Jump to content

-alność

From Wiktionary, the free dictionary

Polish

[edit]

Etymology

[edit]

    From -alny +‎ -ość.

    Pronunciation

    [edit]
    • IPA(key): /ˈal.nɔɕt͡ɕ/
    • Rhymes: -alnɔɕt͡ɕ
    • Syllabification: [please specify syllabification manually]

    Noun

    [edit]

    -alność f (noun-forming suffix)

    1. -ability
      umierać + ‎-alność → ‎umieralność

    Declension

    [edit]

    Derived terms

    [edit]

    Further reading

    [edit]
    • Anna Berlińska (2007) “Pogranicze normy skodyfikowanej”, in Białostockie Archiwum Językowe[1] (in Polish), volume 7, →DOI, →ISSN, pages 55-63:
      Wyrazy z rozszerzonym sufiksem -(aln)ość istotnie budziły (i nadal budzą) zastrzeżenia natury poprawnościowej. Halina Satkiewicz podkreślała niegdyś jednoznaczność funkcji sufiksu -alny, służącego do tworzenia przymiotników od czasownikowych o znaczeniu potencjalnym, takich jak dostrzegalny, rozpuszczalny. Od takich przymiotników można regularnie tworzyć abstrakcyjne nazwy cech dostrzegalność, rozpuszczalność itp. Jej zdaniem, wszelkie derywaty, które tylko formalnie naśladowały tę wyspecjalizowaną strukturę, np. zachorowalność, czyli 'liczba zachorowań', nie zasługiwały na aprobatę normatywną. Łatwo zauważyć, że nie ma przymiotników *zachorowalny, *oglądalny, *słucha/ny o takim właśnie potencjalnym znaczeniu. Pomimo to wyrazy utworzone sufiksem -(aln)ość, w których znaczeniu brak jest elementu potencjalności, za to pojawia się wymiar statystyczny, powstają już seryjnie: zachorowalność, umieralność (wyrazy środowiskowe medyczne), oglądalność, słuchalność (wyrazy środowiskowe medialne, które za pośrednictwem mediów, ale także i stylu naukowego przedostają się do polszczyzny ogólnej)
      Words with the extended suffix -(aln)ość indeed raised (and still raise) correctness objections. Halina Satkiewicz once emphasized the unambiguous function of the suffix -alny, used to create adjectives from verbs with potential meaning, such as dostrzegalny, rozpuszczalny. From such adjectives one can regularly form abstract names for the qualities dostrzegalność, rozpuszczalność, etc. In her opinion, any derivations that only formally imitated this specialized structure, such as zachorowalność, meaning 'number of illnesses', did not deserve normative approval. It's easy to see that there are no adjectives *zachorowalny, *oglądalny, *słucha/ny with this potential meaning. Despite this, words formed with the suffix -(aln)ość, in the meaning of which the element of potentiality is missing, but the statistical dimension appears, have already been formed serially: zachorowalność, umieralność (medical environmental words), oglądalność, słuchalność (media environmental words, which through the media, but also through the scientific style penetrate into general Polish)