रुद्र
Appearance
See also: रौद्र
Sanskrit
[edit]Alternative scripts
[edit]Alternative scripts
- ৰুদ্ৰ (Assamese script)
- ᬭᬸᬤ᭄ᬭ (Balinese script)
- রুদ্র (Bengali script)
- 𑰨𑰲𑰟𑰿𑰨 (Bhaiksuki script)
- 𑀭𑀼𑀤𑁆𑀭 (Brahmi script)
- ရုဒြ (Burmese script)
- રુદ્ર (Gujarati script)
- ਰੁਦ੍ਰ (Gurmukhi script)
- 𑌰𑍁𑌦𑍍𑌰 (Grantha script)
- ꦫꦸꦢꦿ (Javanese script)
- 𑂩𑂳𑂠𑂹𑂩 (Kaithi script)
- ರುದ್ರ (Kannada script)
- រុទ្រ (Khmer script)
- ຣຸທ຺ຣ (Lao script)
- രുദ്ര (Malayalam script)
- ᡵᡠᡩᡵᠠ (Manchu script)
- 𑘨𑘳𑘟𑘿𑘨 (Modi script)
- ᠷᠤᢑᠷᠠ᠋ (Mongolian script)
- 𑧈𑧔𑦿𑧠𑧈 (Nandinagari script)
- 𑐬𑐸𑐡𑑂𑐬 (Newa script)
- ରୁଦ୍ର (Odia script)
- ꢬꢸꢣ꣄ꢬ (Saurashtra script)
- 𑆫𑆶𑆢𑇀𑆫 (Sharada script)
- 𑖨𑖲𑖟𑖿𑖨 (Siddham script)
- රුද්ර (Sinhalese script)
- 𑩼𑩒𑩭 𑪙𑩼 (Soyombo script)
- 𑚤𑚰𑚛𑚶𑚤 (Takri script)
- ருத்³ர (Tamil script)
- రుద్ర (Telugu script)
- รุทฺร (Thai script)
- རུ་དྲ (Tibetan script)
- 𑒩𑒳𑒠𑓂𑒩 (Tirhuta script)
- 𑨫𑨃𑨛𑩇𑨫 (Zanabazar Square script)
Etymology
[edit]From the root रुद् (√rud, “to roar”).
Pronunciation
[edit]Adjective
[edit]रुद्र • (rudra) stem
Declension
[edit]Masculine a-stem declension of रुद्र (rudra) | |||
---|---|---|---|
Singular | Dual | Plural | |
Nominative | रुद्रः rudraḥ |
रुद्रौ / रुद्रा¹ rudrau / rudrā¹ |
रुद्राः / रुद्रासः¹ rudrāḥ / rudrāsaḥ¹ |
Vocative | रुद्र rudra |
रुद्रौ / रुद्रा¹ rudrau / rudrā¹ |
रुद्राः / रुद्रासः¹ rudrāḥ / rudrāsaḥ¹ |
Accusative | रुद्रम् rudram |
रुद्रौ / रुद्रा¹ rudrau / rudrā¹ |
रुद्रान् rudrān |
Instrumental | रुद्रेण rudreṇa |
रुद्राभ्याम् rudrābhyām |
रुद्रैः / रुद्रेभिः¹ rudraiḥ / rudrebhiḥ¹ |
Dative | रुद्राय rudrāya |
रुद्राभ्याम् rudrābhyām |
रुद्रेभ्यः rudrebhyaḥ |
Ablative | रुद्रात् rudrāt |
रुद्राभ्याम् rudrābhyām |
रुद्रेभ्यः rudrebhyaḥ |
Genitive | रुद्रस्य rudrasya |
रुद्रयोः rudrayoḥ |
रुद्राणाम् rudrāṇām |
Locative | रुद्रे rudre |
रुद्रयोः rudrayoḥ |
रुद्रेषु rudreṣu |
Notes |
|
Feminine ī-stem declension of रुद्री (rudrī) | |||
---|---|---|---|
Singular | Dual | Plural | |
Nominative | रुद्री rudrī |
रुद्र्यौ / रुद्री¹ rudryau / rudrī¹ |
रुद्र्यः / रुद्रीः¹ rudryaḥ / rudrīḥ¹ |
Vocative | रुद्रि rudri |
रुद्र्यौ / रुद्री¹ rudryau / rudrī¹ |
रुद्र्यः / रुद्रीः¹ rudryaḥ / rudrīḥ¹ |
Accusative | रुद्रीम् rudrīm |
रुद्र्यौ / रुद्री¹ rudryau / rudrī¹ |
रुद्रीः rudrīḥ |
Instrumental | रुद्र्या rudryā |
रुद्रीभ्याम् rudrībhyām |
रुद्रीभिः rudrībhiḥ |
Dative | रुद्र्यै rudryai |
रुद्रीभ्याम् rudrībhyām |
रुद्रीभ्यः rudrībhyaḥ |
Ablative | रुद्र्याः / रुद्र्यै² rudryāḥ / rudryai² |
रुद्रीभ्याम् rudrībhyām |
रुद्रीभ्यः rudrībhyaḥ |
Genitive | रुद्र्याः / रुद्र्यै² rudryāḥ / rudryai² |
रुद्र्योः rudryoḥ |
रुद्रीणाम् rudrīṇām |
Locative | रुद्र्याम् rudryām |
रुद्र्योः rudryoḥ |
रुद्रीषु rudrīṣu |
Notes |
|
Neuter a-stem declension of रुद्र (rudra) | |||
---|---|---|---|
Singular | Dual | Plural | |
Nominative | रुद्रम् rudram |
रुद्रे rudre |
रुद्राणि / रुद्रा¹ rudrāṇi / rudrā¹ |
Vocative | रुद्र rudra |
