użyczać

Old Polish

Etymology

From użyczyć +‎ -ać. First attested in 1484.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /uʒʲɨt͡ʃʲat͡ɕ/
• IPA^(key): (15^th CE) /uʒʲɨt͡ʃʲat͡ɕ/

Verb

użyczać impf (perfective użyczyć)

1. to give, to grant
   • 1915 [End of the 15th century], Jan Łoś, editor, Przegląd językowych zabytków staropolskich do r. 1543‎^[1], page 539:

     Przyszągam... *sprawydlywosczy vszyczacz yako wdowam tako syrotam, goszczowy yako szansadowy

     [Przysięgam... sprawidliwości użyczać, jako wdowam tako sirotam, gościowi jako sąsiadowi]

Related terms

adverbs

• użycznie

 

nouns

• użytek

 

Descendants

• Polish: użyczać

References

• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “użyczać”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Polish

Etymology

Inherited from Old Polish użyczać. By surface analysis, użyczyć +‎ -ać. Compare Kashubian ùżëczac.

Pronunciation

 

• IPA^(key): /uˈʐɘ.t͡ʂat͡ɕ/

• (Middle Polish) IPA^(key): /uˈʐɨ.t͡ʂat͡ɕ/

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -ɘt͡ʂat͡ɕ
• Syllabification: u‧ży‧czać

Verb

użyczać impf (perfective użyczyć)

1. (transitive) to lend (to give something to someone for free temporarily) [with genitive] or (proscribed) [with accusative ‘what’], [with dative ‘to whom’], [with na (+ accusative)] or [with pod (+ accusative) ‘for what’]

   Synonyms: udostępnić, wypożyczyć

2. (transitive) to give; to accord; to extend; to grant; to oblige (to let someone visit, stay, to give protection or support) [with genitive] or (proscribed) [with accusative ‘what’], [with dative ‘to whom’]
3. (transitive, literary) to allow to serve (to let something fill a role in a sentence) [with genitive] or (proscribed) [with accusative ‘what’], [with dative ‘to whom’], [with do (+ genitive) ‘for what’]
4. (intransitive) to serve (to become the source of something)
5. (reflexive with się, obsolete) to offer one's services
6. (reflexive with się, obsolete) to offer one's companionship

Conjugation

Conjugation of użyczać impf
	person	singular			plural
		masculine	feminine	neuter	virile	nonvirile
infinitive		użyczać
present tense	1st	użyczam			użyczamy
	2nd	użyczasz			użyczacie
	3rd	użycza			użyczają
	impersonal	użycza się
past tense	1st	użyczałem, -(e)m użyczał	użyczałam, -(e)m użyczała	użyczałom, -(e)m użyczało	użyczaliśmy, -(e)śmy użyczali	użyczałyśmy, -(e)śmy użyczały
	2nd	użyczałeś, -(e)ś użyczał	użyczałaś, -(e)ś użyczała	użyczałoś, -(e)ś użyczało	użyczaliście, -(e)ście użyczali	użyczałyście, -(e)ście użyczały
	3rd	użyczał	użyczała	użyczało	użyczali	użyczały
	impersonal	użyczano
future tense	1st	będę użyczał, będę użyczać	będę użyczała, będę użyczać	będę użyczało, będę użyczać	będziemy użyczali, będziemy użyczać	będziemy użyczały, będziemy użyczać
	2nd	będziesz użyczał, będziesz użyczać	będziesz użyczała, będziesz użyczać	będziesz użyczało, będziesz użyczać	będziecie użyczali, będziecie użyczać	będziecie użyczały, będziecie użyczać
	3rd	będzie użyczał, będzie użyczać	będzie użyczała, będzie użyczać	będzie użyczało, będzie użyczać	będą użyczali, będą użyczać	będą użyczały, będą użyczać
	impersonal	będzie użyczać się
conditional	1st	użyczałbym, bym użyczał	użyczałabym, bym użyczała	użyczałobym, bym użyczało	użyczalibyśmy, byśmy użyczali	użyczałybyśmy, byśmy użyczały
	2nd	użyczałbyś, byś użyczał	użyczałabyś, byś użyczała	użyczałobyś, byś użyczało	użyczalibyście, byście użyczali	użyczałybyście, byście użyczały
	3rd	użyczałby, by użyczał	użyczałaby, by użyczała	użyczałoby, by użyczało	użyczaliby, by użyczali	użyczałyby, by użyczały
	impersonal	użyczano by
imperative	1st	niech użyczam			użyczajmy
	2nd	użyczaj			użyczajcie
	3rd	niech użycza			niech użyczają
active adjectival participle		użyczający	użyczająca	użyczające	użyczający	użyczające
passive adjectival participle		użyczany	użyczana	użyczane	użyczani	użyczane
contemporary adverbial participle		użyczając
verbal noun		użyczanie

Further reading

• użyczać in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• użyczać in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “użyczać”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “użyczać się”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku
• “UŻYCZAĆ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku, 07.05.2010
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “użyczać”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “użyczać”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1919), “użyczać”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 7, Warsaw, page 430