वर्ज्य

Hindi

Etymology

Borrowed from Sanskrit वर्ज्य (varjya).

Pronunciation

• (Delhi) IPA^(key): /ʋəɾ.d͡ʒjᵊ/, [ʋɐɾ.d͡ʒjᵊ]

Adjective

वर्ज्य • (varjya)

1. deserving of abandonment

   Synonyms: वर्जनीय (varjanīya), त्याज्य (tyājya)

2. prohibited, forbidden, disallowed
3. (Indian classical music) in a raga, a note that is strictly forbidden

   Synonym: वर्जित (varjit)

   राग ललित में पंचम वर्ज्य हैं ― rāg lalit mẽ pañcam varjya ha͠i

References

• Bahri, Caturvedi, Dasa-Hindi (2022) “वर्ज्य”, in Digital Dictionaries of South Asia [Combined Hindi Dictionaries]

Sanskrit

Alternative scripts

Alternative scripts

• ৱৰ্জ্য (Assamese script)
• ᬯᬃᬚ᭄ᬬ (Balinese script)
• বর্জ্য (Bengali script)
• 𑰪𑰨𑰿𑰕𑰿𑰧 (Bhaiksuki script)
• 𑀯𑀭𑁆𑀚𑁆𑀬 (Brahmi script)
• ဝရ်္ဇျ (Burmese script)
• વર્જ્ય (Gujarati script)
• ਵਰ੍ਜ੍ਯ (Gurmukhi script)
• 𑌵𑌰𑍍𑌜𑍍𑌯 (Grantha script)
• ꦮꦂꦗꦾ (Javanese script)
• 𑂫𑂩𑂹𑂔𑂹𑂨 (Kaithi script)
• ವರ್ಜ್ಯ (Kannada script)
• វជ៌្យ (Khmer script)
• ວຣ຺ຊ຺ຍ (Lao script)
• വര്ജ്യ (Malayalam script)
• ᠸᠠᡵᡯᠶᠠ (Manchu script)
• 𑘪𑘨𑘿𑘕𑘿𑘧 (Modi script)
• ᠸᠠᠷᠽᠶ᠎ᠠ (Mongolian script)
• 𑧊𑧈𑧠𑦵𑧠𑧇 (Nandinagari script)
• 𑐰𑐬𑑂𑐖𑑂𑐫 (Newa script)
• ଵର୍ଜ୍ଯ (Odia script)
• ꢮꢬ꣄ꢙ꣄ꢫ (Saurashtra script)
• 𑆮𑆫𑇀𑆘𑇀𑆪 (Sharada script)
• 𑖪𑖨𑖿𑖕𑖿𑖧 (Siddham script)
• වර්‍ජ්‍ය (Sinhalese script)
• 𑩾𑩼 𑪙𑩣 𑪙𑩻 (Soyombo script)
• 𑚦𑚤𑚶𑚑𑚶𑚣 (Takri script)
• வர்ஜ்ய (Tamil script)
• వర్జ్య (Telugu script)
• วรฺชฺย (Thai script)
• ཝ་རྫྱ (Tibetan script)
• 𑒫𑒩𑓂𑒖𑓂𑒨 (Tirhuta script)
• 𑨭𑨫𑩇𑨥𑩇𑨪 (Zanabazar Square script)

Etymology

A gerundive from the root वृज् (vṛj) +‎ -य (-ya).

Pronunciation

• (Vedic) IPA^(key): /ʋɐɾ.d͡ʑjɐ/
• (Classical Sanskrit) IPA^(key): /ʋɐɾ.d͡ʑjɐ/

Adjective

वर्ज्य • (varjya) stem (root वृज्)

