silny

See also: Silny and silný

Old Polish

Etymology

Inherited from Proto-Slavic *silьnъ. By surface analysis, siła +‎ -ny. First attested in c. 1301–1350.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /ɕi(ː)lʲnɨː/
• IPA^(key): (15^th CE) /ɕilʲnɨ/

Adjective

silny (comparative silniejszy, derived adverb silnie or silno)

1. (attested in Lesser Poland, Sieradz-Łęczyca) strong (possessing power, might, or strength, physical or otherwise)
   • 1930 [c. 1455], “Gen”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[1], 6, 4:

     Ti to sø bili ot poczyøtka swyata sylny a zlawøtny møszowye (isti sunt potentes a saeculo viri famosi)

     [Ty to są byli ot początka świata silni a sławętni mężowie (isti sunt potentes a saeculo viri famosi)]

   • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎^[2], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 71, 12:

     Zbawil obogego (pro vbogiego) od silnego (a potente)

     [Zbawił ubogiego od silnego (a potente)]

   • 1968 [End of the 15th century], Michał Muszyński, editor, Glosy, zapiski i niektóre teksty polskie w starych drukach i rękopisach Biblioteki Kórnickiej do roku 1550, cz. II‎^[3], volume II, Sieradz, page 212:

     Nec virtute foret, clarisue potencius armis, szylnyeszi nad dzyalo, quam lingwa Lacium

     [Nec virtute foret, clarisue potencius armis, silniejszy nad działo, quam lingwa Lacium]

2. (attested in Lesser Poland) powerful; huge
   • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎^[4], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], page Moys 11:

     Przykrylo ge morze, potonøly sø yako olow w wodach sylnych (in aquis vehementibus Ex 15, 10)

     [Przykryło je morze, potonęli są jako ołow w wodach silnych (in aquis vehementibus Ex 15, 10)]

   • c. 1301-1350, Kazania świętokrzyskie‎^[5], Miechów, page cr 24:

     Jacoz prorok Dauid uznamonaw o gego silnem vbostue iesc suadecstuo dal

     [Jakoż prorok Dawid uznamionaw o jego silnem ubostwie jeść świadeczstwo dał]

3. (attested in Lesser Poland) strong (having much impact)
   • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎^[6], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 118, 140:

     Oghenna molwa twoya sylna (ignitum eloquium tuum vehementer, Puł: ogyenna molwa twoya szylno) a sluga twoy mylowal yø

     [Ogienna mołwa twoja silna (ignitum eloquium tuum vehementer, Puł: ogienna mołwa twoja silno) a sługa twoj miłował ją]

Derived terms

adverbs

• w ręce silnej

 

nouns

• silność

 

verbs

• siedzieć w silnem impf
• silnić impf

 

Related terms

nouns

• siła
• siłaczy

 

verbs

• silić impf
• siłować impf

 

Descendants

• Polish: silny
• Silesian: siylny

References

• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “silny”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Polish

Alternative forms

• siłny (Middle Polish)
• silen (obsolete)

Etymology

Inherited from Old Polish silny. By surface analysis, siła +‎ -ny.

Pronunciation

 

• IPA^(key): /ˈɕil.nɘ/

• (Middle Polish) IPA^(key): /ˈɕil.nɨ/

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -ilnɘ
• Syllabification: sil‧ny
• Homophone: Silny

Adjective

silny (comparative silniejszy, superlative najsilniejszy, derived adverb silnie)

1. strong (capable of producing great physical force)

   Synonym: mocarny

   Antonyms: słaby, waciany

2. strong (characteristic of a physical strong person)

   Antonym: słaby

3. strong (mentally capable or resistant to many things)

   Antonym: słaby

4. strong (characteristic of a mentally strong person)

   Antonym: słaby

5. strong (having much significance, influence, or capabilities)

   Antonym: słaby

6. strong (i.e. of an argument, difficult to resist or withstand)

   Synonym: mocny

   Antonym: słaby

7. strong (i.e. of wind having much force)

   Synonym: mocny

   Antonym: słaby

8. strong (i.e. of a smell, intense)

   Synonym: mocny

   Antonym: słaby

9. (archaic) clear (saying something clearly or excplitly)
10. (obsolete) strong (proficient or good at something)

Declension

Declension of silny (hard)

singular					plural
	masculine animate	masculine inanimate	feminine	neuter	virile (= masculine personal)	non-virile
nominative	silny		silna	silne	silni	silne
genitive	silnego		silnej	silnego	silnych
dative	silnemu		silnej	silnemu	silnym
accusative	silnego	silny	silną	silne	silnych	silne
instrumental	silnym		silną	silnym	silnymi
locative	silnym		silnej	silnym	silnych

Trivia

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), silny is one of the most used words in Polish, appearing 37 times in scientific texts, 25 times in news, 16 times in essays, 20 times in fiction, and 18 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 116 times, making it the 524th most common word in a corpus of 500,000 words.

Further reading

• silny in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• silny in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “silny”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• “SILNY”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 13.11.2008
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “silny”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “silny”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1915), “silny”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 6, Warsaw, page 103
• silny in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego