Jump to content

chochoł

From Wiktionary, the free dictionary
See also: chochol, Chochoł, and Chochół

Lower Sorbian

[edit]
Chochoł (sense 1)
Chochoły (sense 6) on horse legs
Balearica's chochoł (sense 8)

Etymology

[edit]

Inherited from Proto-Slavic *xoxolъ.

Noun

[edit]

chochoł m inan (diminutive chochołk)

  2. mound
  3. hill, elevation
    Synonyms: kopcyk, chochołk
  4. peak, top of the hill
  5. any rounded surface
  6. short, thick hair
  8. (zoology) long hair above the hooves of the horse's front legs
  9. (zoology) cap
  11. (zoology) crest, feathers protruding from the bird's head
    Synonym: chochołk

Declension

[edit]
Declension of chochoł
Singular Dual Plural
Nominative chochoł chochoła chochoły
Genitive chochoła chochołowu chochołow
Dative chochołoju chochołoma chochołam
Accusative chochoł chochoła chochoły
Instrumental chochołom chochołoma chochołami
Locative chochole chochołoma chochołach

Derived terms

[edit]
:

References

[edit]
  • Muka, Arnošt (1921, 1928) “chochoł”, in Słownik dolnoserbskeje rěcy a jeje narěcow (in German), St. Petersburg, Prague: ОРЯС РАН, ČAVU; Reprinted Bautzen: Domowina-Verlag, 2008
  • Starosta, Manfred (1999) “chochoł”, in Dolnoserbsko-nimski słownik / Niedersorbisch-deutsches Wörterbuch (in German), Bautzen: Domowina-Verlag

Old Polish

[edit]

Etymology

[edit]

Inherited from Proto-Slavic *xoxolъ. First attested in 1440.

Pronunciation

[edit]

Noun

[edit]

chochoł m animacy unattested

  1. top, surface
    • 1885-2024 [1463], Jan Baudouina de Courtenay, Jan Karłowicz, Antoni Adam Kryńskiego, Malinowski Lucjan, editors, Prace Filologiczne‎[1], volume V, page 12:
      Chochol caput
      [Chochoł caput]
  2. hanging decoration of a hood
    • 1440, rękopiśmienne ekscerpty - glosy z rozariusza z rękopisu znajdującego się w zbiorach Biblioteki Klasztornej oo. Paulinów na Jasnej Górze pod sygn. II 25 z r. 1444, page 149r:
      Lerepipium id est liripipium vlg. chochol
      [Lerepipium id est liripipium vlg. chochoł]
    • 1442, Wokabularz Raczyńskich, Biblioteki Raczyńskich w Poznaniu, sygn. 1360/I, page 63v:
      Capucipendium id est cauda capucii proprie chochol lliripium aliud
      [Capucipendium id est cauda capucii proprie chochoł lliripium aliud]
    • [XV p. post.], rękopiśmienne ekscerpty - glosy z rozariusza w rkpsie Biblioteki Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Lwowie, obecnie we Wrocławiu, o sygn. 381, z r. 1457, page 45ra:
      Capucipendium id est cauda capucii proprie chochol liripicium aliud
      [Capucipendium id est cauda capucii proprie chochoł liripicium aliud]
    • 1463, Wokabularz petersburski VII, Cesarskiej Biblioteki Publicznej w Petersburgu, sygn. Lat.Q.ch.I.100, page 12:
      *Caput chochol
      [*Caput chochoł]

Derived terms

[edit]
:
:
:

Descendants

[edit]

References

[edit]
  • Boryś, Wiesław (2005) “chochoł”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
  • Mańczak, Witold (2017) “chochoł”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
  • Bańkowski, Andrzej (2000) “chochoł”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
  • Sławski, Franciszek (1958-1965) “chochoł”, in Jan Safarewicz, Andrzej Siudut, editors, Słownik etymologiczny języka polskiego [Etymological dictionary of the Polish language] (in Polish), Kraków: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego
  • K. Nitsch, editor (1954), “chochoł”, in Słownik staropolski‎[2] (in Polish), volume 1, Warsaw: Polish Academy of Sciences, page 239
  • B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “chochoł”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
  • Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “chochoł”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych [Dictionaries of Polish glosses, an Internet database] (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk

Polish

[edit]
Polish Wikipedia has an article on:
Wikipedia pl
chochoły sense 1.1
chochoły sense 1.2
chochoł sense 1

Pronunciation

[edit]
 

Etymology 1

[edit]

Inherited from Old Polish chochoł. Sense 2 is a semantic loan from English straw man.

