królestwo

Old Polish

Alternative forms

• królestwo, królewstwo, królowstwo

Etymology

Inherited from Proto-Slavic *korľevьstvo.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /krɔːlʲɛstfɔ/
• IPA^(key): (15^th CE) /krolʲɛstfɔ/

Noun

królestwo n

1. (attested in Lesser Poland) kingdom (state belonging to or ruled by a king)
   • Beginning of the 15th century, Łukasz z Wielkiego Koźmina, Kazania gnieźnieńskie‎^[1], Krakow, page 1a:

     Gdisczy szø kthoremv krolevy... szin narodzy, tedicz vøcz po fszythkemv krolefstw posly beszø

     [Gdyżci się ktoremu krolewi... syn narodzi, tedyć więc po wszytkiemu krolewstwu pośli bieżą]

   • 1930 [c. 1455], “Ex”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[2], 19, 6:

     Ma gest wszitka szemya, a wi bødzeczye my w krolewstwo kszøszkye a lud szwyøti (vos eritis mihi in regnum sacerdotale et gens sancta)

     [Ma jest wszytka ziemia, a wy będziecie mi w krolewstwo księskie a lud święty (vos eritis mihi in regnum sacerdotale et gens sancta)]

   • c. 1301-1350, Kazania świętokrzyskie‎^[3], Miechów, page cv 15:

     Jegoz croleustua domesci

     [Jegoż krolewstwa domieści]

   • c. 1301-1350, Kazania świętokrzyskie‎^[4], Miechów, page av 16:

     Izbihom gih touaristua y nebeskego croleustua [dostąpili]

     [Iżbychom ich towarzystwa i niebieskiego krolewstwa [dostąpili]]

   • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎^[5], page 299:

     Bądzyely satan ssam w sobye rozdzyelon, kako stanye krolyevstvo yego (regnum eius Luc 11, 18)?

     [Będzieli szatan sam w sobie rozdzielon, kako stanie krolewstwo jego (regnum eius Luc 11, 18)?]

2. (attested in Greater Poland) reign (power or authority of a king)
   • 1887, 1889 [1398], Józef Lekszycki, editor, Die ältesten großpolnischen Grodbücher, volume II, number 1139, Pyzdry, Gniezno, Kościan:

     Czso [Woj]tha zabral Janowi cone, to zabral, nisz [kr]ol przyøl crolewstwo

     [Czso [Woj]ta zabrał Janowi konie, to zabrał, niż [kr]ol przyjął krolewstwo]

3. (by folk etymology with Latin regiō, attested in Greater Poland) land, area
   • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎^[6], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 104, 43:

     Wywyodl lud swoy w radosczy... y dal gym krolewstwa poganow (regiones gentium)

     [Wywiodł lud swoj w radości... i dał im krolewstwa poganow (regiones gentium)]

   1. (attested in Masovia) inhabitants of an area
      • 1928 [End of the fifteenth century], Jan Janów, editor, Zespół ewangelijny Biblioteki Ordynacji Zamoyskich nr 1116, Warsaw, page 298:

        Thedy vychodzylo do nyego Ierusalem y vszelkne szydostwo y wszelkne krolyesthvo v Iordana (Jerosolyma et omnis Judaea, et omnis regio circa Jordanem Mat 3, 5)

        [Tedy wychodziło do niego Jerusalem i wszelkne Żydostwo i wszelkne krolestwo u Jordana (Jerosolyma et omnis Judaea, et omnis regio circa Jordanem Mat 3, 5)]

4. fixed land tax
   • 1856-1870 [1422], Antoni Zygmunt Helcel, editor, Starodawne Prawa Polskiego Pomniki‎^[7], volume II, number 1857:

     Stephanus de Sulkowicze paratum se exhibuit dare exaccionem regalem vlg. crolewstwo secundum consuetudinem antiquam de willis

     [Stephanus de Sułkowice paratum se exhibuit dare exaccionem regalem vlg. krolewstwo secundum consuetudinem antiquam de willis]

Descendants

• Polish: królestwo

References

• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “królestwo”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Polish

Etymology

Inherited from Old Polish królestwo, from Proto-Slavic *korľevьstvo. By surface analysis, król +‎ -stwo.

Pronunciation

• IPA^(key): /kruˈlɛ.stfɔ/

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -ɛstfɔ
• Syllabification: kró‧le‧stwo

Noun

królestwo n

1. kingdom (nation having as supreme ruler a king and/or queen)
2. (taxonomy) kingdom

Declension

Declension of królestwo

	singular	plural
nominative	królestwo	królestwa
genitive	królestwa	królestw
dative	królestwu	królestwom
accusative	królestwo	królestwa
instrumental	królestwem	królestwami
locative	królestwie	królestwach
vocative	królestwo	królestwa

Noun

królestwo m pers pl

1. king and queen; royal couple

Declension

Declension of królestwo

	plural
nominative	królestwo
genitive	królestwa
dative	królestwu
accusative	królestwa
instrumental	królestwem
locative	królestwu
vocative	królestwo

Related terms

(adjective):

• królewski

(nouns):

• król
• królewicz
• królewna
• królowa

(proverbs):

• królestwo za konia

(verb):

• królować

Further reading

• królestwo in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• królestwo in Polish dictionaries at PWN