मुक्त

See also: मुक्ति and मुक्ती

Hindi

Etymology

Borrowed from Sanskrit मुक्त (mukta). Doublet of मुफ़्त (muft).

Pronunciation

• (Delhi) IPA^(key): /mʊkt̪/

Adjective

मुक्त • (mukt) (indeclinable, Urdu spelling مکت)

1. free
2. liberated, unfettered
3. exonerated, set free
4. exculpated, absolved

Synonyms

• आज़ाद (āzād)

Derived terms

• मुक्ति (mukti)

Marathi

Etymology

Borrowed from Sanskrit मुक्त (mukta).

Pronunciation

• IPA^(key): /muk.t̪ə/

Adjective

मुक्त • (mukta)

1. free, liberated

   Synonym: स्वतंत्र (svatantra)

   मुक्त संचार

   mukta sañcār

   Free movement

Derived terms

• मुक्ती (muktī, “liberation”)

 

References

• Berntsen, Maxine (1982–1983) “मुक्त”, in A Basic Marathi-English Dictionary, New Delhi: American Institute of Indian Studies

Sanskrit

Alternative scripts

Alternative scripts

• মুক্ত (Assamese script)
• ᬫᬸᬓ᭄ᬢ (Balinese script)
• মুক্ত (Bengali script)
• 𑰦𑰲𑰎𑰿𑰝 (Bhaiksuki script)
• 𑀫𑀼𑀓𑁆𑀢 (Brahmi script)
• မုက္တ (Burmese script)
• મુક્ત (Gujarati script)
• ਮੁਕ੍ਤ (Gurmukhi script)
• 𑌮𑍁𑌕𑍍𑌤 (Grantha script)
• ꦩꦸꦏ꧀ꦠ (Javanese script)
• 𑂧𑂳𑂍𑂹𑂞 (Kaithi script)
• ಮುಕ್ತ (Kannada script)
• មុក្ត (Khmer script)
• ມຸກ຺ຕ (Lao script)
• മുക്ത (Malayalam script)
• ᠮᡠᡬᢠᠠ (Manchu script)
• 𑘦𑘳𑘎𑘿𑘝 (Modi script)
• ᠮᠤᢉᢐᠠ᠋ (Mongolian script)
• 𑧆𑧔𑦮𑧠𑦽 (Nandinagari script)
• 𑐩𑐸𑐎𑑂𑐟 (Newa script)
• ମୁକ୍ତ (Odia script)
• ꢪꢸꢒ꣄ꢡ (Saurashtra script)
• 𑆩𑆶𑆑𑇀𑆠 (Sharada script)
• 𑖦𑖲𑖎𑖿𑖝 (Siddham script)
• මුක‍්ත (Sinhalese script)
• 𑩴𑩒𑩜 𑪙𑩫 (Soyombo script)
• 𑚢𑚰𑚊𑚶𑚙 (Takri script)
• முக்த (Tamil script)
• ముక్త (Telugu script)
• มุกฺต (Thai script)
• མུ་ཀྟ (Tibetan script)
• 𑒧𑒳𑒏𑓂𑒞 (Tirhuta script)
• 𑨢𑨃𑨋𑩇𑨙 (Zanabazar Square script)

Etymology

Etymology tree

Proto-Indo-Iranian *muktás

Sanskrit मुक्त (mukta)

From Proto-Indo-Iranian *muktás, from Proto-Indo-European *muk-tó-s (“released, discharged”), from *(s)mewk- (“to free, escape”). By surface analysis, मुच् (muc, “free, let loose”, root) +‎ -त (-ta).

Pronunciation

• (Classical Sanskrit) IPA^(key): /ˈmuk.t̪ɐ/, [ˈmuk̚.t̪ɐ]

Adjective

मुक्त • (mukta) stem (root मुच्)

1. discharged, abandoned
2. free
3. liberated, set free, emancipated

   Synonym: स्वतन्त्र (svatantra)

4. gone, vanished, disappeared
5. shed, laid aside
6. fallen or dropped down, thrown

Declension

Masculine a-stem declension of मुक्त (mukta)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	मुक्तः muktaḥ	मुक्तौ / मुक्ता¹ muktau / muktā¹	मुक्ताः / मुक्तासः¹ muktāḥ / muktāsaḥ¹
Vocative	मुक्त mukta	मुक्तौ / मुक्ता¹ muktau / muktā¹	मुक्ताः / मुक्तासः¹ muktāḥ / muktāsaḥ¹
Accusative	मुक्तम् muktam	मुक्तौ / मुक्ता¹ muktau / muktā¹	मुक्तान् muktān
Instrumental	मुक्तेन muktena	मुक्ताभ्याम् muktābhyām	मुक्तैः / मुक्तेभिः¹ muktaiḥ / muktebhiḥ¹
Dative	मुक्ताय muktāya	मुक्ताभ्याम् muktābhyām	मुक्तेभ्यः muktebhyaḥ
Ablative	मुक्तात् muktāt	मुक्ताभ्याम् muktābhyām	मुक्तेभ्यः muktebhyaḥ
Genitive	मुक्तस्य muktasya	मुक्तयोः muktayoḥ	मुक्तानाम् muktānām
Locative	मुक्ते mukte	मुक्तयोः muktayoḥ	मुक्तेषु mukteṣu
Notes	¹Vedic

