pognać

Old Polish

Etymology

From po- +‎ gnać. First attested in 1471.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /pɔɡnat͡ɕ/
• IPA^(key): (15^th CE) /pɔɡnat͡ɕ/

Verb

pognać pf

1. to make someone leave
   • 1901 [1471], Materiały i Prace Komisji Językowej Akademii Umiejętności w Krakowie, volume V, page 90:

     Pozienye grozą minabit (sic minabit rex Assyriorum captivitatem Aegypti Is 20, 4)

     [Pożenie grozą minabit (sic minabit rex Assyriorum captivitatem Aegypti Is 20, 4)]

   • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎^[1], page 115:

     Szlo tez s nym pyedzyeszyąd poczesnych mazów, którzy byly dzyevyącz tyszyącz lyvda do Rzyma sobą pognaly (secum traxerunt)

     [Szło też s nim piędziesiąt poczesnych mężów, którzy byli dziewięć tysiąc luda do Rzyma z sobą pognali (secum traxerunt)]

2. Corruption of pojąć (“to take as a wife”).
   • 1901 [1471], Materiały i Prace Komisji Językowej Akademii Umiejętności w Krakowie, volume V, page 52:

     Pognaly acceperunt (omnes hi acceperant uxores alienigenas I Esdr 10, 44)

     [Pognali acceperunt (omnes hi acceperant uxores alienigenas I Esdr 10, 44)]

Descendants

• Polish: pognać

References

• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “pognać”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Polish

Alternative forms

• pogonić

Etymology

Inherited from Old Polish pognać. By surface analysis, po- +‎ gnać.

Pronunciation

 

• IPA^(key): /ˈpɔ.ɡnat͡ɕ/

• (Middle Polish) IPA^(key): /ˈpɔ.ɡnat͡ɕ/
• (Masovia):
  • (Far Masovian) IPA^(key): /ˈpɔ.ɡnat͡ɕ/

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -ɔɡnat͡ɕ
• Syllabification: po‧gnać

Verb

pognać pf (imperfective gnać)

1. (intransitive) to rush, to hurry, to hustle (to move very quickly)
2. (transitive) to herd (to cause to be at a certain place)
3. (transitive) to press, to pressure (to coerce into doing a particular action)
4. (reflexive with się, Middle Polish) to enrage; to become very angry
5. (reflexive with się, Far Masovian, of a cow) to become pregnant

Conjugation

Conjugation of pognać pf
	person	singular			plural
		masculine	feminine	neuter	virile	nonvirile
infinitive		pognać
future tense	1st	pognam			pognamy
	2nd	pognasz			pognacie
	3rd	pogna			pognają
	impersonal	pogna się
past tense	1st	pognałem, -(e)m pognał	pognałam, -(e)m pognała	pognałom, -(e)m pognało	pognaliśmy, -(e)śmy pognali	pognałyśmy, -(e)śmy pognały
	2nd	pognałeś, -(e)ś pognał	pognałaś, -(e)ś pognała	pognałoś, -(e)ś pognało	pognaliście, -(e)ście pognali	pognałyście, -(e)ście pognały
	3rd	pognał	pognała	pognało	pognali	pognały
	impersonal	pognano
conditional	1st	pognałbym, bym pognał	pognałabym, bym pognała	pognałobym, bym pognało	pognalibyśmy, byśmy pognali	pognałybyśmy, byśmy pognały
	2nd	pognałbyś, byś pognał	pognałabyś, byś pognała	pognałobyś, byś pognało	pognalibyście, byście pognali	pognałybyście, byście pognały
	3rd	pognałby, by pognał	pognałaby, by pognała	pognałoby, by pognało	pognaliby, by pognali	pognałyby, by pognały
	impersonal	pognano by
imperative	1st	niech pognam			pognajmy
	2nd	pognaj			pognajcie
	3rd	niech pogna			niech pognają
passive adjectival participle		pognany	pognana	pognane	pognani	pognane
anterior adverbial participle		pognawszy
verbal noun		pognanie

Further reading

• pognać in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• pognać in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “pognać”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “pognać sie”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• Paweł Kupiszewski (08.02.2019) “POGNAĆ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century]
• Samuel Bogumił Linde (1812) “pognać”, in Słownik języka polskiego, volume 3, page 842
• Aleksander Zdanowicz (1861) “pognać”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1908), “pognać”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 4, Warsaw, page 463
• pognać in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego
• Wojciech Grzegorzewicz (1894) “pognać”, in Sprawozdania Komisji Językowej Akademii Umiejętności (in Polish), volume 5, Krakow: Akademia Umiejętności, page 118