göz dikmek
Appearance
Turkish
[edit]Etymology
[edit]Inherited from Ottoman Turkish گوز دیكمك (göz dikmek, “to fix the eyes on, to long to possess a thing”),[1][2] equivalent to compound of göz (“eye”) + dikmek (“to erect, to place in upright position”).
Pronunciation
[edit]Verb
[edit]göz dikmek (third-person singular simple present göz diker)
- (intransitive, idiomatic, with dative) To have the desire to possess something, to set one's heart on or one's eye on something, chiefly with negative connotations; to covet.
- Synonym: göz koymak
- Vatanımıza göz dikenler dün olduğu gibi bugün de kaybetmeye mahkûmdur. ― Those who set their eyes on our homeland are doomed to lose today just as yesterday.
Conjugation
[edit]Conjugation of göz dikmek (aorist in -V²r)
Note: Actual conjugations can be more complex than tables below. Compound forms with the auxiliary olmak not shown. See also Appendix:Turkish suffixes#Verbs.
Positive declarative | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
infinitive | göz dikmek | |||||||
impersonal participle | imperfective | göz diken | ||||||
perfective | göz dikmiş | |||||||
prospective | göz dikecek | |||||||
personal participle | non-prospective | göz diktiğim | göz diktiğin | göz diktiği | göz diktiğimiz | göz diktiğiniz | göz diktikleri | |
prospective | göz dikeceğim | göz dikeceğin | göz dikeceği | göz dikeceğimiz | göz dikeceğiniz | göz dikecekleri | ||
verbal noun | göz dikme | |||||||
way of doing | göz dikiş | |||||||
singular | plural | |||||||
1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | |||
ben | sen | o | biz | siz | onlar | |||
indicative | present | aorist | göz dikerim | göz dikersin | göz diker | göz dikeriz | göz dikersiniz | göz dikerler |
imperfective | göz dikiyorum | göz dikiyorsun | göz dikiyor | göz dikiyoruz | göz dikiyorsunuz | göz dikiyorlar | ||
past | perfective | göz diktim | göz diktin | göz dikti | göz diktik | göz diktiniz | göz diktiler | |
imperfective | göz dikiyordum | göz dikiyordun | göz dikiyordu | göz dikiyorduk | göz dikiyordunuz | göz dikiyorlardı (or göz dikiyordular) | ||
future | göz dikeceğim | göz dikeceksin | göz dikecek | göz dikeceğiz | göz dikeceksiniz | göz dikecekler | ||
future-in-the-past | definite | göz dikecektim | göz dikecektin | göz dikecekti | göz dikecektik | göz dikecektiniz | göz dikeceklerdi | |
indefinite | göz dikerdim | göz dikerdin | göz dikerdi | göz dikerdik | göz dikerdiniz | göz dikerlerdi | ||
inferential | perfective | göz dikmişim | göz dikmişsin | göz dikmiş | göz dikmişiz | göz dikmişsiniz | göz dikmişler | |
aorist | göz dikermişim | göz dikermişsin | göz dikermiş | göz dikermişiz | göz dikermişsiniz | göz dikerlermiş (or göz dikermişlar) | ||
imperfective | göz dikiyormuşum | göz dikiyormuşsun | göz dikiyormuş | göz dikiyormuşuz | göz dikiyormuşsunuz | göz dikiyorlarmış | ||
conditional | simple | göz diksem | göz diksen | göz dikse | göz diksek | göz dikseniz | göz dikseler | |
perfective | göz dikseydim | göz dikseydin | göz dikseydi | göz dikseydik | göz dikseydiniz | göz dikseydiler | ||
optative | göz dikeyim | göz dikesin | göz dike | göz dikelim | göz dikesiniz | göz dikeler | ||
progressive | göz dikmekteyim | göz dikmektesin | göz dikmekte | göz dikmekteyiz | göz dikmektesiniz | göz dikmekteler | ||
necessitative | göz dikmeliyim | göz dikmelisin | göz dikmeli | göz dikmeliyiz | göz dikmelisiniz | göz dikmeliler | ||
imperative | göz dik | göz diksin | göz dikin | göz diksinler | ||||
Positive interrogative | ||||||||
singular | plural | |||||||
