सदृश
Sanskrit
[edit]Alternative scripts
[edit]Alternative scripts
- সদৃশ (Assamese script)
- ᬲᬤᬺᬰ (Balinese script)
- সদৃশ (Bengali script)
- 𑰭𑰟𑰴𑰫 (Bhaiksuki script)
- 𑀲𑀤𑀾𑀰 (Brahmi script)
- သဒၖၐ (Burmese script)
- સદૃશ (Gujarati script)
- ਸਦ੍ਰਸ਼ (Gurmukhi script)
- 𑌸𑌦𑍃𑌶 (Grantha script)
- ꦱꦢꦽꦯ (Javanese script)
- 𑂮𑂠𑃂𑂬 (Kaithi script)
- ಸದೃಶ (Kannada script)
- សទ្ឫឝ (Khmer script)
- ສທ຺ຣິຨ (Lao script)
- സദൃശ (Malayalam script)
- ᠰᠠᡩᡵᡳᡧᠠ (Manchu script)
- 𑘭𑘟𑘵𑘫 (Modi script)
- ᠰᠠᢑᠷᠢᠱᠠ᠋ (Mongolian script)
- 𑧍𑦿𑧖𑧋 (Nandinagari script)
- 𑐳𑐡𑐺𑐱 (Newa script)
- ସଦୃଶ (Odia script)
- ꢱꢣꢺꢯ (Saurashtra script)
- 𑆱𑆢𑆸𑆯 (Sharada script)
- 𑖭𑖟𑖴𑖫 (Siddham script)
- සදෘශ (Sinhalese script)
- 𑪁𑩭𑩙𑩿 (Soyombo script)
- 𑚨𑚛𑚧 (Takri script)
- ஸத்³ரிஶ (Tamil script)
- సదృశ (Telugu script)
- สทฺฤศ (Thai script)
- ས་དྲྀ་ཤ (Tibetan script)
- 𑒮𑒠𑒵𑒬 (Tirhuta script)
- 𑨰𑨛𑨼𑨉𑨮 (Zanabazar Square script)
Etymology
[edit]From Proto-Indo-European *sm̥-dŕ̥ḱ-o-s, from the zero grades of *sem- (“one, same”) and *derḱ- (“to see”) respectively. By surface analysis, स- (sa-) + दृश (dṛśa). Compare also सदृश् (sadṛ́ś).
Pronunciation
[edit]Adjective
[edit]सदृश • (sadṛ́śa) stem
- like, similar to, resembling
- c. 1700 BCE – 1200 BCE, Ṛgveda 6.47.21:
- दिवे दिवे सदृशीर् अन्यम् अर्धं कृष्णा असेधद् अप सद्मनो जाः ।
अहन् दासा वृषभो वस्नयन्तोद-व्रजे वर्चिनं शम्बरं च ॥- dive dive sadṛśīr anyam ardhaṃ kṛṣṇā asedhad apa sadmano jāḥ.
ahan dāsā vṛṣabho vasnayantoda-vraje varcinaṃ śambaraṃ ca. - Day after day he drove them far from their seat, from place to place, those darksome creatures who were all alike.
The Hero slew the meanly-huckstering Dāsas, Varcin and Śambara, where the waters gather.
- dive dive sadṛśīr anyam ardhaṃ kṛṣṇā asedhad apa sadmano jāḥ.
- दिवे दिवे सदृशीर् अन्यम् अर्धं कृष्णा असेधद् अप सद्मनो जाः ।
- c. 500 BCE – 100 BCE, Rāmāyaṇa 1.1.18:
- विष्णुना सदृशो वीर्ये सोमवत् प्रियदर्शनः ।
कालाग्निसदृशः क्रोधे क्षमया पृथिवीसमः ॥- viṣṇunā sadṛśo vīrye somavat priyadarśanaḥ.
kālāgnisadṛśaḥ krodhe kṣamayā pṛthivīsamaḥ. - He is like Viṣṇu in bravery, and beautiful like the moon;
he is like the destructive fire in anger, and like the Earth in patience.
- viṣṇunā sadṛśo vīrye somavat priyadarśanaḥ.
- विष्णुना सदृशो वीर्ये सोमवत् प्रियदर्शनः ।
- conformable, suitable, fit, proper, right, worthy
Declension
[edit]| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | सदृशः (sadṛ́śaḥ) | सदृशौ (sadṛ́śau) सदृशा¹ (sadṛ́śā¹) |
सदृशाः (sadṛ́śāḥ) सदृशासः¹ (sadṛ́śāsaḥ¹) |
| vocative | सदृश (sádṛśa) | सदृशौ (sádṛśau) सदृशा¹ (sádṛśā¹) |
सदृशाः (sádṛśāḥ) सदृशासः¹ (sádṛśāsaḥ¹) |
| accusative | सदृशम् (sadṛ́śam) | सदृशौ (sadṛ́śau) सदृशा¹ (sadṛ́śā¹) |
सदृशान् (sadṛ́śān) |
| instrumental | सदृशेन (sadṛ́śena) | सदृशाभ्याम् (sadṛ́śābhyām) | सदृशैः (sadṛ́śaiḥ) सदृशेभिः¹ (sadṛ́śebhiḥ¹) |
| dative | सदृशाय (sadṛ́śāya) | सदृशाभ्याम् (sadṛ́śābhyām) | सदृशेभ्यः (sadṛ́śebhyaḥ) |
| ablative | सदृशात् (sadṛ́śāt) | सदृशाभ्याम् (sadṛ́śābhyām) | सदृशेभ्यः (sadṛ́śebhyaḥ) |
| genitive | सदृशस्य (sadṛ́śasya) | सदृशयोः (sadṛ́śayoḥ) | सदृशानाम् (sadṛ́śānām) |
| locative | सदृशे (sadṛ́śe) | सदृशयोः (sadṛ́śayoḥ) | सदृशेषु (sadṛ́śeṣu) |
- ¹Vedic
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | सदृशी (sadṛ́śī) | सदृश्यौ (sadṛ́śyau) सदृशी¹ (sadṛ́śī¹) |
सदृश्यः (sadṛ́śyaḥ) सदृशीः¹ (sadṛ́śīḥ¹) |
| vocative | सदृशि (sádṛśi) | सदृश्यौ (sádṛśyau) सदृशी¹ (sádṛśī¹) |
सदृश्यः (sádṛśyaḥ) सदृशीः¹ (sádṛśīḥ¹) |
| accusative | सदृशीम् (sadṛ́śīm) | सदृश्यौ (sadṛ́śyau) सदृशी¹ (sadṛ́śī¹) |
सदृशीः (sadṛ́śīḥ) |
| instrumental | सदृश्या (sadṛ́śyā) | सदृशीभ्याम् (sadṛ́śībhyām) | सदृशीभिः (sadṛ́śībhiḥ) |
| dative | सदृश्यै (sadṛ́śyai) | सदृशीभ्याम् (sadṛ́śībhyām) | सदृशीभ्यः (sadṛ́śībhyaḥ) |
| ablative | सदृश्याः (sadṛ́śyāḥ) सदृश्यै² (sadṛ́śyai²) |
सदृशीभ्याम् (sadṛ́śībhyām) | सदृशीभ्यः (sadṛ́śībhyaḥ) |
| genitive | सदृश्याः (sadṛ́śyāḥ) सदृश्यै² (sadṛ́śyai²) |
सदृश्योः (sadṛ́śyoḥ) | सदृशीनाम् (sadṛ́śīnām) |
| locative | सदृश्याम् (sadṛ́śyām) | सदृश्योः (sadṛ́śyoḥ) | सदृशीषु (sadṛ́śīṣu) |
- ¹Vedic
- ²Brāhmaṇas
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | सदृशम् (sadṛ́śam) | सदृशे (sadṛ́śe) | सदृशानि (sadṛ́śāni) सदृशा¹ (sadṛ́śā¹) |
| vocative | सदृश (sádṛśa) | सदृशे (sádṛśe) | सदृशानि (sádṛśāni) सदृशा¹ (sádṛśā¹) |
| accusative | सदृशम् (sadṛ́śam) | सदृशे (sadṛ́śe) | सदृशानि (sadṛ́śāni) सदृशा¹ (sadṛ́śā¹) |
| instrumental | सदृशेन (sadṛ́śena) | सदृशाभ्याम् (sadṛ́śābhyām) | सदृशैः (sadṛ́śaiḥ) सदृशेभिः¹ (sadṛ́śebhiḥ¹) |
| dative | सदृशाय (sadṛ́śāya) | सदृशाभ्याम् (sadṛ́śābhyām) | सदृशेभ्यः (sadṛ́śebhyaḥ) |
| ablative | सदृशात् (sadṛ́śāt) | सदृशाभ्याम् (sadṛ́śābhyām) | सदृशेभ्यः (sadṛ́śebhyaḥ) |
| genitive | सदृशस्य (sadṛ́śasya) | सदृशयोः (sadṛ́śayoḥ) | सदृशानाम् (sadṛ́śānām) |
| locative | सदृशे (sadṛ́śe) | सदृशयोः (sadṛ́śayoḥ) | सदृशेषु (sadṛ́śeṣu) |
- ¹Vedic
Descendants
[edit]- Niya Prakrit: 𐨯𐨟𐨿𐨪𐨁𐨭 (satriśa)
- Pali: sadisa, sarisa
- Prakrit: 𑀲𑀤𑀺𑀲 (sadisa), 𑀲𑀭𑀺𑀲 (sarisa)
- → Telugu: సరి (sari)
References
[edit]- Monier Williams (1899) “सदृश”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 1140/1.