pierwszy

Polish

Polish numbers ^(edit)

		10
	←  0	1	2  →	10  →
Cardinal: jeden     Ordinal: pierwszy     Adverbial: jednokrotnie, jednokroć, raz     Multiplier: pojedynczy, jednokrotny     Distributive: pojedynczo     Adverbial qualitative: jednorako     Multiplier qualitative: jednoraki     Fractional: całość     Numeral noun: jedynka     Relational adjective: jedynkowy

Alternative forms

• pierwy, pirwszy, najpierwszy, najpirwszy, napierwszy, napirwszy, pierszy, najpierszy, najpirszy, napierszy, napir (Middle Polish)
• piersy (Near Masovian)
• pirszy (Middle Polish, Przemyśl)

Etymology

From Old Polish pierwy +‎ -szy (forms comparative adjectives).

Pronunciation

 

• IPA^(key): /ˈpjɛrf.ʂɘ/

• (Middle Polish) IPA^(key): /ˈpjer.fʂɨ/

• Audio 1:

  (file)

• Audio 2:

  (file)

• Rhymes: -ɛrfʂɘ
• Syllabification: pierw‧szy

Adjective

pierwszy (not comparable, no derived adverb, abbreviation 1.)

1. first (in order)

   Antonyms: niepierwszy, ostatni

2. first (in time)
3. first (most important)
4. first (best in some regard)
5. (mathematics) prime

   liczba pierwsza ― prime number

   czynnik pierwszy ― prime factor

Declension

Declension of pierwszy (hard)

singular					plural
	masculine animate	masculine inanimate	feminine	neuter	virile (= masculine personal)	non-virile
nominative	pierwszy		pierwsza	pierwsze	pierwsi	pierwsze
genitive	pierwszego		pierwszej	pierwszego	pierwszych
dative	pierwszemu		pierwszej	pierwszemu	pierwszym
accusative	pierwszego	pierwszy	pierwszą	pierwsze	pierwszych	pierwsze
instrumental	pierwszym		pierwszą	pierwszym	pierwszymi
locative	pierwszym		pierwszej	pierwszym	pierwszych

Noun

pierwszy m inan

1. the first day of the month; the first

   żyć od pierwszego do pierwszego ― to live paycheck to paycheck (literally, “to live from first [day of the month] to first [day of the month]”)

Declension

Declension of pierwszy

	singular	plural
nominative	pierwszy	pierwsze
genitive	pierwszego	pierwszych
dative	pierwszemu	pierwszym
accusative	pierwszy	pierwsze
instrumental	pierwszym	pierwszymi
locative	pierwszym	pierwszych
vocative	pierwszy	pierwsze

Derived terms

adjectives

• pierwszoligowy
• pierwszomajowy
• pierwszoplanowy
• pierwszoroczny
• pierwszorzędny

adverbs

• po pierwsze

nouns

• biopierwiastek
• pierwiastek
• pierwszak
• pierwszeństwo
• pierwszoklasista
• pierwszoklasistka
• pierwszoligowiec

Descendants

• → Belarusian: пе́ршы (pjéršy)
• → Ukrainian: пе́рший (péršyj)

Trivia

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), pierwszy is one of the most used words in Polish, appearing 225 times in scientific texts, 345 times in news, 151 times in essays, 119 times in fiction, and 96 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 936 times, making it the 43rd most common word in a corpus of 500,000 words.

Further reading

• pierwszy in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• pierwszy in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “pierwszy”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• “PIERWSZY_I”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 2023 March 23
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “pierwszy”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “pierwszy”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1908), “pierwszy”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 4, Warsaw, page 164
• pierwszy in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego