ධීර

Pali

Alternative forms

Alternative scripts

• dhīra (Latin script)
• 𑀥𑀻𑀭 (Brahmi script)
• धीर (Devanagari script)
• ধীর (Bengali script)
• ဓီရ or ဓဳရ or ꩪီရ (Burmese script)
• ธีร or ธีระ (Thai script)
• ᨵᩦᩁ (Tai Tham script)
• ຘີຣ or ຘີຣະ (Lao script)
• ធីរ (Khmer script)
• 𑄙𑄩𑄢 (Chakma script)

Adjective

ධීර

1. Sinhala script form of dhīra (“wise; firm”)
   • c. 50 BC, The Buddha, Dhammapada(pāḷi), Appamādavaɡɡa, page 32; republished in The Eighteenth Book in the Suttanta-Pitaka: Khuddaka-Nikāya‎^[1], Colombo, 2009:

     8. පමාදං අප‍්පමාදෙන යදා නුදති පණ‍්ඩිතො 28
     පඤ‍්ඤාපාසාදමාරුය‍්හ අසොකො සොකිනිං පජං
     පබ‍්බතට‍්ඨො’ව භුම‍්මට‍්ඨෙ ධීරො බාලෙ අවෙක‍්ඛති.

     8. Pamādaṃ appamādena yadā nudati paṇḍito 28
     Paññāpāsādamāruyha asoko sokiniṃ pajaṃ
     Pabbataṭṭho'va bhummaṭṭhe dhīro bāle avekkhati.

     8. When the astute dispel negligence by means of diligence, 28
     having ascended the palace of wisdom, the sorrow-free behold this generation of sorrow,
     as a wise man on a mountain-top beholds the fools below.

     (literally, “8. When the astute dispel negligence by means of diligence, 28
     having ascended the palace of wisdom, the sorrow-free behold this generation of sorrow,
     as a wise man on a mountain-top beholds the fools on the ground.”)

     (Wiktionary translation adapted from translation of the Pali by Ajahn Sujato.)

Declension

Declension table of "ධීර" (masculine)

Case \ Number	Singular	Plural
Nominative (first)	ධීරො (dhīro)	ධීරා (dhīrā)
Accusative (second)	ධීරං (dhīraṃ)	ධීරෙ (dhīre)
Instrumental (third)	ධීරෙන (dhīrena)	ධීරෙහි (dhīrehi) or ධීරෙභි (dhīrebhi)
Dative (fourth)	ධීරස‍්ස (dhīrassa) or ධීරාය (dhīrāya) or ධීරත්‍ථං (dhīratthaṃ)	ධීරානං (dhīrānaṃ)
Ablative (fifth)	ධීරස‍්මා (dhīrasmā) or ධීරම‍්හා (dhīramhā) or ධීරා (dhīrā)	ධීරෙහි (dhīrehi) or ධීරෙභි (dhīrebhi)
Genitive (sixth)	ධීරස‍්ස (dhīrassa)	ධීරානං (dhīrānaṃ)
Locative (seventh)	ධීරස‍්මිං (dhīrasmiṃ) or ධීරම‍්හි (dhīramhi) or ධීරෙ (dhīre)	ධීරෙසු (dhīresu)
Vocative (calling)	ධීර (dhīra)	ධීරා (dhīrā)

Declension table of "ධීරා" (feminine)

Case \ Number	Singular	Plural
Nominative (first)	ධීරා (dhīrā)	ධීරායො (dhīrāyo) or ධීරා (dhīrā)
Accusative (second)	ධීරං (dhīraṃ)	ධීරායො (dhīrāyo) or ධීරා (dhīrā)
Instrumental (third)	ධීරාය (dhīrāya)	ධීරාහි (dhīrāhi) or ධීරාභි (dhīrābhi)
Dative (fourth)	ධීරාය (dhīrāya)	ධීරානං (dhīrānaṃ)
Ablative (fifth)	ධීරාය (dhīrāya)	ධීරාහි (dhīrāhi) or ධීරාභි (dhīrābhi)
Genitive (sixth)	ධීරාය (dhīrāya)	ධීරානං (dhīrānaṃ)
Locative (seventh)	ධීරාය (dhīrāya) or ධීරායං (dhīrāyaṃ)	ධීරාසු (dhīrāsu)
Vocative (calling)	ධීරෙ (dhīre)	ධීරායො (dhīrāyo) or ධීරා (dhīrā)

Declension table of "ධීර" (neuter)

Case \ Number	Singular	Plural
Nominative (first)	ධීරං (dhīraṃ)	ධීරානි (dhīrāni)
Accusative (second)	ධීරං (dhīraṃ)	ධීරානි (dhīrāni)
Instrumental (third)	ධීරෙන (dhīrena)	ධීරෙහි (dhīrehi) or ධීරෙභි (dhīrebhi)
Dative (fourth)	ධීරස‍්ස (dhīrassa) or ධීරාය (dhīrāya) or ධීරත්‍ථං (dhīratthaṃ)	ධීරානං (dhīrānaṃ)
Ablative (fifth)	ධීරස‍්මා (dhīrasmā) or ධීරම‍්හා (dhīramhā) or ධීරා (dhīrā)	ධීරෙහි (dhīrehi) or ධීරෙභි (dhīrebhi)
Genitive (sixth)	ධීරස‍්ස (dhīrassa)	ධීරානං (dhīrānaṃ)
Locative (seventh)	ධීරස‍්මිං (dhīrasmiṃ) or ධීරම‍්හි (dhīramhi) or ධීරෙ (dhīre)	ධීරෙසු (dhīresu)
Vocative (calling)	ධීර (dhīra)	ධීරානි (dhīrāni)

Sanskrit

Alternative scripts

Alternative scripts

• ধীৰ (Assamese script)
• ᬥᬷᬭ (Balinese script)
• ধীর (Bengali script)
• 𑰠𑰱𑰨 (Bhaiksuki script)
• 𑀥𑀻𑀭 (Brahmi script)
• ဓီရ (Burmese script)
• धीर (Devanagari script)
• ધીર (Gujarati script)
• ਧੀਰ (Gurmukhi script)
• 𑌧𑍀𑌰 (Grantha script)
• ꦣꦷꦫ (Javanese script)
• 𑂡𑂲𑂩 (Kaithi script)
• ಧೀರ (Kannada script)
• ធីរ (Khmer script)
• ຘີຣ (Lao script)
• ധീര (Malayalam script)
• ᢡᡳᡳᡵᠠ (Manchu script)
• 𑘠𑘲𑘨 (Modi script)
• ᢑᠾᠢᠢᠷᠠ᠋ (Mongolian script)
• 𑧀𑧓𑧈 (Nandinagari script)
• 𑐢𑐷𑐬 (Newa script)
• ଧୀର (Odia script)
• ꢤꢷꢬ (Saurashtra script)
• 𑆣𑆵𑆫 (Sharada script)
• 𑖠𑖱𑖨 (Siddham script)
• 𑩮𑩑𑩛𑩼 (Soyombo script)
• 𑚜𑚯𑚤 (Takri script)
• தீ⁴ர (Tamil script)
• ధీర (Telugu script)
• ธีร (Thai script)
• དྷཱི་ར (Tibetan script)
• 𑒡𑒲𑒩 (Tirhuta script)
• 𑨜𑨁𑨊𑨫 (Zanabazar Square script)

Etymology 1

Adjective

ධීර • (dhī́ra) stem

1. Sinhalese script form of धीर (“firm”)

Declension

Masculine a-stem declension of ධීර (dhī́ra)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	ධීරඃ dhī́raḥ	ධීරෞ / ධීරා¹ dhī́rau / dhī́rā¹	ධීරාඃ / ධීරාසඃ¹ dhī́rāḥ / dhī́rāsaḥ¹
Vocative	ධීර dhī́ra	ධීරෞ / ධීරා¹ dhī́rau / dhī́rā¹	ධීරාඃ / ධීරාසඃ¹ dhī́rāḥ / dhī́rāsaḥ¹
Accusative	ධීරම් dhī́ram	ධීරෞ / ධීරා¹ dhī́rau / dhī́rā¹	ධීරාන් dhī́rān
Instrumental	ධීරෙණ dhī́reṇa	ධීරාභ්‍යාම් dhī́rābhyām	ධීරෛඃ / ධීරෙභිඃ¹ dhī́raiḥ / dhī́rebhiḥ¹
Dative	ධීරාය dhī́rāya	ධීරාභ්‍යාම් dhī́rābhyām	ධීරෙභ්‍යඃ dhī́rebhyaḥ
Ablative	ධීරාත් dhī́rāt	ධීරාභ්‍යාම් dhī́rābhyām	ධීරෙභ්‍යඃ dhī́rebhyaḥ
Genitive	ධීරස්‍ය dhī́rasya	ධීරයොඃ dhī́rayoḥ	ධීරාණාම් dhī́rāṇām
Locative	ධීරෙ dhī́re	ධීරයොඃ dhī́rayoḥ	ධීරෙෂු dhī́reṣu
Notes	¹Vedic

Feminine ā-stem declension of ධීරා (dhī́rā)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	ධීරා dhī́rā	ධීරෙ dhī́re	ධීරාඃ dhī́rāḥ
Vocative	ධීරෙ dhī́re	ධීරෙ dhī́re	ධීරාඃ dhī́rāḥ
Accusative	ධීරාම් dhī́rām	ධීරෙ dhī́re	ධීරාඃ dhī́rāḥ
Instrumental	ධීරයා / ධීරා¹ dhī́rayā / dhī́rā¹	ධීරාභ්‍යාම් dhī́rābhyām	ධීරාභිඃ dhī́rābhiḥ
Dative	ධීරායෛ dhī́rāyai	ධීරාභ්‍යාම් dhī́rābhyām	ධීරාභ්‍යඃ dhī́rābhyaḥ
Ablative	ධීරායාඃ / ධීරායෛ² dhī́rāyāḥ / dhī́rāyai²	ධීරාභ්‍යාම් dhī́rābhyām	ධීරාභ්‍යඃ dhī́rābhyaḥ
Genitive	ධීරායාඃ / ධීරායෛ² dhī́rāyāḥ / dhī́rāyai²	ධීරයොඃ dhī́rayoḥ	ධීරාණාම් dhī́rāṇām
Locative	ධීරායාම් dhī́rāyām	ධීරයොඃ dhī́rayoḥ	ධීරාසු dhī́rāsu
Notes	¹Vedic ²Brāhmaṇas

Neuter a-stem declension of ධීර (dhīra)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	ධීරම් dhīram	ධීරෙ dhīre	ධීරාණි / ධීරා¹ dhīrāṇi / dhīrā¹
Vocative	ධීර dhīra	ධීරෙ dhīre	ධීරාණි / ධීරා¹ dhīrāṇi / dhīrā¹
Accusative	ධීරම් dhīram	ධීරෙ dhīre	ධීරාණි / ධීරා¹ dhīrāṇi / dhīrā¹
Instrumental	ධීරෙණ dhīreṇa	ධීරාභ්‍යාම් dhīrābhyām	ධීරෛඃ / ධීරෙභිඃ¹ dhīraiḥ / dhīrebhiḥ¹
Dative	ධීරාය dhīrāya	ධීරාභ්‍යාම් dhīrābhyām	ධීරෙභ්‍යඃ dhīrebhyaḥ
Ablative	ධීරාත් dhīrāt	ධීරාභ්‍යාම් dhīrābhyām	ධීරෙභ්‍යඃ dhīrebhyaḥ
Genitive	ධීරස්‍ය dhīrasya	ධීරයොඃ dhīrayoḥ	ධීරාණාම් dhīrāṇām
Locative	ධීරෙ dhīre	ධීරයොඃ dhīrayoḥ	ධීරෙෂු dhīreṣu
Notes	¹Vedic

Etymology 2

Adjective

ධීර • (dhī́ra) stem

1. Sinhalese script form of धीर (“intelligent”)
   • (Can we date this quote?), The Buddha, Dhammapada(pāḷi) (subsequently translated from Pali to Sanskrit), Appamādavaɡɡa, page 32; republished in The Eighteenth Book in the Suttanta-Pitaka: Khuddaka-Nikāya‎^[2], Colombo, 2009:

     8. ප්‍රමාදමප්‍රමාදෙන යදා නුදති පණ‍්ඩිතඃ
     ප්‍රඥාප්‍රසාදමාරුහ්‍ය ත්‍වශොකඃ ශොකිනීං ප්‍රජාම්
     පර්‍වතස‍්ථ ඉව භූමිෂ‍්ඨාන් ධීරො බාලානවෙක්‍ෂතෙ

     8 Pramādamapramādena yadā nudati paṇḍitaḥ
     Prajñāprasādamāruhya tvaśokaḥ śokinīṃ prajām
     Parvatastha iva bhūmiṣṭhān dhīro bālānavekṣate

     8. When the astute dispel negligence by means of diligence,
     having ascended the palace of wisdom, the sorrow-free then behold this generation of sorrow,
     as a wise man on a mountain-top beholds the fools below.

     (literally, “8. When the astute dispel negligence by means of diligence,
     having ascended the palace of wisdom, the sorrow-free then behold this generation of sorrow,
     as a wise man on a mountain-top beholds the fools on the ground.”)

     (Wiktionary translation adapted from translation of the Pali by Ajahn Sujato.)

Declension

Masculine a-stem declension of ධීර (dhī́ra)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	ධීරඃ dhī́raḥ	ධීරෞ / ධීරා¹ dhī́rau / dhī́rā¹	ධීරාඃ / ධීරාසඃ¹ dhī́rāḥ / dhī́rāsaḥ¹
Vocative	ධීර dhī́ra	ධීරෞ / ධීරා¹ dhī́rau / dhī́rā¹	ධීරාඃ / ධීරාසඃ¹ dhī́rāḥ / dhī́rāsaḥ¹
Accusative	ධීරම් dhī́ram	ධීරෞ / ධීරා¹ dhī́rau / dhī́rā¹	ධීරාන් dhī́rān
Instrumental	ධීරෙණ dhī́reṇa	ධීරාභ්‍යාම් dhī́rābhyām	ධීරෛඃ / ධීරෙභිඃ¹ dhī́raiḥ / dhī́rebhiḥ¹
Dative	ධීරාය dhī́rāya	ධීරාභ්‍යාම් dhī́rābhyām	ධීරෙභ්‍යඃ dhī́rebhyaḥ
Ablative	ධීරාත් dhī́rāt	ධීරාභ්‍යාම් dhī́rābhyām	ධීරෙභ්‍යඃ dhī́rebhyaḥ
Genitive	ධීරස්‍ය dhī́rasya	ධීරයොඃ dhī́rayoḥ	ධීරාණාම් dhī́rāṇām
Locative	ධීරෙ dhī́re	ධීරයොඃ dhī́rayoḥ	ධීරෙෂු dhī́reṣu
Notes	¹Vedic

