ილი

Georgian

Etymology

Either from an Iranian language, cf. Persian هیل (hil, “cardamom”), or from Armenian հիլ (hil, “cardamom”). Ultimately from Proto-Dravidian *ēla (“cardamom”). Compare also Tamil ஏலம் (ēlam), Telugu ఏల (ēla) and Malayalam ഏലം (ēlaṁ).

Pronunciation

• IPA^(key): [ili]
• Hyphenation: ი‧ლი

Noun

ილი • (ili) (plural ილები)

1. cardamom

Declension

Declension of ილი (see Georgian declension)
	singular	plural	archaic plural
nominative	ილი (ili)	ილები (ilebi)	ილნი (ilni)
ergative	ილმა (ilma)	ილებმა (ilebma)	ილთ(ა) (ilt(a))
dative	ილს(ა) (ils(a))	ილებს(ა) (ilebs(a))	ილთ(ა) (ilt(a))
genitive	ილის(ა) (ilis(a))	ილების(ა) (ilebis(a))	ილთ(ა) (ilt(a))
instrumental	ილით(ა) (ilit(a))	ილებით(ა) (ilebit(a))
adverbial	ილად(ა) (ilad(a))	ილებად(ა) (ilebad(a))
vocative	ილო (ilo)	ილებო (ilebo)	ილნო (ilno)
Notes: archaic plurals might not exist.

Postpositional inflection of ილი (see Georgian postpositions)
postpositions taking the dative case	singular	plural
-ზე (-ze, “on”)	ილზე (ilze)	ილებზე (ilebze)
-თან (-tan, “near”)	ილთან (iltan)	ილებთან (ilebtan)
-ში (-ši, “in”)	ილში (ilši)	ილებში (ilebši)
-ვით (-vit, “like”)	ილივით (ilivit)	ილებივით (ilebivit)
postpositions taking the genitive case	singular	plural
-თვის (-tvis, “for”)	ილისთვის (ilistvis)	ილებისთვის (ilebistvis)
-ებრ (-ebr, “like”)	ილისებრ (ilisebr)	ილებისებრ (ilebisebr)
-კენ (-ḳen, “towards”)	ილისკენ (ilisḳen)	ილებისკენ (ilebisḳen)
-გან (-gan, “from/of”)	ილისგან (ilisgan)	ილებისგან (ilebisgan)
-ადმი (-admi, “in relation to”)	ილისადმი (ilisadmi)	ილებისადმი (ilebisadmi)
postpositions taking the instrumental case	singular	plural
-დან (-dan, “from/since”)	ილიდან (ilidan)	ილებიდან (ilebidan)
-ურთ (-urt, “together with”)	ილითურთ (iliturt)	ილებითურთ (ilebiturt)
postpositions taking the adverbial case	singular	plural
-მდე (-mde, “up to”)	ილამდე (ilamde)	ილებამდე (ilebamde)

Laz

Alternative forms

• ყვილი (qvili) — Khopa, Chkhala

Etymology

Inherited from Proto-Georgian-Zan *q̇wl-iw- (“bone”).

Noun

ილი • (ili) (Latin spelling ili) (Atina, Vizha, Artasheni, Vitse–Arkabi)

1. bone

   ილი ვალა ნააწუნენ შენი კატა ჭუმანიში მოისელასი ინდრიკენ

   ili vala naaǯunen şeni ǩaťa ç̌umanişi moiselasi indriǩen

   Bones, muscles, etc. are bent and twisted when they get up in the morning because their whole body is tired.

2. (Vizha, Artasheni) fishbone

   Synonym: მხა (mxa)

   ბერე ჩხომი ჩამტაშა ილეფე იკათალი

   bere çxomi çamťaşa ilepe iǩatali

   Be careful with the bones when feeding fish to a small child

3. (Vizha) button

   Synonym: მფული (mpuli)

   ილი ჯეგიჭორდასი ელაცონაშეთე ქელიმბინი

   ili cegiç̌ordasi elaʒonaşete kelimbini

   Fasten with safety pins when the button breaks

Further reading

• Kojima, Gôichi (2012–) “ili”, in Temel Lazca-Türkçe Sözlük Taslağı‎^[1] (in Turkish)
• Tandilava, Ali (2013) “ილი”, in Merab Čuxua, Natela Kutelia, Lile Tandilava, Lali Ezugbaia, editors, Lazuri leksiḳoni [Laz Dictionary]‎^[2], online version prepared by Levan Vašaḳiʒe, Tbilisi