Feminine ā-stem declension of मुक्ता (muktā)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	मुक्ता muktā	मुक्ते mukte	मुक्ताः muktāḥ
Vocative	मुक्ते mukte	मुक्ते mukte	मुक्ताः muktāḥ
Accusative	मुक्ताम् muktām	मुक्ते mukte	मुक्ताः muktāḥ
Instrumental	मुक्तया / मुक्ता¹ muktayā / muktā¹	मुक्ताभ्याम् muktābhyām	मुक्ताभिः muktābhiḥ
Dative	मुक्तायै muktāyai	मुक्ताभ्याम् muktābhyām	मुक्ताभ्यः muktābhyaḥ
Ablative	मुक्तायाः / मुक्तायै² muktāyāḥ / muktāyai²	मुक्ताभ्याम् muktābhyām	मुक्ताभ्यः muktābhyaḥ
Genitive	मुक्तायाः / मुक्तायै² muktāyāḥ / muktāyai²	मुक्तयोः muktayoḥ	मुक्तानाम् muktānām
Locative	मुक्तायाम् muktāyām	मुक्तयोः muktayoḥ	मुक्तासु muktāsu
Notes	¹Vedic ²Brāhmaṇas

Neuter a-stem declension of मुक्त (mukta)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	मुक्तम् muktam	मुक्ते mukte	मुक्तानि / मुक्ता¹ muktāni / muktā¹
Vocative	मुक्त mukta	मुक्ते mukte	मुक्तानि / मुक्ता¹ muktāni / muktā¹
Accusative	मुक्तम् muktam	मुक्ते mukte	मुक्तानि / मुक्ता¹ muktāni / muktā¹
Instrumental	मुक्तेन muktena	मुक्ताभ्याम् muktābhyām	मुक्तैः / मुक्तेभिः¹ muktaiḥ / muktebhiḥ¹
Dative	मुक्ताय muktāya	मुक्ताभ्याम् muktābhyām	मुक्तेभ्यः muktebhyaḥ
Ablative	मुक्तात् muktāt	मुक्ताभ्याम् muktābhyām	मुक्तेभ्यः muktebhyaḥ
Genitive	मुक्तस्य muktasya	मुक्तयोः muktayoḥ	मुक्तानाम् muktānām
Locative	मुक्ते mukte	मुक्तयोः muktayoḥ	मुक्तेषु mukteṣu
Notes	¹Vedic

Derived terms

• जीवन्मुक्त (jīvanmukta)

Descendants

• Pali: mutta
• Prakrit: 𑀫𑀼𑀢𑁆𑀢 (mutta) (see there for further descendants)

Borrowed terms

• → Bengali: মুক্ত (mukto)
• → Hindi: मुक्त (mukt)
• → Marathi: मुक्त (mukta)
• → Telugu: ముక్తము (muktamu)

Participle

मुक्त • (mukta) (root मुच्)

1. past participle of मुच् (muc)

Noun

मुक्त • (mukta) stem, n (root मुच्)

1. the spirit released from corporeal existence

Declension

Neuter a-stem declension of मुक्त (mukta)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	मुक्तम् muktam	मुक्ते mukte	मुक्तानि / मुक्ता¹ muktāni / muktā¹
Vocative	मुक्त mukta	मुक्ते mukte	मुक्तानि / मुक्ता¹ muktāni / muktā¹
Accusative	मुक्तम् muktam	मुक्ते mukte	मुक्तानि / मुक्ता¹ muktāni / muktā¹
Instrumental	मुक्तेन muktena	मुक्ताभ्याम् muktābhyām	मुक्तैः / मुक्तेभिः¹ muktaiḥ / muktebhiḥ¹
Dative	मुक्ताय muktāya	मुक्ताभ्याम् muktābhyām	मुक्तेभ्यः muktebhyaḥ
Ablative	मुक्तात् muktāt	मुक्ताभ्याम् muktābhyām	मुक्तेभ्यः muktebhyaḥ
Genitive	मुक्तस्य muktasya	मुक्तयोः muktayoḥ	मुक्तानाम् muktānām
Locative	मुक्ते mukte	मुक्तयोः muktayoḥ	मुक्तेषु mukteṣu
Notes	¹Vedic

References

• Monier Williams (1899) “मुक्त”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 820/3.