वृष्टि
Sanskrit
[edit]Alternative scripts
[edit]Alternative scripts
- ৱৃষ্টি (Assamese script)
- ᬯᬺᬱ᭄ᬝᬶ (Balinese script)
- বৃষ্টি (Bengali script)
- 𑰪𑰴𑰬𑰿𑰘𑰰 (Bhaiksuki script)
- 𑀯𑀾𑀱𑁆𑀝𑀺 (Brahmi script)
- ဝၖၑ္ဋိ (Burmese script)
- વૃષ્ટિ (Gujarati script)
- ਵ੍ਰਸ਼੍ਟਿ (Gurmukhi script)
- 𑌵𑍃𑌷𑍍𑌟𑌿 (Grantha script)
- ꦮꦽꦰ꧀ꦛꦶ (Javanese script)
- 𑂫𑃂𑂭𑂹𑂗𑂱 (Kaithi script)
- ವೃಷ್ಟಿ (Kannada script)
- វ្ឫឞ្ដិ (Khmer script)
- ວ຺ຣິຩ຺ຏິ (Lao script)
- വൃഷ്ടി (Malayalam script)
- ᠸᡵᡳᢢᢞᡳ (Manchu script)
- 𑘪𑘵𑘬𑘿𑘘𑘱 (Modi script)
- ᠸᠷᠢᢔᢌᠢ (Mongolian script)
- 𑧊𑧖𑧌𑧠𑦸𑧒 (Nandinagari script)
- 𑐰𑐺𑐲𑑂𑐚𑐶 (Newa script)
- ଵୃଷ୍ଟି (Odia script)
- ꢮꢺꢰ꣄ꢜꢶ (Saurashtra script)
- 𑆮𑆸𑆰𑇀𑆛𑆴 (Sharada script)
- 𑖪𑖴𑖬𑖿𑖘𑖰 (Siddham script)
- වෘෂ්ටි (Sinhalese script)
- 𑩾𑩙𑪀 𑪙𑩦𑩑 (Soyombo script)
- 𑚦𑚶𑚔𑚮 (Takri script)
- வ்ரிஷ்டி (Tamil script)
- వృష్టి (Telugu script)
- วฺฤษฺฏิ (Thai script)
- ཝྲྀ་ཥྚི (Tibetan script)
- 𑒫𑒵𑒭𑓂𑒙𑒱 (Tirhuta script)
- 𑨭𑨼𑨉𑨯𑩇𑨔𑨁 (Zanabazar Square script)
Etymology
[edit]From Proto-Indo-European *h₁wérs-ti-s ~ *h₁wr̥s-téy-s, from the root *h₁wers- (“to rain”); related to वर्ष (varṣa).
Pronunciation
[edit]Noun
[edit]वृष्टि • (vṛṣṭí or vṛ́ṣṭi) stem, f
- rain
- c. 1700 BCE – 1200 BCE, Ṛgveda 7.40.6:
- मात्र॑ पूषन्नाघृण इरस्यो॒ वरू॑त्री॒ यद्रा॑ति॒षाच॑श्च॒ रास॑न्।
म॒यो॒भुवो॑ नो॒ अर्व॑न्तो॒ नि पा॑न्तु वृ॒ष्टिं परि॑ज्मा॒ वातो॑ ददातु॥- mā́tra pūṣannāghṛṇa irasyo várūtrī yádrātiṣā́caśca rā́san.
mayobhúvo no árvanto ní pāntu vṛṣṭíṃ párijmā vā́to dadātu. - Be not thou angry here, O glowing Puṣan, for what Varūtrī and the Bounteous gave us.
May the swift-moving Gods protect and bless us, and Vāta send us rain, who wanders round us.
- mā́tra pūṣannāghṛṇa irasyo várūtrī yádrātiṣā́caśca rā́san.
