शास्ति

From Wiktionary, the free dictionary
Jump to navigation Jump to search

Sanskrit

[edit]

Alternative scripts

[edit]

Pronunciation

[edit]

Etymology 1

[edit]

From Proto-Indo-Aryan *śáHsti, from Proto-Indo-Iranian *ćáHsti, from Proto-Indo-European *ḱéh₁s-ti, from *ḱeh₁s- (to proclaim, point out, instruct) +‎ *-ti (athematic present verb suffix). Cognate with Avestan 𐬯𐬁𐬯𐬙𐬍 (sāstī), Albanian them (I say).

Verb

[edit]

शास्ति (śā́sti) third-singular indicative (class 2, type UP, root शास्)

  1. to teach, instruct, inform, direct
  2. to rule, govern, administer the laws
  3. to foretell, predict
Conjugation
[edit]

The active forms have an alternative weak stem शिष् (śiṣ), the middle forms are regular.

Present: शास्ति (śā́sti)
Active Mediopassive
Singular Dual Plural Singular Dual Plural
Indicative
Third शास्ति
śā́sti
शिष्टः
śiṣṭáḥ
शासति
śā́sati
-
-
-
-
-
-
Second शास्सि
śā́ssi
शिष्ठः
śiṣṭháḥ
शिष्ठ
śiṣṭhá
-
-
-
-
-
-
First शास्मि
śā́smi
शिष्वः
śiṣváḥ
शिष्मः / शिष्मसि¹
śiṣmáḥ / śiṣmási¹
-
-
-
-
-
-
Imperative
Third शास्तु
śā́stu
शिष्टाम्
śiṣṭā́m
शासतु
śā́satu
-
-
-
-
-
-
Second शाधि
śādhí
शिष्टम्
śiṣṭám
शास्त / शास्तन²
śā́sta / śāstána²
-
-
-
-
-
-
First शासानि
śā́sāni
शासाव
śā́sāva
शासाम
śā́sāma
-
-
-
-
-
-
Optative/Potential
Third शिष्यात्
śiṣyā́t
शिष्याताम्
śiṣyā́tām
शिष्युः
śiṣyúḥ
-
-
-
-
-
-
Second शिष्याः
śiṣyā́ḥ
शिष्यातम्
śiṣyā́tam
शिष्यात
śiṣyā́ta
-
-
-
-
-
-
First शिष्याम्
śiṣyā́m
शिष्याव
śiṣyā́va
शिष्याम
śiṣyā́ma
-
-
-
-
-
-
Subjunctive
Third शासत् / शासति
śā́sat / śā́sati
शासतः
śā́sataḥ
शासन्
śā́san
-
-
-
-
-
-
Second शासः / शाससि
śā́saḥ / śā́sasi
शासथः
śā́sathaḥ
शासथ
śā́satha
-
-
-
-
-
-
First शासानि / शासा
śā́sāni / śā́sā
शासाव
śā́sāva
शासाम
śā́sāma
-
-
-
-
-
-
Participles
शासत्
śā́sat
-
-
Notes
  • The subjunctive is only used in Vedic Sanskrit.
  • ¹Vedic
  • ²Rigvedic
Present: शास्ते (śā́ste)
Active Mediopassive
Singular Dual Plural Singular Dual Plural
Indicative
Third -
-
-
-
-
-
शास्ते
śā́ste
शासाते
śā́sāte
शासते
śā́sate
Second -
-
-
-
-
-
शास्से
śā́sse
शासाथे
śā́sāthe
शाद्ध्वे
śā́ddhve
First -
-
-
-
-
-
शासे
śā́se
शास्वहे
śā́svahe
शास्महे
śā́smahe
Imperative
Third -
-
-
-
-
-
शास्ताम्
śā́stām
शासाताम्
śā́sātām
शासताम्
śā́satām
Second -
-
-
-
-
-
शास्स्व
śā́ssva
शासाथाम्
śā́sāthām
शाद्ध्वम्
śā́ddhvam
First -
-
-
-
-
-
शासै
śā́sai
शासावहै
śā́sāvahai
शासामहै
śā́sāmahai
Optative/Potential
Third -
-
-
-
-
-
शासीत
śā́sīta
शासीयाताम्
śā́sīyātām
शासीरन्
śā́sīran
Second -
-
-
-
-
-
शासीथाः
śā́sīthāḥ
शासीयाथाम्
śā́sīyāthām
शासीध्वम्
śā́sīdhvam
First -
-
-
-
-
-
शासीय
śā́sīya
शासीवहि
śā́sīvahi
शासीमहि
śā́sīmahi
Subjunctive
Third -
-
-
-
-
-
शासते / शासातै
śā́sate / śā́sātai
शासैते
śā́saite
शासन्त / शासान्तै
śā́santa / śā́sāntai
Second -
-
-
-
-
-
शाससे / शासासै
śā́sase / śā́sāsai
शासैथे
śā́saithe
शासध्वे / शासाध्वै
śā́sadhve / śā́sādhvai
First -
-
-
-
-
-
शासै
śā́sai
शासावहै
śā́sāvahai
शासामहै
śā́sāmahai
Participles
-
-
शासान
śā́sāna
Notes
  • The subjunctive is only used in Vedic Sanskrit.
Imperfect: अशात् (áśāt)
Active Mediopassive
Singular Dual Plural Singular Dual Plural
Indicative
Third अशात्
áśāt
अशिष्टाम्
áśiṣṭām
अशासुः
áśāsuḥ
-
-
-
-
-
-
Second अशाः
áśāḥ
अशिष्टम्
áśiṣṭam
अशिष्ट
áśiṣṭa
-
-
-
-
-
-
First अशासम्
áśāsam
अशिष्व
áśiṣva
अशिष्म
áśiṣma
-
-
-
-
-
-
Imperfect: अशास्त (áśāsta)
Active Mediopassive
Singular Dual Plural Singular Dual Plural
Indicative
Third -
-
-
-
-
-
अशास्त
áśāsta
अशासाताम्
áśāsātām
अशासत
áśāsata
Second -
-
-
-
-
-
अशास्थाः
áśāsthāḥ
अशासाथाम्
áśāsāthām
अशाद्ध्वम्
áśāddhvam
First -
-
-
-
-
-
अशासि
áśāsi
अशास्वहि
áśāsvahi
अशास्महि
áśāsmahi