1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | |||
ben | sen | o | biz | siz | onlar | |||
indicative | present | aorist | göz diker miyim? | göz diker misin? | göz diker mi? | göz diker miyiz? | göz diker misiniz? | göz dikerler mi? |
imperfective | göz dikiyor muyum? | göz dikiyor musun? | göz dikiyor mu? | göz dikiyor muyuz? | göz dikiyor musunuz? | göz dikiyorlar mı? | ||
past | perfective | göz diktim mi? | göz diktin mi? | göz dikti mi? | göz diktik mi? | göz diktiniz mi? | göz diktiler mi? | |
imperfective | göz dikiyor muydum? | göz dikiyor muydun? | göz dikiyor muydu? | göz dikiyor muyduk? | göz dikiyor muydunuz? | göz dikiyorlar mıydı? | ||
future | göz dikecek miyim? | göz dikecek misin? | göz dikecek mi? | göz dikecek miyiz? | göz dikecek misiniz? | göz dikecekler mi? | ||
inferential | perfective | göz dikmiş miyim? | göz dikmiş misin? | göz dikmiş mi? | göz dikmiş miyiz? | göz dikmiş misiniz? | göz dikmişler mi? | |
aorist | göz diker miymişim? | göz diker miymişsin? | göz diker miymiş? | göz diker miymişiz? | göz diker miymişsiniz? | göz dikerler miymiş? | ||
imperfective | göz dikiyor muymuşum? | göz dikiyor muymuşsun? | göz dikiyor muymuş? | göz dikiyor muymuşuz? | göz dikiyor muymuşsunuz? | göz dikiyorlar mıymış? | ||
conditional | simple | göz diksem mi? | göz diksen mi? | göz dikse mi? | göz diksek mi? | göz dikseniz mi? | göz dikseler mi? | |
perfective | göz dikse miydim? | göz dikse miydin? | göz dikse miydi? | göz dikse miydik? | göz dikse miydiniz? | göz dikseler miydi? | ||
progressive | göz dikmekte miyim? | göz dikmekte misin? | göz dikmekte mi? | göz dikmekte miyiz? | göz dikmekte misiniz? | göz dikmekteler mi? | ||
necessitative | göz dikmeli miyim? | göz dikmeli misin? | göz dikmeli mi? | göz dikmeli miyiz? | göz dikmeli misiniz? | göz dikmeliler mi? | ||
Negative declarative | ||||||||
infinitive | göz dikmemek | |||||||
impersonal participle | imperfective | göz dikmeyen | ||||||
perfective | göz dikmemiş | |||||||
prospective | göz dikmeyecek | |||||||
personal participle | non-prospective | göz dikmediğim | göz dikmediğin | göz dikmediği | göz dikmediğimiz | göz dikmediğiniz | göz dikmedikleri | |
prospective | göz dikmeyeceğim | göz dikmeyeceğin | göz dikmeyeceği | göz dikmeyeceğimiz | göz dikmeyeceğiniz | göz dikmeyecekleri | ||
verbal noun | göz dikmeme | |||||||
way of doing | göz dikmeyiş | |||||||
singular | plural | |||||||
1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | |||
ben | sen | o | biz | siz | onlar | |||
indicative | present | aorist | göz dikmem | göz dikmezsin | göz dikmez | göz dikmeyiz | göz dikmezsiniz | göz dikmezler |
imperfective | göz dikmiyorum | göz dikmiyorsun | göz dikmiyor | göz dikmiyoruz | göz dikmiyorsunuz | göz dikmiyorlar | ||
past | perfective | göz dikmedim | göz dikmedin | göz dikmedi | göz dikmedik | göz dikmediniz | göz dikmediler | |
imperfective | göz dikmiyordum | göz dikmiyordun | göz dikmiyordu | göz dikmiyorduk | göz dikmiyordunuz | göz dikmiyorlardı | ||
future | göz dikmeyeceğim | göz dikmeyeceksin | göz dikmeyecek | göz dikmeyeceğiz | göz dikmeyeceksiniz | göz dikmeyecekler | ||
inferential | perfective | göz dikmemişim | göz dikmemişsin | göz dikmemiş | göz dikmemişiz | göz dikmemişsiniz | göz dikmemişler | |
aorist | göz dikmezmişim | göz dikmezmişsin | göz dikmezmiş | göz dikmezmişiz | göz dikmezmişsiniz | göz dikmezlermiş | ||
imperfective | göz dikmiyormuşum | göz dikmiyormuşsun | göz dikmiyormuş | göz dikmiyormuşuz | göz dikmiyormuşsunuz | göz dikmiyorlarmış | ||
