सृप्रवन्धुर

Sanskrit

Alternative forms

Alternative scripts

• সৃপ্ৰৱন্ধুৰ (Assamese script)
• ᬲᬺᬧ᭄ᬭᬯᬦ᭄ᬥᬸᬭ (Balinese script)
• সৃপ্রবন্ধুর (Bengali script)
• 𑰭𑰴𑰢𑰿𑰨𑰪𑰡𑰿𑰠𑰲𑰨 (Bhaiksuki script)
• 𑀲𑀾𑀧𑁆𑀭𑀯𑀦𑁆𑀥𑀼𑀭 (Brahmi script)
• သၖပြဝန္ဓုရ (Burmese script)
• સૃપ્રવન્ધુર (Gujarati script)
• ਸ੍ਰਪ੍ਰਵਨ੍ਧੁਰ (Gurmukhi script)
• 𑌸𑍃𑌪𑍍𑌰𑌵𑌨𑍍𑌧𑍁𑌰 (Grantha script)
• ꦱꦽꦥꦿꦮꦤ꧀ꦣꦸꦫ (Javanese script)
• 𑂮𑃂𑂣𑂹𑂩𑂫𑂢𑂹𑂡𑂳𑂩 (Kaithi script)
• ಸೃಪ್ರವನ್ಧುರ (Kannada script)
• ស្ឫប្រវន្ធុរ (Khmer script)
• ສ຺ຣິປ຺ຣວນ຺ຘຸຣ (Lao script)
• സൃപ്രവന്ധുര (Malayalam script)
• ᠰᡵᡳᢒᡵᠠᠸᠠᠨᢡᡠᡵᠠ (Manchu script)
• 𑘭𑘵𑘢𑘿𑘨𑘪𑘡𑘿𑘠𑘳𑘨 (Modi script)
• ᠰᠷᠢᢒᠷᠠᠸᠠᠨᢑᠾᠤᠷᠠ᠋ (Mongolian script)
• 𑧍𑧖𑧂𑧠𑧈𑧊𑧁𑧠𑧀𑧔𑧈 (Nandinagari script)
• 𑐳𑐺𑐥𑑂𑐬𑐰𑐣𑑂𑐢𑐸𑐬 (Newa script)
• ସୃପ୍ରଵନ୍ଧୁର (Odia script)
• ꢱꢺꢦ꣄ꢬꢮꢥ꣄ꢤꢸꢬ (Saurashtra script)
• 𑆱𑆸𑆥𑇀𑆫𑆮𑆤𑇀𑆣𑆶𑆫 (Sharada script)
• 𑖭𑖴𑖢𑖿𑖨𑖪𑖡𑖿𑖠𑖲𑖨 (Siddham script)
• සෘප්‍රවන්‍ධුර (Sinhalese script)
• 𑪁𑩙𑩰 𑪙𑩼𑩾𑩯 𑪙𑩮𑩒𑩼 (Soyombo script)
• 𑚨𑚞𑚶𑚤𑚦𑚝𑚶𑚜𑚰𑚤 (Takri script)
• ஸ்ரிப்ரவந்து⁴ர (Tamil script)
• సృప్రవన్ధుర (Telugu script)
• สฺฤปฺรวนฺธุร (Thai script)
• སྲྀ་པྲ་ཝ་ནྡྷུ་ར (Tibetan script)
• 𑒮𑒵𑒣𑓂𑒩𑒫𑒢𑓂𑒡𑒳𑒩 (Tirhuta script)
• 𑨰𑨼𑨉𑨞𑩇𑨫𑨭𑨝𑩇𑨜𑨃𑨫 (Zanabazar Square script)

Etymology

Compound of सृप्र (sṛprá, “smooth”) +‎ वन्धुर (vandhúra, “a charioteer's seat”).