Etymology 2

[edit]

From the root शास् (śās) +‎ -ति (-ti).

Noun

[edit]

शास्ति (śāsti) stemf (root शास्)

  1. correction, punishment
  2. order, command
  3. governing, ruling
  4. sceptre
Declension
[edit]
Feminine i-stem declension of शास्ति (śāsti)
Singular Dual Plural
Nominative शास्तिः
śāstiḥ
शास्ती
śāstī
शास्तयः
śāstayaḥ
Vocative शास्ते
śāste
शास्ती
śāstī
शास्तयः
śāstayaḥ
Accusative शास्तिम्
śāstim
शास्ती
śāstī
शास्तीः
śāstīḥ
Instrumental शास्त्या / शास्ती¹
śāstyā / śāstī¹
शास्तिभ्याम्
śāstibhyām
शास्तिभिः
śāstibhiḥ
Dative शास्तये / शास्त्यै² / शास्ती¹
śāstaye / śāstyai² / śāstī¹
शास्तिभ्याम्
śāstibhyām
शास्तिभ्यः
śāstibhyaḥ
Ablative शास्तेः / शास्त्याः² / शास्त्यै³
śāsteḥ / śāstyāḥ² / śāstyai³
शास्तिभ्याम्
śāstibhyām
शास्तिभ्यः
śāstibhyaḥ
Genitive शास्तेः / शास्त्याः² / शास्त्यै³
śāsteḥ / śāstyāḥ² / śāstyai³
शास्त्योः
śāstyoḥ
शास्तीनाम्
śāstīnām
Locative शास्तौ / शास्त्याम्² / शास्ता¹
śāstau / śāstyām² / śāstā¹
शास्त्योः
śāstyoḥ
शास्तिषु
śāstiṣu
Notes
  • ¹Vedic
  • ²Later Sanskrit
  • ³Brāhmaṇas

References

[edit]