gréas

See also: greas

French

Pronunciation

• IPA^(key): /ɡʁe.a/ ~ /ɡʁe.ɑ/
• Homophones: gréa, gréât

Verb

gréas

1. second-person singular past historic of gréer

Irish

Pronunciation

• (Munster) IPA^(key): /ɟɾiasˠ/
• (Connacht, Ulster) IPA^(key): /ɟɾeːsˠ/

Etymology 1

From Old Irish grés (“handicraft”), possibly from Proto-Celtic *gʷrensu-, from Proto-Indo-European *gʷʰer- (“to be warm”). The sense evolution would have been from "heat" to "zeal" and finally to "work."

Noun

gréas m (genitive singular gréasa, nominative plural gréasa or gréasanna)

1. ornamental work; ornament, ornamentation
2. decorative design, pattern, figure (on cloth, etc.)
3. needlework, embroidery
4. (literary, artistic) composition

Declension

Declension of gréas (third declension)

bare forms case singular plural nominative gréas gréasa vocative a ghréas a ghréasa genitive gréasa gréas dative gréas gréasa forms with the definite article case singular plural nominative an gréas na gréasa genitive an ghréasa na ngréas dative leis an ngréas don ghréas leis na gréasa

• Variant plural: gréasanna

Derived terms

• gréasach
• gréasaí
• gréasaigh
• gréasán
• gréasobair

 

Related terms

• gréasaíocht
• gréasú

 

Etymology 2

Verb

gréas (present analytic gréasann, future analytic gréasfaidh, verbal noun gréasadh, past participle gréasta)

1. (transitive) Alternative form of gréasaigh (“ornament, embroider; decorate with pattern”)

Conjugation

conjugation of gréas (first conjugation – A)

		singular			plural			relative	autonomous
		first	second	third	first	second	third
indicative	present	gréasaim	gréasann tú; gréasair†	gréasann sé, sí	gréasaimid	gréasann sibh	gréasann siad; gréasaid†	a ghréasann; a ghréasas / a ngréasann*	gréastar
	past	ghréas mé; ghréasas	ghréas tú; ghréasais	ghréas sé, sí	ghréasamar; ghréas muid	ghréas sibh; ghréasabhair	ghréas siad; ghréasadar	a ghréas / ar ghréas*	gréasadh
	past habitual	ghréasainn / ngréasainn‡‡	ghréastá / ngréastᇇ	ghréasadh sé, sí / ngréasadh sé, s퇇	ghréasaimis; ghréasadh muid / ngréasaimis‡‡; ngréasadh muid‡‡	ghréasadh sibh / ngréasadh sibh‡‡	ghréasaidís; ghréasadh siad / ngréasaidís‡‡; ngréasadh siad‡‡	a ghréasadh / a ngréasadh*	ghréastaí / ngréasta퇇
future		gréasfaidh mé; gréasfad	gréasfaidh tú; gréasfair†	gréasfaidh sé, sí	gréasfaimid; gréasfaidh muid	gréasfaidh sibh	gréasfaidh siad; gréasfaid†	a ghréasfaidh; a ghréasfas / a ngréasfaidh*	gréasfar
conditional		ghréasfainn / ngréasfainn‡‡	ghréasfá / ngréasfᇇ	ghréasfadh sé, sí / ngréasfadh sé, s퇇	ghréasfaimis; ghréasfadh muid / ngréasfaimis‡‡; ngréasfadh muid‡‡	ghréasfadh sibh / ngréasfadh sibh‡‡	ghréasfaidís; ghréasfadh siad / ngréasfaidís‡‡; ngréasfadh siad‡‡	a ghréasfadh / a ngréasfadh*	ghréasfaí / ngréasfa퇇
subjunctive	present	go ngréasa mé; go ngréasad†	go ngréasa tú; go ngréasair†	go ngréasa sé, sí	go ngréasaimid; go ngréasa muid	go ngréasa sibh	go ngréasa siad; go ngréasaid†	—	go ngréastar
	past	dá ngréasainn	dá ngréastá	dá ngréasadh sé, sí	dá ngréasaimis; dá ngréasadh muid	dá ngréasadh sibh	dá ngréasaidís; dá ngréasadh siad	—	dá ngréastaí
imperative		gréasaim	gréas	gréasadh sé, sí	gréasaimis	gréasaigí; gréasaidh†	gréasaidís	—	gréastar
verbal noun		gréasadh
past participle		gréasta

* indirect relative
† archaic or dialect form
‡‡ dependent form used with particles that trigger eclipsis

Derived terms

• gréasta (“ornamented, embroidered, patterned”, adjective)

References

• Ó Dónaill, Niall (1977) “gréas”, in Foclóir Gaeilge–Béarla, Dublin: An Gúm, →ISBN
• Gregory Toner, Sharon Arbuthnot, Máire Ní Mhaonaigh, Marie-Luise Theuerkauf, Dagmar Wodtko, editors (2019), “1 grés”, in eDIL: Electronic Dictionary of the Irish Language

Mutation

Mutated forms of gréas

radical	lenition	eclipsis
gréas	ghréas	ngréas

Note: Certain mutated forms of some words can never occur in standard Modern Irish.
All possible mutated forms are displayed for convenience.