शिक्षति

Sanskrit

Etymology

Etymology tree

Proto-Indo-European *ḱek-der.

Proto-Indo-Iranian *ćíkšati

Sanskrit शिक्षति (śikṣati)

Inherited from Proto-Indo-Iranian *ćíkšati, from Proto-Indo-European *ḱek-. Cognate with Avestan 𐬯𐬌𐬑𐬱𐬆𐬨𐬥𐬀 (sixšəmna, “learned”), 𐬯𐬌𐬑𐬱𐬀𐬌𐬌𐬀 (sixšaiia, “to be learned”).

Pronunciation

• (Vedic) IPA^(key): /ɕík.ʂɐ.ti/
• (Classical Sanskrit) IPA^(key): /ˈɕik.ʂɐ.t̪i/

Verb

शिक्ष॑ति • (śíkṣati) third-singular indicative (class 1, type P, root शिक्ष्)

1. to learn, acquire knowledge
2. to study
3. to wish to be able

Conjugation

Present: शिक्षति (śíkṣati), शिक्षते (śíkṣate)
	Active			Mediopassive
	Singular	Dual	Plural	Singular	Dual	Plural
Indicative
Third	शिक्षति śíkṣati	शिक्षतः śíkṣataḥ	शिक्षन्ति śíkṣanti	शिक्षते śíkṣate	शिक्षेते śíkṣete	शिक्षन्ते śíkṣante
Second	शिक्षसि śíkṣasi	शिक्षथः śíkṣathaḥ	शिक्षथ śíkṣatha	शिक्षसे śíkṣase	शिक्षेथे śíkṣethe	शिक्षध्वे śíkṣadhve
First	शिक्षामि śíkṣāmi	शिक्षावः śíkṣāvaḥ	शिक्षामः / शिक्षामसि¹ śíkṣāmaḥ / śíkṣāmasi¹	शिक्षे śíkṣe	शिक्षावहे śíkṣāvahe	शिक्षामहे śíkṣāmahe
Imperative
Third	शिक्षतु śíkṣatu	शिक्षताम् śíkṣatām	शिक्षन्तु śíkṣantu	शिक्षताम् śíkṣatām	शिक्षेताम् śíkṣetām	शिक्षन्ताम् śíkṣantām
Second	शिक्ष śíkṣa	शिक्षतम् śíkṣatam	शिक्षत śíkṣata	शिक्षस्व śíkṣasva	शिक्षेथाम् śíkṣethām	शिक्षध्वम् śíkṣadhvam
First	शिक्षाणि śíkṣāṇi	शिक्षाव śíkṣāva	शिक्षाम śíkṣāma	शिक्षै śíkṣai	शिक्षावहै śíkṣāvahai	शिक्षामहै śíkṣāmahai
Optative/Potential
Third	शिक्षेत् śíkṣet	शिक्षेताम् śíkṣetām	शिक्षेयुः śíkṣeyuḥ	शिक्षेत śíkṣeta	शिक्षेयाताम् śíkṣeyātām	शिक्षेरन् śíkṣeran
Second	शिक्षेः śíkṣeḥ	शिक्षेतम् śíkṣetam	शिक्षेत śíkṣeta	शिक्षेथाः śíkṣethāḥ	शिक्षेयाथाम् śíkṣeyāthām	शिक्षेध्वम् śíkṣedhvam
First	शिक्षेयम् śíkṣeyam	शिक्षेव śíkṣeva	शिक्षेम śíkṣema	शिक्षेय śíkṣeya	शिक्षेवहि śíkṣevahi	शिक्षेमहि śíkṣemahi
Subjunctive
Third	शिक्षात् / शिक्षाति śíkṣāt / śíkṣāti	शिक्षातः śíkṣātaḥ	शिक्षान् śíkṣān	शिक्षाते / शिक्षातै śíkṣāte / śíkṣātai	शिक्षैते śíkṣaite	शिक्षन्त / शिक्षान्तै śíkṣanta / śíkṣāntai
Second	शिक्षाः / शिक्षासि śíkṣāḥ / śíkṣāsi	शिक्षाथः śíkṣāthaḥ	शिक्षाथ śíkṣātha	शिक्षासे / शिक्षासै śíkṣāse / śíkṣāsai	शिक्षैथे śíkṣaithe	शिक्षाध्वै śíkṣādhvai
First	शिक्षाणि śíkṣāṇi	शिक्षाव śíkṣāva	शिक्षाम śíkṣāma	शिक्षै śíkṣai	शिक्षावहै śíkṣāvahai	शिक्षामहै śíkṣāmahai
Participles
	शिक्षत् śíkṣat			शिक्षमाण śíkṣamāṇa
Notes	The subjunctive is only used in Vedic Sanskrit. ¹Vedic

Imperfect: अशिक्षत् (áśikṣat), अशिक्षत (áśikṣata)
	Active			Mediopassive
	Singular	Dual	Plural	Singular	Dual	Plural
Indicative
Third	अशिक्षत् áśikṣat	अशिक्षताम् áśikṣatām	अशिक्षन् áśikṣan	अशिक्षत áśikṣata	अशिक्षेताम् áśikṣetām	अशिक्षन्त áśikṣanta
Second	अशिक्षः áśikṣaḥ	अशिक्षतम् áśikṣatam	अशिक्षत áśikṣata	अशिक्षथाः áśikṣathāḥ	अशिक्षेथाम् áśikṣethām	अशिक्षध्वम् áśikṣadhvam
First	अशिक्षम् áśikṣam	अशिक्षाव áśikṣāva	अशिक्षाम áśikṣāma	अशिक्षे áśikṣe	अशिक्षावहि áśikṣāvahi	अशिक्षामहि áśikṣāmahi

Related terms

• शिक्षा (śikṣā)
• शिक्षित (śikṣita)
• शिक्षण (śikṣaṇa)

Descendants

• Dardic:
  • Kalasha: č̣íč̣hik
  • Khowar: ݯهݯهک (c̣hic̣hik)
  • Torwali: ڇڙو (c̣iẓu)
  • Kashmiri: ہێچھُن (hechun)
• Pali: sikkhati
• Prakrit: 𑀲𑀺𑀓𑁆𑀔𑀇 (sikkhaï) (see there for further descendants)