Pronunciation

• (Vedic) IPA^(key): /sr̩p.ɾɐ.ʋɐn.dʱú.ɾɐ/
• (Classical Sanskrit) IPA^(key): /s̪r̩p.ɾɐ.ʋɐn̪ˈd̪ʱu.ɾɐ/

Adjective

सृप्रवन्धुर • (sṛpravandhúra) stem

1. having a smooth seat (at the chariot of the Aśvins)
   • c. 1700 BCE – 1200 BCE, Ṛgveda 1.181.3:

     आ वां॒ रथो॒ऽवनि॒र्न प्र॒वत्वा॑न्त्सृ॒प्रव॑न्धुरः सुवि॒ताय॑ गम्याः।
     वृष्ण॑: स्थातारा॒ मन॑सो॒ जवी॑यानहम्पू॒र्वो य॑ज॒तो धि॑ष्ण्या॒ यः॥

     ā́ vāṃ ráthoʼvánirná pravátvāntsṛprávandhuraḥ suvitā́ya gamyāḥ.
     vṛ́ṣṇa: sthātārā mánaso jávīyānahampūrvó yajató dhiṣṇyā yáḥ.

     Your chariot is like a torrent rushing downward: may it come nigh, smooth-seated, for our welfare,-- chariot holy, strong, that ever would be foremost, thought-swift, which you, for whom we long, have mounted.

Declension

Masculine a-stem declension of सृप्रवन्धुर (sṛpravandhúra)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	सृप्रवन्धुरः sṛpravandhúraḥ	सृप्रवन्धुरौ / सृप्रवन्धुरा¹ sṛpravandhúrau / sṛpravandhúrā¹	सृप्रवन्धुराः / सृप्रवन्धुरासः¹ sṛpravandhúrāḥ / sṛpravandhúrāsaḥ¹
Vocative	सृप्रवन्धुर sṛ́pravandhura	सृप्रवन्धुरौ / सृप्रवन्धुरा¹ sṛ́pravandhurau / sṛ́pravandhurā¹	सृप्रवन्धुराः / सृप्रवन्धुरासः¹ sṛ́pravandhurāḥ / sṛ́pravandhurāsaḥ¹
Accusative	सृप्रवन्धुरम् sṛpravandhúram	सृप्रवन्धुरौ / सृप्रवन्धुरा¹ sṛpravandhúrau / sṛpravandhúrā¹	सृप्रवन्धुरान् sṛpravandhúrān
Instrumental	सृप्रवन्धुरेण sṛpravandhúreṇa	सृप्रवन्धुराभ्याम् sṛpravandhúrābhyām	सृप्रवन्धुरैः / सृप्रवन्धुरेभिः¹ sṛpravandhúraiḥ / sṛpravandhúrebhiḥ¹
Dative	सृप्रवन्धुराय sṛpravandhúrāya	सृप्रवन्धुराभ्याम् sṛpravandhúrābhyām	सृप्रवन्धुरेभ्यः sṛpravandhúrebhyaḥ
Ablative	सृप्रवन्धुरात् sṛpravandhúrāt	सृप्रवन्धुराभ्याम् sṛpravandhúrābhyām	सृप्रवन्धुरेभ्यः sṛpravandhúrebhyaḥ
Genitive	सृप्रवन्धुरस्य sṛpravandhúrasya	सृप्रवन्धुरयोः sṛpravandhúrayoḥ	सृप्रवन्धुराणाम् sṛpravandhúrāṇām
Locative	सृप्रवन्धुरे sṛpravandhúre	सृप्रवन्धुरयोः sṛpravandhúrayoḥ	सृप्रवन्धुरेषु sṛpravandhúreṣu
Notes	¹Vedic

