विन्दति

From Wiktionary, the free dictionary
Jump to navigation Jump to search

Sanskrit

[edit]

Alternative scripts

[edit]

Etymology

[edit]

Thematicised from the weak stem of Proto-Indo-Iranian *winátˢti, from Proto-Indo-European *wi-néd-ti ~ *wi-n-d-énti, from *weyd- (to see). Cognate with Russian ви́деть (vídetʹ), Latin videō, Ancient Greek οἶδα (oîda), Bulgarian ви́дя (vídja), English wit.

Pronunciation

[edit]

Verb

[edit]

विन्दति (vindáti) third-singular indicative (class 6, type P, root विद्)

  1. to find, discover, obtain
    • c. 1700 BCE – 1200 BCE, Ṛgveda 10.108.11:
      दू॒रमि॑त पणयो॒ वरी॑य॒ उद्गावो॑ यन्तु मिन॒तीॠ॒तेन॑ ।
      बृह॒स्पति॒र्या अवि॑न्द॒न्निगू॑ळ्हाः॒ सोमो॒ ग्रावा॑ण॒ ऋष॑यश्च॒ विप्राः॑ ॥
      dūrámita paṇayo várīya údgā́vo yantu minatī́ṝténa.
      bṛ́haspátiryā́ ávindannígūḷhāḥ sómo grā́vāṇa ṛ́ṣayaśca víprāḥ.
      Hence, far away, ye Panis! Let the cattle lowing come forth as holy Law commandeth,
      kine which Bṛhaspati, and Soma, Ṛsis, and pressing-stones have found when hidden.
  2. to get or procure for (+ dative)
  3. to consider as, take for (+ two accusatives)
  4. to marry

Conjugation

[edit]
Present: विन्दति (vindáti), विन्दते (vindáte)
Active Mediopassive
Singular Dual Plural Singular Dual Plural
Indicative
Third विन्दति
vindáti
विन्दतः
vindátaḥ
विन्दन्ति
vindánti
विन्दते
vindáte
विन्देते
vindéte
विन्दन्ते
vindánte
Second विन्दसि
vindási
विन्दथः
vindáthaḥ
विन्दथ
vindátha
विन्दसे
vindáse
विन्देथे
vindéthe
विन्दध्वे
vindádhve
First विन्दामि
vindā́mi
विन्दावः
vindā́vaḥ
विन्दामः / विन्दामसि¹
vindā́maḥ / vindā́masi¹
विन्दे
vindé
विन्दावहे
vindā́vahe
विन्दामहे
vindā́mahe
Imperative
Third विन्दतु
vindátu
विन्दताम्
vindátām
विन्दन्तु
vindántu
विन्दताम्
vindátām
विन्देताम्
vindétām
विन्दन्ताम्
vindántām
Second विन्द
vindá
विन्दतम्
vindátam
विन्दत
vindáta
विन्दस्व
vindásva
विन्देथाम्
vindéthām
विन्दध्वम्
vindádhvam
First विन्दानि
vindā́ni
विन्दाव
vindā́va
विन्दाम
vindā́ma
विन्दै
vindaí
विन्दावहै
vindā́vahai
विन्दामहै
vindā́mahai
Optative/Potential
Third विन्देत्
vindét
विन्देताम्
vindétām
विन्देयुः
vindéyuḥ
विन्देत
vindéta
विन्देयाताम्
vindéyātām
विन्देरन्
vindéran
Second विन्देः
vindéḥ
विन्देतम्
vindétam
विन्देत
vindéta
विन्देथाः
vindéthāḥ
विन्देयाथाम्
vindéyāthām
विन्देध्वम्
vindédhvam
First विन्देयम्
vindéyam
विन्देव
vindéva
विन्देम
vindéma
विन्देय
vindéya
विन्देवहि
vindévahi
विन्देमहि
vindémahi
Subjunctive
Third विन्दात् / विन्दाति
vindā́t / vindā́ti
विन्दातः
vindā́taḥ
विन्दान्
vindā́n
विन्दाते / विन्दातै
vindā́te / vindā́tai
विन्दैते
vindaíte
विन्दन्त / विन्दान्तै
vindánta / vindā́ntai
Second विन्दाः / विन्दासि
vindā́ḥ / vindā́si
विन्दाथः
vindā́thaḥ
विन्दाथ
vindā́tha
विन्दासे / विन्दासै
vindā́se / vindā́sai
विन्दैथे
vindaíthe
विन्दाध्वै
vindā́dhvai
First विन्दानि
vindā́ni
विन्दाव
vindā́va
विन्दाम
vindā́ma
विन्दै
vindaí
विन्दावहै
vindā́vahai
विन्दामहै
vindā́mahai
Participles
विन्दत्
vindát
विन्दमान
vindámāna
Notes
  • The subjunctive is only used in Vedic Sanskrit.
  • ¹Vedic
Imperfect: अविन्दत् (ávindat), अविन्दत (ávindata)
Active Mediopassive
Singular Dual Plural Singular Dual Plural
Indicative
Third अविन्दत्
ávindat
अविन्दताम्
ávindatām
अविन्दन्
ávindan
अविन्दत
ávindata
अविन्देताम्
ávindetām
अविन्दन्त
ávindanta
Second अविन्दः
ávindaḥ
अविन्दतम्
ávindatam
अविन्दत
ávindata
अविन्दथाः
ávindathāḥ
अविन्देथाम्
ávindethām
अविन्दध्वम्
ávindadhvam
First अविन्दम्
ávindam
अविन्दाव
ávindāva
अविन्दाम
ávindāma
अविन्दे
ávinde
अविन्दावहि
ávindāvahi
अविन्दामहि
ávindāmahi

References

[edit]
  • Monier Williams (1899) “विन्दति”, in A Sanskrit–English Dictionary, [], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 964, column 3.
  • Lubotsky, Alexander (2011) “ved [1]”, in The Indo-Aryan Inherited Lexicon (in progress) (Indo-European Etymological Dictionary Project), Leiden University