brzydkość

Old Polish

Etymology

Etymology tree

Proto-Slavic *bridъ

Proto-Slavic *-ъkъ

Proto-Slavic *bridъkъ

Old Polish brzydki

Proto-Balto-Slavic *-astis

Proto-Slavic *-ostь

Old Polish -ość

Old Polish brzydkość

From brzydki +‎ -ość. First attested in 1437.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /br̝itkɔɕt͡ɕ/
• IPA^(key): (15^th CE) /br̝itkɔɕt͡ɕ/

Noun

brzydkość f

1. (attested in Lesser Poland, Sieradz-Łęczyca, Greater Poland) disgust (feeling of disgust; disgusting thing)
   • 1874-1891 [1448], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności‎^{[1], [2], [3]}, volume XXIV, Częstochowa, page 353:

     Brzythkosczy fastidium

     [Brzydkość fastidium]

   • 1874-1891 [XV med.], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności‎^{[4], [5], [6]}, volume XXV, page 151:

     Brzythkoscz opprobrium

     [Brzydkość opprobrium]

   • 1874-1891 [1451], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności‎^{[7], [8], [9]}, volume XXII, Łęczyca, page 41:

     Brzitcosczi fastidium

     [Brzydkoścoi fastidium]

   • c. 1500, Wokabularz lubiński, Lubiń: inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 1v:

     Abominatio greuslichheyt brzythkoscz

     [Abominatio greuslichheyt brzydkość]

   1. (attested in Masovia, figuratively, hapax legomenon) ugly word
      • 1874-1891 [XV p. post.], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności‎^{[10], [11], [12]}, volume XXIV, Zakroczym, page 375:

        Saturabitur opprobriis brzythkosczy, przeczywnosczy, pothvarzy, sromothy, przyganyanya, bodrzesnyanya, nasmyevanya, naygravanya

        [Saturabitur opprobriis brzydkości, przeciwności, potwarzy, sromoty, przyganiania, podrzeźniania, naśmiewania, naigrawania]

   2. (figuratively, hapax legomenon) pagan deity
      • 1930 [c. 1455], “IV Reg”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[13], 23, 13:

        Gorne modli, ... iøsz bil vdzalal Salomon... Melchon, brzitkoscy sinow Amon, poganbyl krol a zlamal sochi

        [Gorne modły, ... jeż był udziałał Salomon: ... Melchon, brzydkości synow Amon, pogańbił krol. A złamał sochy]

2. (attested in Lesser Poland, Greater Poland) horror; disaster
   • 1874-1891 [XV med.], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności‎^{[14], [15], [16]}, volume XXIV, page 339:

     De luxuria veniunt... horror *przithkoscz futuri seculi

     [De luxuria veniunt... horror brzydkość futuri seculi]

   • 1876-1929 [c. 1455], Vatroslav Jagić, editor, Archiv für slavische Philologie‎^[17], volume XIV, Miechów, Kruchowo, page 493:

     Brythkoscz abolitio

     [Brzydkość abolitio]

3. (attested in Greater Poland) vomit
   • 1877-1881 [1437], Władysław Wisłocki, editor, Katalog rękopisów Biblioteki Uniwersytetu Jagiellońskiego, number 228, page 88:

     Brzitkoscz nausea

     [Brzydkość nausea]

   • c. 1500, Wokabularz lubiński, Lubiń: inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 86v:

     Nausea est appetitus vomendi causatus ex fetore et contingit in mari proprie wulgerunge brzythkoscz albo ochwath

     [Nausea est appetitus vomendi causatus ex fetore et contingit in mari proprie wulgerunge brzythkoscz albo ochwat]

Descendants

• Polish: brzydkość
• Silesian: brzidkość

References

• Bańkowski, Andrzej (2000) “brzydkość”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
• K. Nitsch, editor (1954), “brzydkość”, in Słownik staropolski‎^[18] (in Polish), volume 1, Warsaw: Polish Academy of Sciences, page 173
• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “brzydkość”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
• Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “brzydkość”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych [Dictionaries of Polish glosses, an Internet database] (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk

Polish

Etymology

Etymology tree

Proto-Slavic *bridъ

Proto-Slavic *-ъkъ

Proto-Slavic *bridъkъ

Old Polish brzydki

Proto-Balto-Slavic *-astis

Proto-Slavic *-ostь

Old Polish -ość

Old Polish brzydkość

Polish brzydkość

Inherited from Old Polish brzydkość. By surface analysis, brzydki +‎ -ość.

Pronunciation

 

• IPA^(key): /ˈbʐɘt.kɔɕt͡ɕ/

• (Middle Polish) IPA^(key): (16^th c.) /ˈbr̝ɨt.kɔɕt͡ɕ/, (17^th–18^th c.) /ˈbʐɨt.kɔɕt͡ɕ/

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -ɘtkɔɕt͡ɕ
• Syllabification: brzyd‧kość

Noun

brzydkość f

1. (dated) Synonym of brzydota
2. (Middle Polish) Synonym of wstręt
3. (Middle Polish) unclean or forbidden dish
4. (Middle Polish) Synonym of wymioty

Declension

Declension of brzydkość

	singular
nominative	brzydkość
genitive	brzydkości
dative	brzydkości
accusative	brzydkość
instrumental	brzydkością
locative	brzydkości
vocative	brzydkości

Further reading

• brzydkość in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “brzydkość”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• Ewa Małachowska-Pasek (25.04.2016) “BRZYDKOŚĆ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century]
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “brzydkość”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “brzydkość”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1900), “brzydkość”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 1, Warsaw, page 223
• brzydkość in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego