ဆင်

See also: ဆင်း, ဆိုင်, and ဆောင်း

Burmese

Pronunciation

• IPA^(key): /sʰɪ̀ɴ/
• Romanization: MLCTS: hcang • ALA-LC: chaṅʻ • BGN/PCGN: hsin • Okell: hsiñ

Etymology 1

Luce compares the word to Old Chinese 匠 (OC *sbaŋs, “artisan”), based on a reconstructed Middle Chinese pronunciation *dzyaŋ; however, newer reconstructions of the Old Chinese pronunciation as *s.baŋ-s make this doubtful (though said reconstructions seem to be still under debate). See also Khmer ចាំង (cang, “to cut, chisel”).

The "design, pattern" and "resemble" senses are grouped with the "adorn, decorate" sense by MED, which appears semantically reasonable.

Verb

ဆင် • (hcang)

1. to adorn, decorate
2. to put together, assemble
3. to build up
4. to fabricate, scheme, frame
5. to resemble, be alike, bear a likeness to, be similar in appearance

Noun

ဆင် • (hcang)

1. design
2. pattern

Derived terms

• ကလိမ်စေ့ငြမ်းဆင် (ka.limce.ngram:hcang)
• ကုလားဆင် (ku.la:hcang)
• ငြမ်းဆင် (ngram:hcang)
• စစ်ဆင် (cachcang)
• စစ်ဆင်ရေး (cachcang-re:)
• ဆင်ကွန်း (hcangkwan:)
• ဆင်ခြင် (hcanghkrang)
• ဆင်ခြင်တုံတရား (hcanghkrangtumta.ra:)
• ဆင်ခြေ (hcanghkre)
• ဆင်ခြေကန် (hcanghkrekan)
• ဆင်ခြေဆင်လက် (hcanghkrehcanglak)
• ဆင်ခြေတက် (hcanghkretak)
• ဆင်တူ (hcangtu)
• ဆင်နွှဲ (hcanghnwai:)
• ဆင်ပြင် (hcangprang)
• ဆင်မြန်း (hcangmran:)
• ဆင်ယင် (hcang-yang)
• ဆင်လုံး (hcanglum:)
• ဉာဏ်ဆင် (nyanhcang)
• တပ်ဆင် (taphcang)
• ထဆင်ထူး (hta.hcanghtu:)
• ထိုးစစ်ဆင် (htui:cachcang)
• ဓာတ်ဆင် (dhathcang)
• ပန်ဆင် (panhcang)
• ပြင်ဆင် (pranghcang)
• ဖဲဆင် (hpai:hcang)
• မိုးဆင် (mui:hcang)
• ဝတ်ဆင် (wathcang)
• အကွက်ဆင် (a.kwakhcang)
• အချိတ်ဆင် (a.hkyithcang)
• အဆင် (a.hcang)
• အမှုဆင် (a.hmu.hcang)
• ဥပုသ်တော်ဆင် (u.pustauhcang)

 

Etymology 2

ဆင်

From Proto-Lolo-Burmese *tsaŋ (“elephant”), apparently borrowed from Proto-Tai *ɟaːŋꟲ, ultimately from Middle Chinese 象 (MC zjangX).

Noun

ဆင် • (hcang)

1. elephant
2. (chess) an elephant-shaped piece, which moves like a bishop (can be moved one square directly forward, two diagonally forward and two diagonally backward), used in Burmese chess (sittuyin)

Derived terms

• ကြံ့ဆင် (kram.hcang)
• ကြက်ဆင် (krakhcang)
• ငှက်ဆင် (hngakhcang)
• ဆင်ကန်းတောတိုး (hcangkan:tau:tui:)
• ဆင်ကပ် (hcangkap)
• ဆင်ကပ်လည် (hcangkaplany)
• ဆင်ကျုံး (hcangkyum:)
• ဆင်ကြံကြံ (hcangkramkram)
• ဆင်ချေးတုံးဆပ်ပြာ (hcanghkye:tum:hcappra)
• ဆင်ခြေထောက်ရောဂါ (hcanghkrehtauk-rau:ga)
• ဆင်ခြေပေါ် (hcanghkrepau)
• ဆင်ခြေဖုံး (hcanghkrehpum:)
• ဆင်ခြေလျှော (hcanghkrehlyau:)
• ဆင်ခူလည်ပြတ် (hcanghkulanyprat)
• ဆင်ခေါင်းပဲ (hcanghkaung:pai:)
• ဆင်ငိုမြက် (hcangngui-mrak)
• ဆင်စွယ် (hcangcwai)
• ဆင်တာရာ (hcangtara)
• ဆင်တုံးမနွယ် (hcangtum:ma.nwai)
• ဆင်တောင် (hcangtaung)
• ဆင်ထိန်း (hcanghtin:)
• ဆင်ထူး (hcanghtu:)
• ဆင်နှာမောင်း (hcanghnamaung:)
• ဆင်နားဇာပေါက် (hcangna:japauk)
• ဆင်နားရွက်တံခါး (hcangna:rwaktamhka:)
• ဆင်ပစ်မြွေ (hcangpacmrwe)
• ဆင်ပြာသည်း (hcangprasany:)
• ဆင်ပြောင် (hcangpraung)
• ဆင်ပိုး (hcangpui:)
• ဆင်ပိုက် (hcangpuik)
• ဆင်ပေါက် (hcangpauk)
• ဆင်ဖိနပ်နာ (hcanghpi.napna)
• ဆင်ယှဉ် (hcanghyany)
• ဆင်ရံ (hcang-ram)
• ဆင်ရာတိမ်မိုး (hcang-ratimmui:)
• ဆင်ရုပ် (hcang-rup)
• ဆင်လမ်း (hcanglam:)
• ဆင်လိမ် (hcanglim)
• ဆင်ဝင် (hcang-wang)
• ဆင်ဝှေ့ရန်ရှောင် (hcanghwe.ranhraung)
• ဆင်သငယ် (hcangsa.ngai)
• ဆင်သမနွယ် (hcangsa.ma.nwai)
• ဆင်အံ (hcang-am)
• ဆင်ဦးစီး (hcang-u:ci:)
• ပန်းဆင် (pan:hcang)
• မှန်းဆင်မ (hman:hcangma.)
• မှိန်းဆင် (hmin:hcang)
• ရေဆင်နှာမောင်း (rehcanghnamaung:)
• လေဆင်နှာမောင်း (lehcanghnamaung:)
• သစ်ဆင်စွယ် (sachcangcwai)
• ဟိုင်းဆင် (huing:hcang)
• အောင်းဆင် (aung:hcang)

 

See also

• (Burmese zodiac signs) ရာသီခွင် (rasihkwang); ဂဠုန် (ga.lun, “Garuda”), ကျား (kya:, “Tiger”), ခြင်္သေ့ (hkrangse., “Lion”), ဆင် (hcang, “Tusked Elephant”), ဟိုင်း (huing:, “Tuskless Elephant”), ကြွက် (krwak, “Rat”), ပူး (pu:, “Guinea Pig”), နဂါး (na.ga:, “Dragon”) ^{(Category: my:Burmese zodiac)}

Further reading

• “ဆင်” in Myanmar–English Dictionary (Myanmar Language Commission 1993). Searchable online at SEAlang.net.

Mon

Pronunciation

IPA^(key): /cʰʌŋ/

Verb

ဆင် (chaṅ)

1. Alternative form of ဆၚ်