lë

See also: Appendix:Variations of "le"

Albanian

Alternative forms

lâ (Gheg)

Etymology

From *lan, from Proto-Albanian *ladna, from Proto-Indo-European *lh̥₁d-ne/o-, from *leh₁d- (“to be tired”); cf. (Germanic) Gothic 𐌻𐌴𐍄𐌰𐌽 (lētan, “to let”) (English let (“id”)) and (Baltic) Latvian laist (“to let”), ļaut (“id”), Lithuanian leisti (“id”).^[1]^[2]

Pronunciation

IPA^(key): [lə]
Gheg: IPA^(key): [lə̃]

Verb

lë (aorist lashë, participle lënë)

(active voice, transitive) to leave, to leave behind
(active voice, transitive) to let be
(active voice, transitive) to decide, put; release
Synonyms: vendos, vë, lëshoj
(active voice, transitive, figurative) to lose (e.g. money, a game); to have something removed (from one's body)
Synonym: humb
(active voice, transitive) to set/put aside; to pass on/save (something) for later (or for someone else)
Synonyms: ruaj, jap
(active voice, transitive, figurative) to entrust, intrust; assign; give (someone a task, job, order, advice); to blame someone
Synonyms: besoj, ngarkoj, jap, fajtoj
(active voice, transitive, figurative) to make or cause something; to mark (impression)
Synonyms: bëj, shkaktoj
(active voice, transitive, figurative) to allow, don't hinder; to give/create someone an opportunity; to vacate (a place or land)
Synonyms: jap, lejoj, liroj, dyshoj, krijoj
(active voice, transitive, colloquial) to keep (it as it is)
Antonyms: heq, përfshij
(active voice, transitive, colloquial) to postpone, delay (learning, study, work, meeting, appointment, task, decision, etc.)
Synonym: shtyj
(active voice, transitive) to finish, quit (school, study, job, meeting, game; friendship, realtionship - or quit smoking, alcohol etc.)
Synonyms: braktis, largohem, kryej
(active voice, transitive, colloquial) to leave someone; to separate from/break up with someone
Synonym: ndahem
(active voice, transitive, figurative, 3rd pers.)
→ + short pronoun më (“me”):

(it/they) take(s) over (one's physical or mental ability/strength/function)
(active voice, transitive) to don't change/touch/disturb something/someone (leave in its previous state/condition)
(active voice, transitive, figurative)
→ often with + pa (“without”): I harm, annoy, destroy, leave in misery (someone) (by taking something away or not giving; sleeptime, food, clothes, money, etc.)
(active voice, (verb), →, jussive, (particle)) let
Synonym: le

Conjugation

Standard Albanian conjugation of lë (active voice)

Show compound tenses:

singular			plural
		participle		lënë


		gerund		duke lënë
		infinitive		për të lënë
1st pers.	2nd pers.	3rd pers.	1st pers.	2nd pers.	3rd pers.
indicative	present	lë	lë	lë	lëmë	lëni	lënë
	imperfect	lija	lije	linte	linim	linit	linin
	aorist	lashë	le	la	lamë	latë	lanë





perfect	kam lënë	ke lënë	ka lënë	kemi lënë	keni lënë	kanë lënë
past perfect	kisha lënë	kishe lënë	kishte lënë	kishim lënë	kishit lënë	kishin lënë
aorist II	pata lënë	pate lënë	pati lënë	patëm lënë	patët lënë	patën lënë
future¹	do të lë	do të lesh	do të lërë	do të lëmë	do të lëni	do të lënë
future perfect²	do të kem lënë	do të kesh lënë	do të ketë lënë	do të kemi lënë	do të keni lënë	do të kenë lënë
subjunctive	present	të lë	të lesh	të lërë	të lëmë	të lëni	të lënë