Feminine ā-stem declension of ධීරා (dhī́rā)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	ධීරා dhī́rā	ධීරෙ dhī́re	ධීරාඃ dhī́rāḥ
Vocative	ධීරෙ dhī́re	ධීරෙ dhī́re	ධීරාඃ dhī́rāḥ
Accusative	ධීරාම් dhī́rām	ධීරෙ dhī́re	ධීරාඃ dhī́rāḥ
Instrumental	ධීරයා / ධීරා¹ dhī́rayā / dhī́rā¹	ධීරාභ්‍යාම් dhī́rābhyām	ධීරාභිඃ dhī́rābhiḥ
Dative	ධීරායෛ dhī́rāyai	ධීරාභ්‍යාම් dhī́rābhyām	ධීරාභ්‍යඃ dhī́rābhyaḥ
Ablative	ධීරායාඃ / ධීරායෛ² dhī́rāyāḥ / dhī́rāyai²	ධීරාභ්‍යාම් dhī́rābhyām	ධීරාභ්‍යඃ dhī́rābhyaḥ
Genitive	ධීරායාඃ / ධීරායෛ² dhī́rāyāḥ / dhī́rāyai²	ධීරයොඃ dhī́rayoḥ	ධීරාණාම් dhī́rāṇām
Locative	ධීරායාම් dhī́rāyām	ධීරයොඃ dhī́rayoḥ	ධීරාසු dhī́rāsu
Notes	¹Vedic ²Brāhmaṇas

Feminine ī-stem declension of ධීරී (dhīrī́)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	ධීරී dhīrī́	ධීර්‍යෞ / ධීරී¹ dhīryaù / dhīrī́¹	ධීර්‍යඃ / ධීරීඃ¹ dhīryàḥ / dhīrī́ḥ¹
Vocative	ධීරි dhī́ri	ධීර්‍යෞ / ධීරී¹ dhī́ryau / dhī́rī¹	ධීර්‍යඃ / ධීරීඃ¹ dhī́ryaḥ / dhī́rīḥ¹
Accusative	ධීරීම් dhīrī́m	ධීර්‍යෞ / ධීරී¹ dhīryaù / dhīrī́¹	ධීරීඃ dhīrī́ḥ
Instrumental	ධීර්‍යා dhīryā́	ධීරීභ්‍යාම් dhīrī́bhyām	ධීරීභිඃ dhīrī́bhiḥ
Dative	ධීර්‍යෛ dhīryaí	ධීරීභ්‍යාම් dhīrī́bhyām	ධීරීභ්‍යඃ dhīrī́bhyaḥ
Ablative	ධීර්‍යාඃ / ධීර්‍යෛ² dhīryā́ḥ / dhīryaí²	ධීරීභ්‍යාම් dhīrī́bhyām	ධීරීභ්‍යඃ dhīrī́bhyaḥ
Genitive	ධීර්‍යාඃ / ධීර්‍යෛ² dhīryā́ḥ / dhīryaí²	ධීර්‍යොඃ dhīryóḥ	ධීරීණාම් dhīrī́ṇām
Locative	ධීර්‍යාම් dhīryā́m	ධීර්‍යොඃ dhīryóḥ	ධීරීෂු dhīrī́ṣu
Notes	¹Vedic ²Brāhmaṇas

Neuter a-stem declension of ධීර (dhī́ra)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	ධීරම් dhī́ram	ධීරෙ dhī́re	ධීරාණි / ධීරා¹ dhī́rāṇi / dhī́rā¹
Vocative	ධීර dhī́ra	ධීරෙ dhī́re	ධීරාණි / ධීරා¹ dhī́rāṇi / dhī́rā¹
Accusative	ධීරම් dhī́ram	ධීරෙ dhī́re	ධීරාණි / ධීරා¹ dhī́rāṇi / dhī́rā¹
Instrumental	ධීරෙණ dhī́reṇa	ධීරාභ්‍යාම් dhī́rābhyām	ධීරෛඃ / ධීරෙභිඃ¹ dhī́raiḥ / dhī́rebhiḥ¹
Dative	ධීරාය dhī́rāya	ධීරාභ්‍යාම් dhī́rābhyām	ධීරෙභ්‍යඃ dhī́rebhyaḥ
Ablative	ධීරාත් dhī́rāt	ධීරාභ්‍යාම් dhī́rābhyām	ධීරෙභ්‍යඃ dhī́rebhyaḥ
Genitive	ධීරස්‍ය dhī́rasya	ධීරයොඃ dhī́rayoḥ	ධීරාණාම් dhī́rāṇām
Locative	ධීරෙ dhī́re	ධීරයොඃ dhī́rayoḥ	ධීරෙෂු dhī́reṣu
Notes	¹Vedic