रुद्रे rudre |
रुद्राणि / रुद्रा¹ rudrāṇi / rudrā¹ |
Accusative | रुद्रम् rudram |
रुद्रे rudre |
रुद्राणि / रुद्रा¹ rudrāṇi / rudrā¹ |
Instrumental | रुद्रेण rudreṇa |
रुद्राभ्याम् rudrābhyām |
रुद्रैः / रुद्रेभिः¹ rudraiḥ / rudrebhiḥ¹ |
Dative | रुद्राय rudrāya |
रुद्राभ्याम् rudrābhyām |
रुद्रेभ्यः rudrebhyaḥ |
Ablative | रुद्रात् rudrāt |
रुद्राभ्याम् rudrābhyām |
रुद्रेभ्यः rudrebhyaḥ |
Genitive | रुद्रस्य rudrasya |
रुद्रयोः rudrayoḥ |
रुद्राणाम् rudrāṇām |
Locative | रुद्रे rudre |
रुद्रयोः rudrayoḥ |
रुद्रेषु rudreṣu |
Notes |
|
Noun
[edit]रुद्र • (rudra) stem, m
- (Vedic religion) Rudra, father of the Maruts, deity of the winds and storms.
- c. 1700 BCE – 1200 BCE, Ṛgveda 1.114.3:
- अ॒श्याम॑ ते सुम॒तिं दे॑वय॒ज्यया॑ क्ष॒यद्वी॑रस्य॒ तव॑ रुद्र मीढ्वः।
सु॒म्ना॒यन्निद्विशो॑ अ॒स्माक॒मा च॒रारि॑ष्टवीरा जुहवाम ते ह॒विः॥- aśyā́ma te sumatíṃ devayajyáyā kṣayádvīrasya táva rudra mīḍhvaḥ.
sumnāyánnídvíśo asmā́kamā́ carā́riṣṭavīrā juhavāma te havíḥ. - Rudra, showerer of benefits, may we obtain, through our worship of the gods, the favour of you, who are the destroyer of heroes;come to our posterity, purposing to promote their happiness, while we, having our sons in safety, offer you oblations.
- aśyā́ma te sumatíṃ devayajyáyā kṣayádvīrasya táva rudra mīḍhvaḥ.
- अ॒श्याम॑ ते सुम॒तिं दे॑वय॒ज्यया॑ क्ष॒यद्वी॑रस्य॒ तव॑ रुद्र मीढ्वः।
- roarer or howler.
- The number ‘eleven’ (from the 11 rudras).
- The eleventh.
- (music) a kind of stringed instrument (cf. रुद्री and रुद्रवीणा)
Declension
[edit]Masculine a-stem declension of रुद्र (rudra) | |||
---|---|---|---|
Singular | Dual | Plural | |
Nominative | रुद्रः rudraḥ |
रुद्रौ / रुद्रा¹ rudrau / rudrā¹ |
रुद्राः / रुद्रासः¹ rudrāḥ / rudrāsaḥ¹ |
Vocative | रुद्र rudra |
रुद्रौ / रुद्रा¹ rudrau / rudrā¹ |
रुद्राः / रुद्रासः¹ rudrāḥ / rudrāsaḥ¹ |
Accusative | रुद्रम् rudram |
रुद्रौ / रुद्रा¹ rudrau / rudrā¹ |
रुद्रान् rudrān |
Instrumental | रुद्रेण rudreṇa |
रुद्राभ्याम् rudrābhyām |
रुद्रैः / रुद्रेभिः¹ rudraiḥ / rudrebhiḥ¹ |
Dative | रुद्राय rudrāya |
रुद्राभ्याम् rudrābhyām |
रुद्रेभ्यः rudrebhyaḥ |
Ablative | रुद्रात् rudrāt |
रुद्राभ्याम् rudrābhyām |
रुद्रेभ्यः rudrebhyaḥ |
Genitive | रुद्रस्य rudrasya |
रुद्रयोः rudrayoḥ |
रुद्राणाम् rudrāṇām |
Locative | रुद्रे rudre |
रुद्रयोः rudrayoḥ |
रुद्रेषु rudreṣu |
Notes |
|
Derived terms
[edit]- रुद्रप्रयाग (rudraprayāga)
- रुद्राक्ष (rudrākṣa)
References
[edit]- Monier William's Sanskrit-English Dictionary, 2nd Ed. 1899
Categories:
- Sanskrit terms belonging to the root रुद्
- Sanskrit terms with IPA pronunciation
- Sanskrit lemmas
- Sanskrit adjectives
- Sanskrit adjectives in Devanagari script
- Sanskrit a-stem adjectives
- Sanskrit nouns
- Sanskrit nouns in Devanagari script
- Sanskrit masculine nouns
- sa:Vedic religion
- Sanskrit terms with quotations
- sa:Music
- Sanskrit a-stem nouns
- sa:Shaivism
- sa:Hindu deities