imperfect	të lija	të lije	të linte	të linim	të linit	të linin
perfect	të kem lënë	të kesh lënë	të ketë lënë	të kemi lënë	të keni lënë	të kenë lënë
past perfect	të kisha lënë	të kishe lënë	të kishte lënë	të kishim lënë	të kishit lënë	të kishin lënë
conditional^{1, 2}	imperfect	do të lija	do të lije	do të linte	do të linim	do të linit	do të linin
conditional^{1, 2}	past perfect	do të kisha lënë	do të kishe lënë	do të kishte lënë	do të kishim lënë	do të kishit lënë	do të kishin lënë
optative	present	lënça	lënç	lëntë	lënçim	lënçit	lënçin
optative
perfect	paça lënë	paç lënë	pastë lënë	paçim lënë	paçit lënë	paçin lënë
admirative	present	lënkam	lënke	lënka	lënkemi	lënkeni	lënkan
	imperfect	lënkësha	lënkëshe	lënkësh	lënkëshim	lënkëshit	lënkëshin


perfect	paskam lënë	paske lënë	paska lënë	paskemi lënë	paskeni lënë	paskan lënë
past perfect	paskësha lënë	paskëshe lënë	paskësh lënë	paskëshim lënë	paskëshit lënë	paskëshin lënë
imperative	present	—	lër	—	—	lini	—
¹) indicative future identical with conditional present ²) indicative future perfect identical with conditional perfect

Standard Albanian conjugation of lë (mediopassive conjugation)

Show compound tenses:

singular			plural
		participle		lënë


		gerund		duke u lënë
		infinitive		për t'u lënë
1st pers.	2nd pers.	3rd pers.	1st pers.	2nd pers.	3rd pers.
indicative	present	lihem	lihesh	lihet	lihemi	liheni	lihen
	imperfect	lihesha	liheshe	lihej (lihesh)	liheshim	liheshit	liheshin
	aorist	u lashë	u le	u la	u lamë	u latë	u lanë





perfect	jam lënë	je lënë	është lënë	jemi lënë	jeni lënë	janë lënë
past perfect	isha lënë	ishe lënë	ishte lënë	ishim lënë	ishit lënë	ishin lënë
aorist II	qeshë lënë	qe lënë	qe lënë	qemë lënë	qetë lënë	qenë lënë
future¹	do të lihem	do të lihesh	do të lihet	do të lihemi	do të liheni	do të lihen
future perfect²	do të jem lënë	do të jesh lënë	do të jetë lënë	do të jemi lënë	do të jeni lënë	do të jenë lënë
subjunctive	present	të lihem	të lihesh	të lihet	të lihemi	të liheni	të lihen




imperfect	të lihesha	të liheshe	të lihej (lihesh)	të liheshim	të liheshit	të liheshin
perfect	të jem lënë	të jesh lënë	të jetë lënë	të jemi lënë	të jeni lënë	të jenë lënë
past perfect	të isha lënë	të ishe lënë	të ishte lënë	të ishim lënë	të ishit lënë	të ishin lënë
conditional^{1, 2}	imperfect	do të lihesha	do të liheshe	do të lihej (lihesh)	do të liheshim	do të liheshit	do të liheshin
conditional^{1, 2}	past perfect	do të isha lënë	do të ishe lënë	do të ishte lënë	do të ishim lënë	do të ishit lënë	do të ishin lënë
optative	present	u lënça	u lënç	u lëntë	u lënçim	u lënçi	u lënçin
optative
perfect	qofsha lënë	qofsh lënë	qoftë lënë	qofshim lënë	qofshit lënë	qofshin lënë
admirative	present	u lënkam	u lënke	u lënka	u lënkemi	u lënkeni	u lënkan
	imperfect	u lënkësha	u lënkëshe	u lënkësh (lënkej)	u lënkëshim	u lënkëshit	u lënkëshin


perfect	qenkam lënë	qenke lënë	qenka lënë	qenkemi lënë	qenkeni lënë	qenkan lënë
past perfect	qenkësha lënë	qenkëshe lënë	qenkësh lënë	qenkëshim lënë	qenkëshit lënë	qenkëshin lënë
imperative	present	—	lihu	—	—	lihuni (u lini)	—
¹) indicative future identical with conditional present ²) indicative future perfect identical with conditional perfect

Related terms

References

^ Meyer, G. (1891) “lë”, in Etymologisches Wörterbuch der albanesischen Sprache [Etymological Dictionary of the Albanian Language] (in German), Strasbourg: Karl J. Trübner, →DOI, page 242
^ Orel, Vladimir E. (1998) “lë”, in Albanian Etymological Dictionary, Leiden, Boston, Köln: Brill, →ISBN, page 220