व्याहृति
Sanskrit
[edit]Etymology
[edit]वि- (vi-) + आहृति (āhṛti, “bringing near”)
Noun
[edit]व्याहृति • (vyāhṛti) stem, f
- utterance, speech, statement (MBh., Kālid., VarBṛS.)
- names of the seven upper worlds as a series of mystical utterances, the first three of which are considered chief and play a significant role in prayer; namely, भूर् (bhūr, “earth”), भुवर् (bhuvar, “air”), स्वर् (svar, “heaven”); महर् (mahar, “abode of the saints”), जनर् (janar, “abode of the sons of Brahma”), तपर् (tapar, “abode of the devoted and of the seers”), सत्य (satya, “abode of truth and purity”) (TS., Br., RTL.)
- name of a सामन् (sāman) (ĀrshBr.)
Declension
[edit]| Feminine i-stem declension of व्याहृति | |||
|---|---|---|---|
| Nom. sg. | व्याहृतिः (vyāhṛtiḥ) | ||
| Gen. sg. | व्याहृत्याः / व्याहृतेः (vyāhṛtyāḥ / vyāhṛteḥ) | ||
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | व्याहृतिः (vyāhṛtiḥ) | व्याहृती (vyāhṛtī) | व्याहृतयः (vyāhṛtayaḥ) |
| Vocative | व्याहृते (vyāhṛte) | व्याहृती (vyāhṛtī) | व्याहृतयः (vyāhṛtayaḥ) |
| Accusative | व्याहृतिम् (vyāhṛtim) | व्याहृती (vyāhṛtī) | व्याहृतीः (vyāhṛtīḥ) |
| Instrumental | व्याहृत्या (vyāhṛtyā) | व्याहृतिभ्याम् (vyāhṛtibhyām) | व्याहृतिभिः (vyāhṛtibhiḥ) |
| Dative | व्याहृत्यै / व्याहृतये (vyāhṛtyai / vyāhṛtaye) | व्याहृतिभ्याम् (vyāhṛtibhyām) | व्याहृतिभ्यः (vyāhṛtibhyaḥ) |
| Ablative | व्याहृत्याः / व्याहृतेः (vyāhṛtyāḥ / vyāhṛteḥ) | व्याहृतिभ्याम् (vyāhṛtibhyām) | व्याहृतिभ्यः (vyāhṛtibhyaḥ) |
| Genitive | व्याहृत्याः / व्याहृतेः (vyāhṛtyāḥ / vyāhṛteḥ) | व्याहृत्योः (vyāhṛtyoḥ) | व्याहृतीनाम् (vyāhṛtīnām) |
| Locative | व्याहृत्याम् / व्याहृतौ (vyāhṛtyām / vyāhṛtau) | व्याहृत्योः (vyāhṛtyoḥ) | व्याहृतिषु (vyāhṛtiṣu) |
References
[edit]- Monier Williams (1899) “व्याहृति”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 1039.