Jump to content

bezpieczny

From Wiktionary, the free dictionary

Kashubian

[edit]

Etymology

[edit]

Borrowed from Polish bezpieczny.

Pronunciation

[edit]
  • IPA(key): /bɛsˈpjɛt͡ʃ.ni/
  • Rhymes: -ɛt͡ʃni
  • Syllabification: bez‧piecz‧ny

Adjective

[edit]

bezpieczny (comparative bezpieczniészi, superlative nôbezpieczniészi, derived adverb bezpieczno or bezpiecznie)

  1. safe, secure (not posing danger or risk)
  2. safe, secure (not in danger)

Declension

[edit]

Further reading

[edit]
  • Stefan Ramułt (1893) “bezpječny”, in Słownik języka pomorskiego czyli kaszubskiego (in Kashubian), page 6
  • Sychta, Bernard (1967) “bezṕečni”, in Słownik gwar kaszubskich [Dictionary of Kashubian dialects] (in Polish), volumes 1 (A – Ǵ), Wrocław: Ossolineum, page 38
  • Jan Trepczyk (1994) “bezpieczny”, in Słownik polsko-kaszubski (in Kashubian), volumes 1–2
  • Eùgeniusz Gòłąbk (2011) “bezpieczny”, in Słownik Polsko-Kaszubski / Słowôrz Pòlskò-Kaszëbsczi[1]
  • bezpieczny”, in Internetowi Słowôrz Kaszëbsczégò Jãzëka [Internet Dictionary of the Kashubian Language], Fundacja Kaszuby, 2022

Old Polish

[edit]

Etymology

[edit]

Univerbation of bez (without) +‎ piecza (care, attention) + -ny. First attested in the 15th century. Compare Latin securus (safe, secure) or Russian беспе́чный (bespéčnyj, careless).

Pronunciation

[edit]
  • IPA(key): (10th–15th CE) /bɛspjɛt͡ʃʲnɨː/
  • IPA(key): (15th CE) /bɛspjɛt͡ʃʲnɨ/

Adjective

[edit]

bezpieczny (derived adverb bezpiecznie)

  1. safe, secure
    Synonyms: bezprzezpieczny, mirny, pewny, pokojny, przepieczny, przezpieczny, spokojny, upewny
    • 1901 [15th century], Materiały i Prace Komisji Językowej Akademii Umiejętności w Krakowie, volume V, page 54:
      Cu bezpyecznemvprzewodv in comitatu tutele
      [Ku bezpiecznemu przewodu in comitatu tutele]

Descendants

[edit]

References

[edit]
  • Boryś, Wiesław (2005) “bezpieczny”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
  • Mańczak, Witold (2017) “bezpieczny”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
  • Bańkowski, Andrzej (2000) “bezpieczny”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
  • B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “bezpieczny”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Polish

[edit]

Alternative forms

[edit]

Etymology

[edit]

Inherited from Old Polish bezpieczny. By surface analysis, univerbation of bez (without) +‎ piecza (care, attention) + -ny. Compare Kashubian bezpieczny.

Pronunciation

[edit]
 
  • IPA(key): /bɛsˈpjɛt͡ʂ.nɘ/
  • Audio:(file)
  • Rhymes: -ɛt͡ʂnɘ
  • Syllabification: bez‧piecz‧ny

Adjective

[edit]

bezpieczny (comparative bezpieczniejszy, superlative najbezpieczniejszy, derived adverb bezpiecznie)

  1. safe, secure (not posing danger or risk)
    Antonym: niebezpieczny
    Near-synonym: niegroźny
    bezpieczne miastosafe city
  2. safe, secure (not in danger)
    Jesteś bezpieczny.You are safe.
  3. safe (not risky)
    Near-synonym: pewny
    bezpieczny sposóbsafe way (of doing something)
    bezpieczny wybórsafe choice
    bezpieczny rozwiązaniesafe solution
  4. (obsolete) secure; unconcerned (not worried or concerned about someone or something)
  5. (obsolete) secured; protected [with od (+ genitive) ‘from whom/what’]
    Synonym: zabezpieczony
  6. (obsolete) sure, certain; convinced
    Synonyms: pewny, przekonany
  7. (obsolete) sure, certain; brave
  8. (obsolete, medicine) immune (unable to catch a disease)
  9. (Middle Polish) careless; reckless (too brave)
  10. (Middle Polish) safe; Further details are uncertain.
    • 1564, J. Mączyński, Lexicon[2], page 49d:
      Certus, Pewny/ Bezpieczny, Wiádomy.
      [Certus, Pewny/ Bezpieczny, Wiadomy.]

Declension

[edit]

Derived terms

[edit]
nouns
verbs
[edit]
adjectives

Descendants

[edit]

Further reading

[edit]

Silesian

[edit]

Etymology

[edit]

Inherited from Old Polish bezpieczny.

Pronunciation

[edit]
  • IPA(key): /bɛsˈpjɛt͡ʂ.nɪ/
  • Rhymes: -ɛt͡ʂnɪ
  • Syllabification: bez‧piecz‧ny

Adjective

[edit]

bezpieczny (comparative bezpieczniyjszy, superlative nojbezpieczniyjszy, derived adverb bezpiecznie)

  1. safe; secure
    Synonym: (obsolete) przespieczny

Conjugation/Declension

[edit]

Derived terms

[edit]
nouns

Further reading

[edit]