Etymology 3

Noun

ධීර • (dhī́ra) stem, m

1. Sinhalese script form of धीर (“ocean”)

Declension

Masculine a-stem declension of ධීර (dhī́ra)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	ධීරඃ dhī́raḥ	ධීරෞ / ධීරා¹ dhī́rau / dhī́rā¹	ධීරාඃ / ධීරාසඃ¹ dhī́rāḥ / dhī́rāsaḥ¹
Vocative	ධීර dhī́ra	ධීරෞ / ධීරා¹ dhī́rau / dhī́rā¹	ධීරාඃ / ධීරාසඃ¹ dhī́rāḥ / dhī́rāsaḥ¹
Accusative	ධීරම් dhī́ram	ධීරෞ / ධීරා¹ dhī́rau / dhī́rā¹	ධීරාන් dhī́rān
Instrumental	ධීරෙණ dhī́reṇa	ධීරාභ්‍යාම් dhī́rābhyām	ධීරෛඃ / ධීරෙභිඃ¹ dhī́raiḥ / dhī́rebhiḥ¹
Dative	ධීරාය dhī́rāya	ධීරාභ්‍යාම් dhī́rābhyām	ධීරෙභ්‍යඃ dhī́rebhyaḥ
Ablative	ධීරාත් dhī́rāt	ධීරාභ්‍යාම් dhī́rābhyām	ධීරෙභ්‍යඃ dhī́rebhyaḥ
Genitive	ධීරස්‍ය dhī́rasya	ධීරයොඃ dhī́rayoḥ	ධීරාණාම් dhī́rāṇām
Locative	ධීරෙ dhī́re	ධීරයොඃ dhī́rayoḥ	ධීරෙෂු dhī́reṣu
Notes	¹Vedic

Etymology 4

Noun

ධීර • (dhī́ra) stem, n

1. Sinhalese script form of धीर (“saffron”)

Usage notes

In compounds, this meaning cannot always be distinguished from that of 'wise' etc.

Declension

Neuter a-stem declension of ධීර (dhī́ra)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	ධීරම් dhī́ram	ධීරෙ dhī́re	ධීරාණි / ධීරා¹ dhī́rāṇi / dhī́rā¹
Vocative	ධීර dhī́ra	ධීරෙ dhī́re	ධීරාණි / ධීරා¹ dhī́rāṇi / dhī́rā¹
Accusative	ධීරම් dhī́ram	ධීරෙ dhī́re	ධීරාණි / ධීරා¹ dhī́rāṇi / dhī́rā¹
Instrumental	ධීරෙණ dhī́reṇa	ධීරාභ්‍යාම් dhī́rābhyām	ධීරෛඃ / ධීරෙභිඃ¹ dhī́raiḥ / dhī́rebhiḥ¹
Dative	ධීරාය dhī́rāya	ධීරාභ්‍යාම් dhī́rābhyām	ධීරෙභ්‍යඃ dhī́rebhyaḥ
Ablative	ධීරාත් dhī́rāt	ධීරාභ්‍යාම් dhī́rābhyām	ධීරෙභ්‍යඃ dhī́rebhyaḥ
Genitive	ධීරස්‍ය dhī́rasya	ධීරයොඃ dhī́rayoḥ	ධීරාණාම් dhī́rāṇām
Locative	ධීරෙ dhī́re	ධීරයොඃ dhī́rayoḥ	ධීරෙෂු dhī́reṣu
Notes	¹Vedic