1. to be avoided

Declension

Masculine a-stem declension of वर्ज्य

	singular	dual	plural
nominative	वर्ज्यः (varjyaḥ)	वर्ज्यौ (varjyau) वर्ज्या¹ (varjyā¹)	वर्ज्याः (varjyāḥ) वर्ज्यासः¹ (varjyāsaḥ¹)
vocative	वर्ज्य (varjya)	वर्ज्यौ (varjyau) वर्ज्या¹ (varjyā¹)	वर्ज्याः (varjyāḥ) वर्ज्यासः¹ (varjyāsaḥ¹)
accusative	वर्ज्यम् (varjyam)	वर्ज्यौ (varjyau) वर्ज्या¹ (varjyā¹)	वर्ज्यान् (varjyān)
instrumental	वर्ज्येन (varjyena)	वर्ज्याभ्याम् (varjyābhyām)	वर्ज्यैः (varjyaiḥ) वर्ज्येभिः¹ (varjyebhiḥ¹)
dative	वर्ज्याय (varjyāya)	वर्ज्याभ्याम् (varjyābhyām)	वर्ज्येभ्यः (varjyebhyaḥ)
ablative	वर्ज्यात् (varjyāt)	वर्ज्याभ्याम् (varjyābhyām)	वर्ज्येभ्यः (varjyebhyaḥ)
genitive	वर्ज्यस्य (varjyasya)	वर्ज्ययोः (varjyayoḥ)	वर्ज्यानाम् (varjyānām)
locative	वर्ज्ये (varjye)	वर्ज्ययोः (varjyayoḥ)	वर्ज्येषु (varjyeṣu)

• ¹Vedic

Feminine ā-stem declension of वर्ज्या

	singular	dual	plural
nominative	वर्ज्या (varjyā)	वर्ज्ये (varjye)	वर्ज्याः (varjyāḥ)
vocative	वर्ज्ये (varjye)	वर्ज्ये (varjye)	वर्ज्याः (varjyāḥ)
accusative	वर्ज्याम् (varjyām)	वर्ज्ये (varjye)	वर्ज्याः (varjyāḥ)
instrumental	वर्ज्यया (varjyayā) वर्ज्या¹ (varjyā¹)	वर्ज्याभ्याम् (varjyābhyām)	वर्ज्याभिः (varjyābhiḥ)
dative	वर्ज्यायै (varjyāyai)	वर्ज्याभ्याम् (varjyābhyām)	वर्ज्याभ्यः (varjyābhyaḥ)
ablative	वर्ज्यायाः (varjyāyāḥ) वर्ज्यायै² (varjyāyai²)	वर्ज्याभ्याम् (varjyābhyām)	वर्ज्याभ्यः (varjyābhyaḥ)
genitive	वर्ज्यायाः (varjyāyāḥ) वर्ज्यायै² (varjyāyai²)	वर्ज्ययोः (varjyayoḥ)	वर्ज्यानाम् (varjyānām)
locative	वर्ज्यायाम् (varjyāyām)	वर्ज्ययोः (varjyayoḥ)	वर्ज्यासु (varjyāsu)

• ¹Vedic
• ²Brāhmaṇas

Neuter a-stem declension of वर्ज्य

	singular	dual	plural
nominative	वर्ज्यम् (varjyam)	वर्ज्ये (varjye)	वर्ज्यानि (varjyāni) वर्ज्या¹ (varjyā¹)
vocative	वर्ज्य (varjya)	वर्ज्ये (varjye)	वर्ज्यानि (varjyāni) वर्ज्या¹ (varjyā¹)
accusative	वर्ज्यम् (varjyam)	वर्ज्ये (varjye)	वर्ज्यानि (varjyāni) वर्ज्या¹ (varjyā¹)
instrumental	वर्ज्येन (varjyena)	वर्ज्याभ्याम् (varjyābhyām)	वर्ज्यैः (varjyaiḥ) वर्ज्येभिः¹ (varjyebhiḥ¹)
dative	वर्ज्याय (varjyāya)	वर्ज्याभ्याम् (varjyābhyām)	वर्ज्येभ्यः (varjyebhyaḥ)
ablative	वर्ज्यात् (varjyāt)	वर्ज्याभ्याम् (varjyābhyām)	वर्ज्येभ्यः (varjyebhyaḥ)
genitive	वर्ज्यस्य (varjyasya)	वर्ज्ययोः (varjyayoḥ)	वर्ज्यानाम् (varjyānām)
locative	वर्ज्ये (varjye)	वर्ज्ययोः (varjyayoḥ)	वर्ज्येषु (varjyeṣu)

• ¹Vedic

Descendants

• Pali: vajja
• Sinhalese: වද (wada)
• → Hindi: वर्ज्य (varjya) (learned)

References

• Apte, Macdonell (2022) “वर्ज्य”, in Digital Dictionaries of South Asia [Combined Sanskrit Dictionaries]
• Turner, Ralph Lilley (1969–1985) “varjya”, in A Comparative Dictionary of the Indo-Aryan Languages, London: Oxford University Press