- मात्र॑ पूषन्नाघृण इरस्यो॒ वरू॑त्री॒ यद्रा॑ति॒षाच॑श्च॒ रास॑न्।
Declension
[edit]| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | वृष्टिः (vṛṣṭíḥ) | वृष्टी (vṛṣṭī́) | वृष्टयः (vṛṣṭáyaḥ) |
| vocative | वृष्टे (vṛ́ṣṭe) | वृष्टी (vṛ́ṣṭī) | वृष्टयः (vṛ́ṣṭayaḥ) |
| accusative | वृष्टिम् (vṛṣṭím) | वृष्टी (vṛṣṭī́) | वृष्टीः (vṛṣṭī́ḥ) |
| instrumental | वृष्ट्या (vṛṣṭyā́) वृष्टी¹ (vṛṣṭī́¹) |
वृष्टिभ्याम् (vṛṣṭíbhyām) | वृष्टिभिः (vṛṣṭíbhiḥ) |
| dative | वृष्टये (vṛṣṭáye) वृष्ट्यै² (vṛṣṭyaí²) वृष्टी¹ (vṛṣṭī́¹) |
वृष्टिभ्याम् (vṛṣṭíbhyām) | वृष्टिभ्यः (vṛṣṭíbhyaḥ) |
| ablative | वृष्टेः (vṛṣṭéḥ) वृष्ट्याः² (vṛṣṭyā́ḥ²) वृष्ट्यै³ (vṛṣṭyaí³) |
वृष्टिभ्याम् (vṛṣṭíbhyām) | वृष्टिभ्यः (vṛṣṭíbhyaḥ) |
| genitive | वृष्टेः (vṛṣṭéḥ) वृष्ट्याः² (vṛṣṭyā́ḥ²) वृष्ट्यै³ (vṛṣṭyaí³) |
वृष्ट्योः (vṛṣṭyóḥ) | वृष्टीनाम् (vṛṣṭīnā́m) |
| locative | वृष्टौ (vṛṣṭaú) वृष्ट्याम्² (vṛṣṭyā́m²) वृष्टा¹ (vṛṣṭā́¹) |
वृष्ट्योः (vṛṣṭyóḥ) | वृष्टिषु (vṛṣṭíṣu) |
- ¹Vedic
- ²Later Sanskrit
- ³Brāhmaṇas
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | वृष्टिः (vṛ́ṣṭiḥ) | वृष्टी (vṛ́ṣṭī) | वृष्टयः (vṛ́ṣṭayaḥ) |
| vocative | वृष्टे (vṛ́ṣṭe) | वृष्टी (vṛ́ṣṭī) | वृष्टयः (vṛ́ṣṭayaḥ) |
| accusative | वृष्टिम् (vṛ́ṣṭim) | वृष्टी (vṛ́ṣṭī) | वृष्टीः (vṛ́ṣṭīḥ) |
| instrumental | वृष्ट्या (vṛ́ṣṭyā) वृष्टी¹ (vṛ́ṣṭī¹) |
वृष्टिभ्याम् (vṛ́ṣṭibhyām) | वृष्टिभिः (vṛ́ṣṭibhiḥ) |
| dative | वृष्टये (vṛ́ṣṭaye) वृष्ट्यै² (vṛ́ṣṭyai²) वृष्टी¹ (vṛ́ṣṭī¹) |
वृष्टिभ्याम् (vṛ́ṣṭibhyām) | वृष्टिभ्यः (vṛ́ṣṭibhyaḥ) |
| ablative | वृष्टेः (vṛ́ṣṭeḥ) वृष्ट्याः² (vṛ́ṣṭyāḥ²) वृष्ट्यै³ (vṛ́ṣṭyai³) |
वृष्टिभ्याम् (vṛ́ṣṭibhyām) | वृष्टिभ्यः (vṛ́ṣṭibhyaḥ) |
| genitive | वृष्टेः (vṛ́ṣṭeḥ) वृष्ट्याः² (vṛ́ṣṭyāḥ²) वृष्ट्यै³ (vṛ́ṣṭyai³) |
वृष्ट्योः (vṛ́ṣṭyoḥ) | वृष्टीनाम् (vṛ́ṣṭīnām) |
| locative | वृष्टौ (vṛ́ṣṭau) वृष्ट्याम्² (vṛ́ṣṭyām²) वृष्टा¹ (vṛ́ṣṭā¹) |
वृष्ट्योः (vṛ́ṣṭyoḥ) | वृष्टिषु (vṛ́ṣṭiṣu) |
- ¹Vedic
- ²Later Sanskrit
- ³Brāhmaṇas
Descendants
[edit]- Pali: vuṭṭhi
- → Bengali: বৃষ্টি (briśṭi)
- → Gujarati: વૃષ્ટિ (vŕṣṭi)
- → Tamil: விருட்டி (viruṭṭi), விருஷ்டி (viruṣṭi)
References
[edit]- “वृष्टि॑ or वृ॑ष्टि” in Carl Cappeller, A Sanskrit–English Dictionary: Based upon the St. Petersburg Lexicons, Strasbourg: Karl J. Trübner, 1891, →OCLC, page 521, column 2.
- Monier Williams (1899) “Vṛishṭí or vṛíshṭi”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 1013/1.
