सुप्त

Hindi

Etymology

Learned borrowing from Sanskrit सुप्त (supta).

Pronunciation

• (Delhi) IPA^(key): /sʊpt̪/
• Rhymes: -ʊpt̪

Adjective

सुप्त • (supt) (indeclinable)

1. asleep, sleeping
2. inert
3. numbed, insensible

Synonyms

• (asleep): सोया हुआ (soyā huā), शयित (śayit), निद्रित (nidrit), सनिद्र (sanidra), निद्राभिभूत (nidrābhibhūt)
• (inert): सुस्त (sust)
• (numbed): सुन्न (sunn)

Antonyms

• जाग्रत (jāgrat)
• जागा हुआ (jāgā huā)
• सजग (sajag)

Derived terms

• सुप्तावस्था (suptāvasthā)

References

• McGregor, Ronald Stuart (1993) “सुप्त”, in The Oxford Hindi-English Dictionary, London: Oxford University Press
• Dāsa, Śyāmasundara (1965–1975) “सुप्त”, in Hindī Śabdasāgara [lit. Sea of Hindi words] (in Hindi), Kashi [Varanasi]: Nagari Pracarini Sabha

Sanskrit

Alternative scripts

Alternative scripts

• সুপ্ত (Assamese script)
• ᬲᬸᬧ᭄ᬢ (Balinese script)
• সুপ্ত (Bengali script)
• 𑰭𑰲𑰢𑰿𑰝 (Bhaiksuki script)
• 𑀲𑀼𑀧𑁆𑀢 (Brahmi script)
• သုပ္တ (Burmese script)
• સુપ્ત (Gujarati script)
• ਸੁਪ੍ਤ (Gurmukhi script)
• 𑌸𑍁𑌪𑍍𑌤 (Grantha script)
• ꦱꦸꦥ꧀ꦠ (Javanese script)
• 𑂮𑂳𑂣𑂹𑂞 (Kaithi script)
• ಸುಪ್ತ (Kannada script)
• សុប្ត (Khmer script)
• ສຸປ຺ຕ (Lao script)
• സുപ്ത (Malayalam script)
• ᠰᡠᢒᢠᠠ (Manchu script)
• 𑘭𑘳𑘢𑘿𑘝 (Modi script)
• ᠰᠤᢒᢐᠠ᠋ (Mongolian script)
• 𑧍𑧔𑧂𑧠𑦽 (Nandinagari script)
• 𑐳𑐸𑐥𑑂𑐟 (Newa script)
• ସୁପ୍ତ (Odia script)
• ꢱꢸꢦ꣄ꢡ (Saurashtra script)
• 𑆱𑆶𑆥𑇀𑆠 (Sharada script)
• 𑖭𑖲𑖢𑖿𑖝 (Siddham script)
• සුප‍්ත (Sinhalese script)
• 𑪁𑩒𑩰 𑪙𑩫 (Soyombo script)
• 𑚨𑚰𑚞𑚶𑚙 (Takri script)
• ஸுப்த (Tamil script)
• సుప్త (Telugu script)
• สุปฺต (Thai script)
• སུ་པྟ (Tibetan script)
• 𑒮𑒳𑒣𑓂𑒞 (Tirhuta script)
• 𑨰𑨃𑨞𑩇𑨙 (Zanabazar Square script)

Etymology

From Proto-Indo-Iranian *suptás, from Proto-Indo-European *sup-tó-s, from *swep- (“to sleep”). Cognate with Middle Persian hwptk (xuftag) (whence Persian خفته (xofte, “asleep, dormant”)), Parthian [script needed] (xuft, “asleep”), Gilaki خفت (xuft), Sogdian [script needed] (՚wβṭyy), Pashto ويده (widë, “asleep”).

Pronunciation

• (Vedic) IPA^(key): /sup.tɐ́/, [sup̚.tɐ́]
• (Classical Sanskrit) IPA^(key): /s̪up.t̪ɐ/, [s̪up̚.t̪ɐ]

Adjective

सुप्त • (suptá) stem

1. asleep, fallen asleep
   • c. 1200 BCE – 800 BCE, Śukla-Yajurveda (Vājasenayi Saṃhitā) 34.1:

     यज्जाग्रतो दूरमुदैति दैवं तदु सुप्तस्य तथैवैति ।
     दूरंगमं ज्योतिषां ज्योतिरेकं तन्मे मनः शिवसंकल्पमस्तु ॥

     yajjāgrato dūramudaiti daivaṃ tadu suptasya tathaivaiti.
     dūraṃgamaṃ jyotiṣāṃ jyotirekaṃ tanme manaḥ śivasaṃkalpamastu.

     That which is divine and mounts far when man is waking, and which returns to him when he is asleep,
     The one light among the many lights that goeth to a distance, may that mind of mine, be moved by the right intention.

2. resting, inactive, dull, latent
3. (in compounds) paralysed, numbed

Declension

Masculine a-stem declension of सुप्त

	singular	dual	plural
nominative	सुप्तः (suptáḥ)	सुप्तौ (suptaú) सुप्ता¹ (suptā́¹)	सुप्ताः (suptā́ḥ) सुप्तासः¹ (suptā́saḥ¹)
vocative	सुप्त (súpta)	सुप्तौ (súptau) सुप्ता¹ (súptā¹)	सुप्ताः (súptāḥ) सुप्तासः¹ (súptāsaḥ¹)
accusative	सुप्तम् (suptám)	सुप्तौ (suptaú) सुप्ता¹ (suptā́¹)	सुप्तान् (suptā́n)
instrumental	सुप्तेन (supténa)	सुप्ताभ्याम् (suptā́bhyām)	सुप्तैः (suptaíḥ) सुप्तेभिः¹ (suptébhiḥ¹)
dative	सुप्ताय (suptā́ya)	सुप्ताभ्याम् (suptā́bhyām)	सुप्तेभ्यः (suptébhyaḥ)
ablative	सुप्तात् (suptā́t)	सुप्ताभ्याम् (suptā́bhyām)	सुप्तेभ्यः (suptébhyaḥ)
genitive	सुप्तस्य (suptásya)	सुप्तयोः (suptáyoḥ)	सुप्तानाम् (suptā́nām)
locative	सुप्ते (supté)	सुप्तयोः (suptáyoḥ)	सुप्तेषु (suptéṣu)

• ¹Vedic

Feminine ā-stem declension of सुप्ता

	singular	dual	plural
nominative	सुप्ता (suptā́)	सुप्ते (supté)	सुप्ताः (suptā́ḥ)
vocative	सुप्ते (súpte)	सुप्ते (súpte)	सुप्ताः (súptāḥ)
accusative	सुप्ताम् (suptā́m)	सुप्ते (supté)	सुप्ताः (suptā́ḥ)
instrumental	सुप्तया (suptáyā) सुप्ता¹ (suptā́¹)	सुप्ताभ्याम् (suptā́bhyām)	सुप्ताभिः (suptā́bhiḥ)
dative	सुप्तायै (suptā́yai)	सुप्ताभ्याम् (suptā́bhyām)	सुप्ताभ्यः (suptā́bhyaḥ)
ablative	सुप्तायाः (suptā́yāḥ) सुप्तायै² (suptā́yai²)	सुप्ताभ्याम् (suptā́bhyām)	सुप्ताभ्यः (suptā́bhyaḥ)
genitive	सुप्तायाः (suptā́yāḥ) सुप्तायै² (suptā́yai²)	सुप्तयोः (suptáyoḥ)	सुप्तानाम् (suptā́nām)
locative	सुप्तायाम् (suptā́yām)	सुप्तयोः (suptáyoḥ)	सुप्तासु (suptā́su)

• ¹Vedic
• ²Brāhmaṇas

Neuter a-stem declension of सुप्त

	singular	dual	plural
nominative	सुप्तम् (suptám)	सुप्ते (supté)	सुप्तानि (suptā́ni) सुप्ता¹ (suptā́¹)
vocative	सुप्त (súpta)	सुप्ते (súpte)	सुप्तानि (súptāni) सुप्ता¹ (súptā¹)
accusative	सुप्तम् (suptám)	सुप्ते (supté)	सुप्तानि (suptā́ni) सुप्ता¹ (suptā́¹)
instrumental	सुप्तेन (supténa)	सुप्ताभ्याम् (suptā́bhyām)	सुप्तैः (suptaíḥ) सुप्तेभिः¹ (suptébhiḥ¹)
dative	सुप्ताय (suptā́ya)	सुप्ताभ्याम् (suptā́bhyām)	सुप्तेभ्यः (suptébhyaḥ)
ablative	सुप्तात् (suptā́t)	सुप्ताभ्याम् (suptā́bhyām)	सुप्तेभ्यः (suptébhyaḥ)
genitive	सुप्तस्य (suptásya)	सुप्तयोः (suptáyoḥ)	सुप्तानाम् (suptā́nām)
locative	सुप्ते (supté)	सुप्तयोः (suptáyoḥ)	सुप्तेषु (suptéṣu)

• ¹Vedic

Derived terms

• सुषुप्त (súṣupta)

Related terms

• स्वप्न (svapna)
• स्वपति (svapati)

Descendants

• Pali: sutta
• Prakrit: 𑀲𑀼𑀢𑁆𑀢 (sutta)
  • Hindi: सूतना (sūtnā, “to sleep”, verb)
  • Old Marwari: सुतो (suto)
  • Romani: suto
  • Sindhi: suto

    Arabic script: سُتو

    Devanagari script: सुतो

• → Kannada: ಸುಪ್ತ (supta)

Further reading

• Monier Williams (1899) “सुप्त”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 1230.
• Apte, Vaman Shivram (1890) “सुप्त”, in The practical Sanskrit-English dictionary, Poona: Prasad Prakashan