sár + -igh
sáraigh (present analytic sáraíonn, future analytic sáróidh, verbal noun sárú, past participle sáraithe) (transitive, intransitive)
- violate; transgress, infringe; ravish
- (religion) profane
- thwart, frustrate; overcome a difficulty
- belie, confute
- get beyond, pass, head off
- harass, worry
- weary, exhaust
- Synonyms: tuirsigh, traoch, tnáith
- to be too much [with ar ‘for’]
|
singular
|
plural
|
relative
|
autonomous
|
first
|
second
|
third
|
first
|
second
|
third
|
indicative
|
present
|
sáraím
|
sáraíonn tú; sáraír†
|
sáraíonn sé, sí
|
sáraímid; sáraíonn muid
|
sáraíonn sibh
|
sáraíonn siad; sáraíd†
|
a sháraíonn; a sháraíos / a sáraíonn*
|
sáraítear
|
past
|
sháraigh mé; sháraíos
|
sháraigh tú; sháraís
|
sháraigh sé, sí
|
sháraíomar; sháraigh muid
|
sháraigh sibh; sháraíobhair
|
sháraigh siad; sháraíodar
|
a sháraigh / ar sháraigh*
|
sáraíodh
|
past habitual
|
sháraínn / sáraínn‡‡
|
sháraíteá / sáraíteᇇ
|
sháraíodh sé, sí / sáraíodh sé, s퇇
|
sháraímis; sháraíodh muid / sáraímis‡‡; sáraíodh muid‡‡
|
sháraíodh sibh / sáraíodh sibh‡‡
|
sháraídís; sháraíodh siad / sáraídís‡‡; sáraíodh siad‡‡
|
a sháraíodh / a sáraíodh*
|
sháraítí / sáraít퇇
|
future
|
sáróidh mé; sáród; sáróchaidh mé†
|
sáróidh tú; sáróir†; sáróchaidh tú†
|
sáróidh sé, sí; sáróchaidh sé, sí†
|
sáróimid; sáróidh muid; sáróchaimid†; sáróchaidh muid†
|
sáróidh sibh; sáróchaidh sibh†
|
sáróidh siad; sáróid†; sáróchaidh siad†
|
a sháróidh; a shárós; a sháróchaidh†; a sháróchas† / a sáróidh*; a sáróchaidh*†
|
sárófar; sáróchar†
|
conditional
|
sháróinn; sháróchainn† / sáróinn‡‡; sáróchainn†‡‡
|
shárófá; sháróchthᆠ/ sárófᇇ; sáróchthᆇ‡
|
sháródh sé, sí; sháróchadh sé, sí† / sáródh sé, s퇇; sáróchadh sé, s톇‡
|
sháróimis; sháródh muid; sháróchaimis†; sháróchadh muid† / sáróimis‡‡; sáródh muid‡‡; sáróchaimis†‡‡; sáróchadh muid†‡‡
|
sháródh sibh; sháróchadh sibh† / sáródh sibh‡‡; sáróchadh sibh†‡‡
|
sháróidís; sháródh siad; sháróchadh siad† / sáróidís‡‡; sáródh siad‡‡; sáróchadh siad†‡‡
|
a sháródh; a sháróchadh† / a sáródh*; a sáróchadh*†
|
shárófaí; sháróchthaí† / sárófa퇇; sáróchtha톇‡
|
subjunctive
|
present
|
go sáraí mé; go sáraíod†
|
go sáraí tú; go sáraír†
|
go sáraí sé, sí
|
go sáraímid; go sáraí muid
|
go sáraí sibh
|
go sáraí siad; go sáraíd†
|
—
|
go sáraítear
|
past
|
dá sáraínn
|
dá sáraíteá
|
dá sáraíodh sé, sí
|
dá sáraímis; dá sáraíodh muid
|
dá sáraíodh sibh
|
dá sáraídís; dá sáraíodh siad
|
—
|
dá sáraítí
|
imperative
|
sáraím
|
sáraigh
|
sáraíodh sé, sí
|
sáraímis
|
sáraígí; sáraídh†
|
sáraídís
|
—
|
sáraítear
|
verbal noun
|
sárú
|
past participle
|
sáraithe
|
* indirect relative
† archaic or dialect form
‡‡ dependent form used with particles that trigger eclipsis
Irish mutation
|
Radical
|
Lenition
|
Eclipsis
|
sáraigh
|
sháraigh after an, tsáraigh
|
not applicable
|
Note: Some of these forms may be hypothetical. Not every possible mutated form of every word actually occurs.
|
- Ó Dónaill, Niall (1977) “sáraigh”, in Foclóir Gaeilge–Béarla, Dublin: An Gúm, →ISBN
- de Bhaldraithe, Tomás (1959) “sáraigh”, in English-Irish Dictionary, An Gúm
- “sáraigh”, in New English-Irish Dictionary, Foras na Gaeilge, 2013-2024