रङ्गल

From Wiktionary, the free dictionary
Jump to navigation Jump to search

Sanskrit

[edit]

Alternative scripts

[edit]

Etymology

[edit]

From रङ्ग (raṅga, place for public amusement or for dramatic exhibition, theatre, play-house, stage) +‎ -ल (-la). Compare Gujarati રંગલો (raṅglo).

Pronunciation

[edit]

Noun

[edit]

रङ्गल (raṅgala) stemm (feminine रङ्गली) (New Sanskrit)

  1. clown, jester, joker
    • 1978, संस्कृतप्रतिभा [saṃskṛtapratibhā]‎[1], volume 12, Sahitya Akademi, →LCCN, page 62:
      रङ्गलः—ननु त्वं रुष्टोऽसि किम् ?
      रङ्गली—अथवा दुष्टोऽसि ?
      सर्वे—[मिलित्वा]
      वयं न रुष्टा न चापि दुष्टाः
      कस्यापि नो वयं तु कष्टाः ।
      raṅgalaḥ—nanu tvaṃ ruṣṭoʼsi kim ?
      raṅgalī—athavā duṣṭoʼsi ?
      sarve—[militvā]
      vayaṃ na ruṣṭā na cāpi duṣṭāḥ
      kasyāpi no vayaṃ tu kaṣṭāḥ .
      Joker—Are you angry?
      Jokeress—Or are you wicked?
      All—[together]
      We are neither angry nor wicked
      We are also not troublesome for anyone.

Declension

[edit]
Masculine a-stem declension of रङ्गल (raṅgala)
Singular Dual Plural
Nominative रङ्गलः
raṅgalaḥ
रङ्गलौ
raṅgalau
रङ्गलाः
raṅgalāḥ
Vocative रङ्गल
raṅgala
रङ्गलौ
raṅgalau
रङ्गलाः
raṅgalāḥ
Accusative रङ्गलम्
raṅgalam
रङ्गलौ
raṅgalau
रङ्गलान्
raṅgalān
Instrumental रङ्गलेन
raṅgalena
रङ्गलाभ्याम्
raṅgalābhyām
रङ्गलैः
raṅgalaiḥ
Dative रङ्गलाय
raṅgalāya
रङ्गलाभ्याम्
raṅgalābhyām
रङ्गलेभ्यः
raṅgalebhyaḥ
Ablative रङ्गलात्
raṅgalāt
रङ्गलाभ्याम्
raṅgalābhyām
रङ्गलेभ्यः
raṅgalebhyaḥ
Genitive रङ्गलस्य
raṅgalasya
रङ्गलयोः
raṅgalayoḥ
रङ्गलानाम्
raṅgalānām
Locative रङ्गले
raṅgale
रङ्गलयोः
raṅgalayoḥ
रङ्गलेषु
raṅgaleṣu