Alternative forms

[edit]

Noun

[edit]

chochoł m inan (diminutive chochołek)

  1. straw construction
    2. jacket, lagging (straw covering of garden trees and shrubs for the winter)
      Synonym: otulina
      • 1998 November 20, “Stawianie chochoła”, in Dziennik Polski, Kraków, →ISSN:
        Po dwuletniej przerwie wczoraj, w Rydlówce znowu uroczyście osłonięto słomianym chochołem krzak róży.
        After a two-year hiatus, yesterday, in Rydlówka, a rose bush was ceremonially covered with straw lagging again.
    4. sheaf covering from above stacked sheaves or beehives
      • 1991, Jerzy Reichan, Stanisław Urbańczyk, Słownik gwar polskich, volume 3 (9), →ISBN, pages 597–598:
        W mendel idzie 14 snopków  […], które się przykrywają chachołem  […] snopem rozczapierzonym i opuszczonym w okap niby daszkiem.
        There are 14 sheaves going into the mendel  […] which are covered with a chachoł  […] a sheaf splayed and lowered into the eaves like a canopy.
    5. (obsolete) straw covering used by shepherds
    6. (obsolete) potato mound (hole covered with straw in a mound where potatoes are stored)
  3. (figurative, logic) straw man argument
    Synonym: sofizmat rozszerzenia
    • 2021 December 28, Jan Maciejewski, “Chochoł antyszczepionkowca”, in Rzeczpospolita, →ISSN:
      Setki tysięcy zdementowanych i obśmianych chipów w szczepionkach było widać do czegoś potrzebnych. Usypuje się z nich monstrualnych rozmiarów chochoła, którego następnie trzeba obalić tylko po to, żeby zbudować go od nowa.
      Hundreds of thousands of debunked and derided chips in vaccines were apparently needed for something. They pile up a monstrous straw man, which then has to be refuted only to be built anew.
  4. (obsolete) tuft (protruding tuft of hair or feathers on the head; lock of hair, tall hairstyle)
    1. (Middle Polish) bun (feminine hairstyle in the form of a twisted braid or hair, piled up and tapering upwards)
      Synonym: kok
  5. (obsolete, architecture) peak (sharply ended roof on a belfry, tower, etc.)
  6. (obsolete or dialectal, Przemyśl) top sheaf (highest sheaf in a pile of fifteen sheaves (mendel))
  7. (obsolete) strong wind, gale, hurricane
  8. (obsolete) tip
    Synonym: czub
  9. (obsolete, fishing) bait grain (bundle of grain for bait)
Declension
[edit]
Declension of chochoł
singular plural
nominative chochoł chochoły
genitive chochoła chochołów
dative chochołowi chochołom
accusative chochoł chochoły
instrumental chochołem chochołami
locative chochole chochołach
vocative chochole chochoły

Etymology 2

[edit]

Borrowed from Russian хохо́л (xoxól). Doublet of chachoł.

Noun

[edit]

chochoł m pers

  1. (derogatory, ethnic slur) khokhol (Ukrainian person)
    Synonyms: chachoł, ukr
    • 1976, Władysław Bukowiński, “Wspomnienia przyjaciół”, in Kultura, volume 11, →ISSN:
      Któż to jest ów zagadkowy chochoł? Jest to Ukrainiec, ale całkowicie zruszczony. Mówi on bardzo dobrze po ukraińsku, często niemiłosiernie kaleczy język rosyjski, ale woli się nie przyznawać do tego, że jest Ukraińcem. Woli się sam nazywać i być nazywanym chochołem.
      Who is this mysterious khokhol? He is a Ukrainian, but completely Russified. He speaks Ukrainian very well, often mutilates Russian mercilessly, but prefers not to admit that he is Ukrainian. He prefers to call himself and be called a khokhol.
  2. (derogatory) jerk (man for whom the speaker feels contempt or disdain)
    • 2004 January 29, Maciej Radwan-Rybiński, “Kto z kim, kiedy i dlaczego?”, in Dziennik Polski - Magazyn:
      Felietoniści sporządzali sobie plan pracy:  […] pognębić syjonizm, wyszydzać bumelantów i chochołów spod budki z piwem.
      The columnists drew up a work plan for themselves:  […] to mock Zionism, to mock shirkers and men from under the beer stall.
Declension
[edit]
Declension of chochoł
singular plural
nominative chochoł chochoły
genitive chochoła chochołów
dative chochołowi chochołom
accusative chochoła chochoły
instrumental chochołem chochołami
locative chochole chochołach
vocative chochole chochoły

Etymology 3

[edit]

Unknown. Compare Russian вы́хухоль (výxuxolʹ).

Noun

[edit]

chochoł m animal

  2. desman (any insectivore of the tribe Desmanini)
    Synonyms: desman, wychuchol
Declension
[edit]
Declension of chochoł
singular plural
nominative chochoł chochoły
genitive chochoła chochołów
dative chochołowi chochołom
accusative chochoła chochoły
instrumental chochołem chochołami
locative chochole chochołach
vocative chochole chochoły

Further reading

[edit]
  • chochoł in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
  • chochoł in Polish dictionaries at PWN
  • chochoły in PWN's encyclopedia
  • Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “chochoł”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
  • Wiesław Morawski (12.02.2019) “CHOCHOŁ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century]
  • Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “chochoł”, in Słownik języka polskiego
  • Aleksander Zdanowicz (1861) “chochoł”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
  • J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1900), “chochoł”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 1, Warsaw, page 287
  • chochoł in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego
  • Aleksander Saloni (1908) “chochoł”, in “Lud rzeszowski”, in Materyały Antropologiczno-Archeologiczne i Etnograficzne (in Polish), volume 10, Kraków: Akademia Umiejętności, page 333
Retrieved from "https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=chochoł&oldid=83697619"