Jump to content

truchły

From Wiktionary, the free dictionary
See also: Trúchly and truchlý

Old Polish

[edit]

Alternative forms

[edit]

Etymology

[edit]

Inherited from Proto-Slavic *truxlъ.

Pronunciation

[edit]
  • IPA(key): (10th–15th CE) /truxɫɨː/
  • IPA(key): (15th CE) /truxɫɨ/

Adjective

[edit]

truchły (comparative truchlejszy)

  1. (attested in Masovia) morose, sad
    Synonyms: smętliwy, smętny, truchlen
    • 1853 [1451], Wacław Aleksander Maciejowski, editor, Piśmiennictwo polskie od czasów najdawniejszych aż do roku 1830, volume 4, Błonie, Płock, page 104:
      Rzekl ku nym: Truchla yest we mnye ma dusza (tristis est anima mea Mat 26, 38) asze do szmerczy, jakoby rzekl: Truchl ge[śm], dokød mø szmerczø ne wykupyø grzesznych
      [Rzekł ku nim: Truchła jest we mnie ma dusza (tristis est anima mea Mat 26, 38) aże do śmierci, jakoby rzekł: Truchł je[śm], dokąd mą śmiercią nie wykupię grzesznych]
  2. (attested in Greater Poland) weakened, without strength
    • 1977-1980 [c. 1470], urowska-Górowska Wanda, Kyas Vladimir, editors, Mamotrekty staropolskie[1], [2], [3], Lubin, page 73:
      Truchleyszy contabescens (mansit itaque Thamar contabescens in domo Absalom II Reg 13, 20)
      [Truchlejszy contabescens (mansit itaque Thamar contabescens in domo Absalom II Reg 13, 20)]
  3. grudgeful [with przeciw (+ dative) ‘against whom’]
    • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa[4], page 554:
      Krolevno dostoyna, ... nye bacz truchla przeczyv Yanovy, bocz przykazal yemv tvoy szyn, aby nykomv nye povyedzyal
      [Krolewno dostojna, ... nie bądź truchła przeciw Janowi, boć przykazał jemu twoj syn, aby nikomu nie powiedział]

Derived terms

[edit]
verb

References

[edit]
  • B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “truchły”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN