieniu jego umowa kapłaństwa wiecznego (pactum sacerdotii sempiternum)]

2. (attested in Silesia) conversation; disputation
   • 1956 [Fifteenth century], Jerzy Woronczak, editor, Teksty polskie w rękopisie nr 43 Biblioteki Kapitulnej we Wrocławiu z połowy XV wieku‎^[2], Silesia, page 97r:

     Per varias conclusiones, gadky, multa cum cesare disputavit. Deinde rediens ad commune colloquium, vmolwy, stupefactus cesar ad hoc nichil poterat respondere

     [Per varias conclusiones, gadki, multa cum cesare disputavit. Deinde rediens ad commune colloquium, umołwy, stupefactus cesar ad hoc nichil poterat respondere]

3. (attested in Southern Borderlands) want of an understanding or deal
   • 1880-1894 [Fifteenth century], Sprawozdania Komisji Językowej Akademii Umiejętności‎^[3], volume I, Lviv, page 62:

     Induite vos... viscera misericordie, gl. id est affectum pietatis erga omnes et dulcem compassionem in miseriis proximorum laskawą vmową a lutoscz w nadzach blysznyego (Col 3, 12)

     [Induite vos... viscera misericordie, gl. id est affectum pietatis erga omnes et dulcem compassionem in miseriis proximorum łaskawą umową a lutość w nędzach bliźniego (Col 3, 12)]

Derived terms

adjective

• umowny

 

noun

• umówka

 

Related terms

nouns

• umawianie
• umówca
• umówienie

 

verbs

• mówić impf
• umówić pf, umawiać impf

 

Descendants

• Polish: umowa

References

• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “umowa”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Polish

Etymology

Inherited from Old Polish umowa. By surface analysis, deverbal from umówić.

Pronunciation

• IPA^(key): /uˈmɔ.va/

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -ɔva
• Syllabification: u‧mo‧wa

Noun

umowa f (diminutive umówka)

1. deal, agreement, arrangement [with genitive ‘of what/whom’; or with o (+ accusative) or na (+ accusative) ‘for what’; or with o (+ locative) ‘about what’; in addition, with z (+ instrumental) ‘with whom’]

Declension

Declension of umowa

	singular	plural
nominative	umowa	umowy
genitive	umowy	umów
dative	umowie	umowom
accusative	umowę	umowy
instrumental	umową	umowami
locative	umowie	umowach
vocative	umowo	umowy

Derived terms

adjectives

• bezumowny
• umowny
• umowowy

 

nouns

• dżentelmeńska umowa
• umowa o dzieło
• umowa przyrzeczona
• umowa społeczna
• umowa śmieciowa

 

Related terms

adverb

• umownie

 

nouns

• umowność
• umówca
• umówienie
• umówiny

 

verbs

• mówić impf
• umówić pf, umawiać impf

 

Related terms

• mowa

 

Further reading

• umowa in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• umowa in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “umowa”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• “UMOWA”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 07.05.2010
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “umowa”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “umowa”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1919), “umowa”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 7, Warsaw, page 301