Jump to content

dzban

From Wiktionary, the free dictionary
See also: Dzban, džban, and džbán

Old Polish

[edit]

Alternative forms

[edit]

Etymology

[edit]

Inherited from Proto-Slavic *čьbanъ. First attested in 1394.

Pronunciation

[edit]
  • IPA(key): (10th–15th CE) /d͡zbaːn/
  • IPA(key): (15th CE) /d͡zbɒn/

Noun

[edit]

dzban m animacy unattested

  1. (attested in Masovia) jug (vessel, usually for liquids)
    • 1876-1929 [1436], Vatroslav Jagić, editor, Archiv für slavische Philologie[1], volume XIV, Sieciechów, page 506:
      Szle napyssano, esze malo pywa we dzbanye imyano
      [Źle napisano, eże mało piwa we dzbanie imiano]
    • 1930 [c. 1455], “Ex”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)[2], 37, 16:
      Vdzyelal (sc. Beseleel)... ssødy kv rozmagytey potrzebye stolowey: ocztowe czbany, banye, czyesszee y kadzydlnycze (acetabula, phialas, et cyathos, et thuribula) z zlota czystego
      [Udziełał... ssędy ku rozmajitej potrzebie stołowej, octowe czbany, banie, czesze i kadzidlnice (acetabula, phialas, et cyathos, et thuribula) z złota czystego]
    1. butter vessel
      • 1874 [1394], Monumenta Medii Aevi Historica res gestas Poloniae illustrantia. Pomniki Dziejowe Wieków Średnich do objaśnienia rzeczy polskich służące[3], volume XV, page 175:
        Pro thena, dicta czban, ad butirum empta I grossum
        [Pro thena, dicta czban, ad butirum empta I grossum]
    2. jug (such a vessel used as a unit of measurement)
      • 1874-1891 [c. 1420], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności[4], [5], [6], volume XXIV, page 84:
        Welesz thy wynowath panw memw? Sztho czbanow oleyw (centum cados olei Luc 16, 6)
        [Wieleś ty winowat panu memu? Sto czbanow oleju (centum cados olei Luc 16, 6)]
[edit]
nouns

Descendants

[edit]
  • Polish: dzban
    • Belarusian: збан (zban)
    • Ukrainian: дзбан (dzban), збан (zban)
  • Silesian: zbōn

References

[edit]
  • B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “dzban, czban, zban”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Polish

[edit]
Polish Wikipedia has an article on:
Wikipedia pl
dzbany

Etymology

[edit]

Inherited from Old Polish dzban, from Proto-Slavic *čьbanъ. The current form is a result of mazuration.

Pronunciation

[edit]
 
  • Audio:(file)
  • Rhymes: -an
  • Syllabification: dzban
  • Homophone: Dzban

Noun

[edit]

dzban m inan (diminutive dzbanek or dzbanuszek, related adjective dzbanowy)

  1. jug, pitcher, ewer (serving vessel)
    Synonyms: kruż, kruża
    dzban z glinyclay jug
    dzban z porcelanyporcelain jug
    dzban na mlekomilk jug
    Ze stojącego na stole dzbana nalał sobie szklankę wody.From a jug standing on the table, he poured himself a glass of water.
    1. jug vase, pitcher vase (decorative vessel for flowers in the shape of a jug)
      Hypernyms: flakon, wazon
      szklany dzbanglass jug
      dzban na kwiatyflower jug
  2. jug, pitcher (contents of the vessel)
    dzban jagódpitcher of berries
    dzban winapitcher of wine
  3. (derogatory, slang) dunce, fool, moron, mug
    Ale z ciebie dzban.You are such a mug.

Declension

[edit]

Derived terms

[edit]
nouns
proverbs
[edit]
adjectives
nouns

Descendants

[edit]

Further reading

[edit]
  • dzban in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
  • dzban in Polish dictionaries at PWN
  • dzban in PWN's encyclopedia