conditional | simple | göz dikmesem | göz dikmesen | göz dikmese | göz dikmesek | göz dikmeseniz | göz dikmeseler | |
perfective | göz dikmeseydim | göz dikmeseydin | göz dikmeseydi | göz dikmeseydik | göz dikmeseydiniz | göz dikmeseydiler | ||
optative | göz dikmeyeyim | göz dikmeyesin | göz dikmeye | göz dikmeyelim | göz dikmeyesiniz | göz dikmeyeler | ||
progressive | göz dikmemekteyim | göz dikmemektesin | göz dikmemekte | göz dikmemekteyiz | göz dikmemektesiniz | göz dikmemekteler | ||
necessitative | göz dikmemeliyim | göz dikmemelisin | göz dikmemeli | göz dikmemeliyiz | göz dikmemelisiniz | göz dikmemeliler | ||
imperative | göz dikme | göz dikmesin | göz dikmeyin | göz dikmesinler | ||||
Negative interrogative | ||||||||
singular | plural | |||||||
1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | |||
ben | sen | o | biz | siz | onlar | |||
indicative | present | aorist | göz dikmez miyim? | göz dikmez misin? | göz dikmez mi? | göz dikmez miyiz? | göz dikmez misiniz? | göz dikmezler mi? |
imperfective | göz dikmiyor muyum? | göz dikmiyor musun? | göz dikmiyor mu? | göz dikmiyor muyuz? | göz dikmiyor musunuz? | göz dikmiyorlar mı? | ||
past | perfective | göz dikmedim mi? | göz dikmedin mi? | göz dikmedi mi? | göz dikmedik mi? | göz dikmediniz mi? | göz dikmediler mi? | |
imperfective | göz dikmiyor muydum? | göz dikmiyor muydun? | göz dikmiyor muydu? | göz dikmiyor muyduk? | göz dikmiyor muydunuz? | göz dikmiyorlar mıydı? | ||
future | göz dikmeyecek miyim? | göz dikmeyecek misin? | göz dikmeyecek mi? | göz dikmeyecek miyiz? | göz dikmeyecek misiniz? | göz dikmeyecekler mi? | ||
inferential | perfective | göz dikmemiş miyim? | göz dikmemiş misin? | göz dikmemiş mi? | göz dikmemiş miyiz? | göz dikmemiş misiniz? | göz dikmemişler mi? | |
aorist | göz dikmez miymişim? | göz dikmez miymişsin? | göz dikmez miymiş? | göz dikmez miymişiz? | göz dikmez miymişsiniz? | göz dikmezler miymiş? | ||
imperfective | göz dikmiyor muymuşum? | göz dikmiyor muymuşsun? | göz dikmiyor muymuş? | göz dikmiyor muymuşuz? | göz dikmiyor muymuşsunuz? | göz dikmiyorlar mıymış? | ||
conditional | simple | göz dikmesem mi? | göz dikmesen mi? | göz dikmese mi? | göz dikmesek mi? | göz dikmeseniz mi? | göz dikmeseler mi? | |
perfective | göz dikmese miydim? | göz dikmese miydin? | göz dikmese miydi? | göz dikmese miydik? | göz dikmese miydiniz? | göz dikmeseler miydi? | ||
progressive | göz dikmemekte miyim? | göz dikmemekte misin? | göz dikmemekte mi? | göz dikmemekte miyiz? | göz dikmemekte misiniz? | göz dikmemekteler mi? | ||
necessitative | göz dikmemeli miyim? | göz dikmemeli misin? | göz dikmemeli mi? | göz dikmemeli miyiz? | göz dikmemeli misiniz? | göz dikmemeliler mi? |
Related terms
[edit]References
[edit]- ^ Redhouse, James W. (1890) “گوز دیكمك”, in A Turkish and English Lexicon[1], Constantinople: A. H. Boyajian, page 1590
- ^ Kélékian, Diran (1911) “گوز دیكمك”, in Dictionnaire turc-français[2], Constantinople: Mihran, page 1052
Further reading
[edit]- “göz dikmek”, in Turkish dictionaries, Türk Dil Kurumu
- Çağbayır, Yaşar (2007) “göz dikmek”, in Ötüken Türkçe Sözlük (in Turkish), Istanbul: Ötüken Neşriyat, page 1765
Categories:
- Turkish terms inherited from Ottoman Turkish
- Turkish terms derived from Ottoman Turkish
- Turkish compound terms
- Turkish terms with IPA pronunciation
- Turkish lemmas
- Turkish verbs
- Turkish multiword terms
- Turkish intransitive verbs
- Turkish idioms
- Turkish terms with usage examples
- Turkish verbs with aorist in -V²r