Feminine ā-stem declension of सृप्रवन्धुरा (sṛpravandhúrā)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	सृप्रवन्धुरा sṛpravandhúrā	सृप्रवन्धुरे sṛpravandhúre	सृप्रवन्धुराः sṛpravandhúrāḥ
Vocative	सृप्रवन्धुरे sṛ́pravandhure	सृप्रवन्धुरे sṛ́pravandhure	सृप्रवन्धुराः sṛ́pravandhurāḥ
Accusative	सृप्रवन्धुराम् sṛpravandhúrām	सृप्रवन्धुरे sṛpravandhúre	सृप्रवन्धुराः sṛpravandhúrāḥ
Instrumental	सृप्रवन्धुरया / सृप्रवन्धुरा¹ sṛpravandhúrayā / sṛpravandhúrā¹	सृप्रवन्धुराभ्याम् sṛpravandhúrābhyām	सृप्रवन्धुराभिः sṛpravandhúrābhiḥ
Dative	सृप्रवन्धुरायै sṛpravandhúrāyai	सृप्रवन्धुराभ्याम् sṛpravandhúrābhyām	सृप्रवन्धुराभ्यः sṛpravandhúrābhyaḥ
Ablative	सृप्रवन्धुरायाः / सृप्रवन्धुरायै² sṛpravandhúrāyāḥ / sṛpravandhúrāyai²	सृप्रवन्धुराभ्याम् sṛpravandhúrābhyām	सृप्रवन्धुराभ्यः sṛpravandhúrābhyaḥ
Genitive	सृप्रवन्धुरायाः / सृप्रवन्धुरायै² sṛpravandhúrāyāḥ / sṛpravandhúrāyai²	सृप्रवन्धुरयोः sṛpravandhúrayoḥ	सृप्रवन्धुराणाम् sṛpravandhúrāṇām
Locative	सृप्रवन्धुरायाम् sṛpravandhúrāyām	सृप्रवन्धुरयोः sṛpravandhúrayoḥ	सृप्रवन्धुरासु sṛpravandhúrāsu
Notes	¹Vedic ²Brāhmaṇas

Neuter a-stem declension of सृप्रवन्धुर (sṛpravandhúra)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	सृप्रवन्धुरम् sṛpravandhúram	सृप्रवन्धुरे sṛpravandhúre	सृप्रवन्धुराणि / सृप्रवन्धुरा¹ sṛpravandhúrāṇi / sṛpravandhúrā¹
Vocative	सृप्रवन्धुर sṛ́pravandhura	सृप्रवन्धुरे sṛ́pravandhure	सृप्रवन्धुराणि / सृप्रवन्धुरा¹ sṛ́pravandhurāṇi / sṛ́pravandhurā¹
Accusative	सृप्रवन्धुरम् sṛpravandhúram	सृप्रवन्धुरे sṛpravandhúre	सृप्रवन्धुराणि / सृप्रवन्धुरा¹ sṛpravandhúrāṇi / sṛpravandhúrā¹
Instrumental	सृप्रवन्धुरेण sṛpravandhúreṇa	सृप्रवन्धुराभ्याम् sṛpravandhúrābhyām	सृप्रवन्धुरैः / सृप्रवन्धुरेभिः¹ sṛpravandhúraiḥ / sṛpravandhúrebhiḥ¹
Dative	सृप्रवन्धुराय sṛpravandhúrāya	सृप्रवन्धुराभ्याम् sṛpravandhúrābhyām	सृप्रवन्धुरेभ्यः sṛpravandhúrebhyaḥ
Ablative	सृप्रवन्धुरात् sṛpravandhúrāt	सृप्रवन्धुराभ्याम् sṛpravandhúrābhyām	सृप्रवन्धुरेभ्यः sṛpravandhúrebhyaḥ
Genitive	सृप्रवन्धुरस्य sṛpravandhúrasya	सृप्रवन्धुरयोः sṛpravandhúrayoḥ	सृप्रवन्धुराणाम् sṛpravandhúrāṇām
Locative	सृप्रवन्धुरे sṛpravandhúre	सृप्रवन्धुरयोः sṛpravandhúrayoḥ	सृप्रवन्धुरेषु sṛpravandhúreṣu
Notes	¹Vedic

References

• Monier Williams (1899) “सृप्रवन्धुर”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 1245.