błona

See also: blóna, blóną, blónã, błóna, błoną, błóną, and błónã

Old Polish

Etymology

Inherited from Proto-Slavic *bolna. First attested in 1442.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /bɫɔna/
• IPA^(key): (15^th CE) /bɫɔna/

Noun

błona f

1. placenta
   • 1901 [1471], Materiały i Prace Komisji Językowej Akademii Umiejętności w Krakowie, volume V, page 13:

     Blona maceria, in qua concipitur fetus

     [Błona maceria, in qua concipitur fetus]

2. plaster, bandage
   • 1885-2024 [1457], Jan Baudouina de Courtenay, Jan Karłowicz, Antoni Adam Kryńskiego, Malinowski Lucjan, editors, Prace Filologiczne‎^[1], volume V, page 14:

     Blona emplastrum

     [Błona emplastrum]

   • 1442, Wokabularz Raczyńskich, Biblioteki Raczyńskich w Poznaniu, sygn. 1360/I, page 97v:

     Emplastrum vlg. blona

     [Emplastrum vlg. błona]

   • [XV p. post.], rękopiśmienne ekscerpty - glosy z rozariusza w rkpsie Biblioteki Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Lwowie, obecnie we Wrocławiu, o sygn. 381, z r. 1457, page 77rb:

     *[E]mphastrum blona vlg. vocatur

     [*[E]mphastrum błona vlg. vocatur]

Derived terms

nouns

• błoniawa
• błonka

Related terms

nouns

• błonie

Descendants

• Polish: błona
• Silesian: błōna

References

• Boryś, Wiesław (2005) “błona”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
• Mańczak, Witold (2017) “błona”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
• Bańkowski, Andrzej (2000) “błona”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
• Sławski, Franciszek (1958-1965) “błona”, in Jan Safarewicz, Andrzej Siudut, editors, Słownik etymologiczny języka polskiego [Etymological dictionary of the Polish language] (in Polish), Kraków: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego
• K. Nitsch, editor (1953), “błona”, in Słownik staropolski‎^[2] (in Polish), volume 1, Warsaw: Polish Academy of Sciences, page 114
• Brückner, Aleksander (1927) “błona”, in Słownik etymologiczny języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish), Warsaw: Wiedza Powszechna
• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “błona”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
• Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “błona”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych [Dictionaries of Polish glosses, an Internet database] (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk

Polish

Alternative forms

• błóna (Middle Polish)

Etymology

Inherited from Old Polish błona.

Pronunciation

 

• IPA^(key): /ˈbwɔ.na/

• (Middle Polish) IPA^(key): /ˈbɫɔ.na/

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -ɔna
• Syllabification: bło‧na

Noun

błona f (diminutive błonka)

1. (anatomy, zootomy) membrane (thin, flexible tissue that fulfills specific functions in living organisms)
   1. (Middle Polish) Synonym of bielmo
   2. (Middle Polish) Synonym of otrzewna
   3. (Middle Polish) Synonym of jelita
   4. (Middle Polish) Synonym of łożysko
   5. (Middle Polish) film pane (window pane made originally of animal membrane or later glass)
2. (photography) photographic film (flexible, transparent tape covered with photosensitive material used to capture images)
3. (more generally) film (any thin layer)

Declension

Declension of błona

	singular	plural
nominative	błona	błony
genitive	błony	błon
dative	błonie	błonom
accusative	błonę	błony
instrumental	błoną	błonami
locative	błonie	błonach
vocative	błono	błony

Derived terms

adjectives

• błoniasty
• błonicowy
• błoniczy
• błonkoskrzydły
• błonkotwórczy
• błonkowaty
• błonkowy
• błonnikowy
• błonotwórczy
• błonowy

nouns

• błona bębenkowa
• błona dziewicza
• błona komórkowa
• błona lotna
• błona plazmatyczna
• błona pławna
• błona pływna
• błona śluzowa
• błoneczka
• błonica
• błonka
• błonkoskrzydłe
• błonkówka
• błonkówki
• błonnik

Related terms

nouns

• błonie

Collocations

Collocations

• środkowa/wewnętrzna błona ― interior membrane
• zewnętrzna błona ― external membrane
• błona biologiczna ― biological membrane
• błona cytoplazmatyczna ― cytoplasmic membrane
• błona komórkowa ― cell membrane
• błona mitochondrialna ― mitochondrial membrane
• błona plazmatyczna ― plasmatic membrane
• błona maziowa ― synovial membrane
• błona podstawna ― basal/basement/basilar membrane
• błona surowicza ― serous membrane
• błona szklista ― hyaloid/hyaline/vitreous membrane
• błona śluzowa ― mucous membrane
• błony płodowe ― amniotic sac
• błony otoczki ― nuclear membranes
• błony siateczki ― reticulum membranes
• budowa błony ― membrane structure
• części błony ― membrane parts
• fałd błony ― membrane fold
• powierzchnia błony ― membrane surface
• białka błony ― membrane protein
• składniki błony ― membrane components
• choroby błony ― membrane diseases
• martwica błony ― membrane necrosis
• nieżyt błony ― membrane catarrh
• obrzęk błony ― membrane oedema
• owrzodzenie błony ― membrane ulceration
• podrażnienie błony ― membrane irritation
• przerost błony ― membrane hypertrophy
• rak błony ― membrane cancer
• stan zapalny/zapalenie błony ― membrane inflammation
• szczypanie błony ― membrane pinching
• perforacja błony ― membrane perforation
• pęknięcie błony ― membrane rip
• przebicie błony ― membrane puncture
• przerwanie błony ― membrane rupture
• uszkodzenie błony ― membrane damage
• depolaryzacja błony ― membrane depolarization
• regeneracja błony ― membrane regeneration
• w obrębie błony ― within a membrane
• przepustowość błon ― the throughput of membranes
• przestrzeń między błonami ― the space between membranes
• (enzymy) związane z błonami ― (enzymes) related to membranes
• coś przenika przez błony ― something penetrates through membranes
• Synonyms: film, klisza, taśma filmowa
• błona celuloidowa ― celluloid film
• błona filmowa ― movie film
• błona fotograficzna ― photography film
• błona rentgenowska ― X-ray film

Further reading

• błona in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• błona in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “błona”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• Wiesław Morawski (11.09.2024) “BŁONA”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century]
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “błona”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “błona”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1900), “błona”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 1, Warsaw, page 175
• błona in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego