dawny

See also: dáwnÿ

English

Etymology

From dawn +‎ -y.

Adjective

dawny (comparative more dawny, superlative most dawny)

1. Resembling or characteristic of dawn.
   • 1894 August 16, Jessie Macgregor, “Dawcas; A Fragment Of The Past”, in Christian Work: Illustrated Family Newspaper, page 270:

     His was not the alabaster brow framed in glowing, dawny light which all these years had haunted her

Lower Sorbian

Etymology

Inherited from Proto-Slavic *davьnъ.

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈdawnɨ/

Adjective

dawny (adverb dawno)

1. distant (long ago in time)

Declension

Declension of dawny

	Masculine singular	Feminine singular	Neuter singular	Dual	Plural
Nominative	dawny	dawna	dawne	dawnej	dawne
Genitive	dawnego	dawneje	dawnego	dawneju	dawnych
Dative	dawnemu	dawnej	dawnemu	dawnyma	dawnym
Accusative	dawny dawnego (animate)	dawnu	dawne	dawnej dawneju (animate)	dawne dawnych (optional animate form)
Instrumental	dawnym	dawneju	dawnym	dawnyma	dawnymi
Locative	dawnem	dawnej	dawnem	dawnyma	dawnych

Further reading

• Starosta, Manfred (1999) “dawny”, in Dolnoserbsko-nimski słownik / Niedersorbisch-deutsches Wörterbuch (in German), Bautzen: Domowina-Verlag

Old Polish

Etymology

Inherited from Proto-Slavic *dãvьnъ. First attested in 1449.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /davnɨ/
• IPA^(key): (15^th CE) /davnɨ/

Adjective

dawny (derived adverb dawno)

1. distant, ancient, old (existing in the far past)
   • 1930 [c. 1455], “Deut”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[1], 32, 7:

     Rospamyøtay syø na dawne dny (memento dierum antiquorum)

     [Rozpamiętaj się na dawne dni (memento dierum antiquorum)]

2. long, old (having existed since the far past)
   • 1884 [c. 1455-1460], “Die Magdeburger Urtheile. Ein Deutschen Rechtes in polnischer Sprache aus der Mitte des XV Jahrhunderts”, in Aleksander Brückner, editor, Archiv für slavische Philologie, volume VI, page 35:

     Jakokoly stary obyczay dawnego prawa bandze odmyenyon w lepsy obyczay, tako wszdy ma szye szostacz, czo szandzono starym obyczągem

     [Jakokoli stary obyczaj dawnego prawa będzie odmienion w lepszy obyczaj, tako wżdy ma sie zostać, co sądzono starym obyczajem]

Derived terms

adjectives

• stary dawny

 

adverbs

• dawnego czasu
• z dawna
• z dawnego czasu
• za dawna

 

nouns

• dawnoć
• dawność
• dawny składacz

 

Descendants

• Polish: dawny
• Silesian: dŏwny

References

• Boryś, Wiesław (2005) “dawny”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
• Sławski, Franciszek (1958-1965) “dawny”, in Jan Safarewicz, Andrzej Siudut, editors, Słownik etymologiczny języka polskiego [Etymological dictionary of the Polish language] (in Polish), Kraków: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego
• Mańczak, Witold (2017) “dawny”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
• Bańkowski, Andrzej (2000) “dawny”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “dawny”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Polish

Etymology

Inherited from Old Polish dawny.

Pronunciation

 

• IPA^(key): /ˈdav.nɘ/

• (Middle Polish) IPA^(key): /dɒv.nɨ/

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -avnɘ
• Syllabification: daw‧ny

Adjective

dawny (comparative dawniejszy, superlative najdawniejszy, derived adverb dawno, abbreviation daw. or d.)

1. distant, ancient, old (existing in the far past in relation to now)

   Antonyms: niedawny, współczesny

2. old (coming from the past or existing in it)

   Synonyms: starożytny, stary

   Antonym: obecny

3. old (same as before)

   Antonym: nowy

4. old (having been someone or something for a long time; lasting a long time)

   Synonym: stary

5. old, previous, former; ex, erstwhile (having been someone or something in the past but not anymore)

   Synonym: były

   Antonyms: aktualny, obecny

6. former (having previously had a particular name or surname)

Declension

Declension of dawny (hard)

singular					plural
	masculine animate	masculine inanimate	feminine	neuter	virile (= masculine personal)	non-virile
nominative	dawny		dawna	dawne	dawni	dawne
genitive	dawnego		dawnej	dawnego	dawnych
dative	dawnemu		dawnej	dawnemu	dawnym
accusative	dawnego	dawny	dawną	dawne	dawnych	dawne
instrumental	dawnym		dawną	dawnym	dawnymi
locative	dawnym		dawnej	dawnym	dawnych

Related terms

adverbs

• dawniej
• dawnymi czasy
• od dawien dawna
• od dawna

 

Trivia

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), dawny is one of the most used words in Polish, appearing 24 times in scientific texts, 10 times in news, 5 times in essays, 29 times in fiction, and 7 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 75 times, making it the 855th most common word in a corpus of 500,000 words.

Further reading

• dawny in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• dawny in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “dawny”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• “DAWNY”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 25.08.2021
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “dawny”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “dawny”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1900), “dawny”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 1, Warsaw, page 430
• dawny in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego